HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/1687 KARAR NO : 2023/1607 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : İSTANBUL 4. İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 30/03/2023 NUMARASI : 2022/439 E. - 2023/159 K. DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar (Sendikanın Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Tespiti (Çoğunluk Tespiti) (Send. K. M. 43,44)) KARAR : Yerel mahkemece verilen karar sonrasında istinaf başvurusu üzerine dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda: İDDİA: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; "Davalı Bakanlık tarafından müvekkili firmaya 20/12/2022 tarihinde tebliğ edilen 01/12/2022 tarih ve E-20996690- 553.03.197899 sayılı yetki tespiti kararının iptaline karar verilmesini" talep ve dava etmiştiler. SAVUNMA : Davalı sendika vekili cevap dilekçesinde özetle; "Davanın yasal süre içerisinde açılmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini" savunmuştur....
nın 53. maddesinde düzenlenen toplu iş sözleşmesi yapma hakkına aykırı olduğu gibi 6356 sayılı Kanun'un 35/3. maddesindeki hüküm de gözetildiğinde yapılacak işlerin niteliği gereği bir yıldan az süren işler kategorisinde değerlendirilebileceği böylece toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin davalı sendika tarafından kullanılmaması sebebiyle davacı sendika üyelerinin ücret ve özlük hakları yönünden zarara uğrayacakları açık olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Temyiz: Kararı davalı temyiz etmiştir. Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı ...'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir....
Davacı tarafça toplam 114 işçinin çoğunluğun sağlanmasında esas alınması gerektiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır. 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 41/1 maddesinde ; "Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir." Hükmüne yer verilmiştir....
tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 21/02/2018 NUMARASI : 2017/723 ESAS - 2018/169 KARAR DAVA KONUSU : İş (Sendika Yetkisinin Tespiti İstemli) KARAR : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı Birleşik Metal-İş Sendikasının yetki tespiti isteminde bulunması üzerine diğer davalı ÇSGB tarafından 15/03/2017 tarih 74038328- 103.02(103.02)-E.20863 sayılı yetki tespitine yönelik belge verildiğini, yetki tespitinden sonra davalı Birleşik Metal-İş Sendikası, ÇSGB'ye başvurarak toplu iş sözleşmesi yapmaya yönelik yetki istediğini ve bakanlıkça kendisine yetki verildiğini, yetki tespitine yönelik yazıdan sonra davacı işyerinde çalışan 35 işçinin sendika üyeliğinden istifa ettiğini, bu nedenle sendikanın üye sayısına yönelik yeterli ve gerekli çoğunluğunu kaybettiğini, sendikanın yetkisinin kalmadığını, 24/04/2017 tarihinde davalı ÇSGB'ye başvuruda bulunarak davalı Birleşik Metal-İş Sendikasının yetkisinin kalmadığının tespitinin yapılmasının istenildiğini, bakanlıkça gerekli...
konulabileceği, dava tarihi itibarıyla 60 günlük sürenin dolduğu, grev kararının alınmadığı ve uygulamaya konulacağı tarihin davacıya bildirilmediği, dolayısıyla davalı Sendikanın toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin düştüğü gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
Buna göre “İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü”dür. İstanbul Çalışma İl Müdürlüğü’nün bulunduğu yer Beyoğlu/İstanbul olduğundan,... İş Mahkemesi’nin yetki tespitine itiraz davasında esastan inceleme yetkisinin olmadığı açıktır. Ancak yetkili mahkeme belirlenirken davacının işyeri mi işletme mi olduğunun tespiti önemlidir. Eğer yetki tespiti işlemi işyeri toplu iş sözleşmesi düzeyinde yapılması gerekiyor ise işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma İl Müdürlüğü’nün bulunduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır. Mevcut uyuşmazlıkta işyerinin İstanbul Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü’ne bağlı bulunduğu, bu nedenle eğer davalı işyeri olarak kabul edilirse yetkili mahkeme İstanbul İş Mahkemesi olacaktır....
Toplu İş Sözleşmesinin kapsamı ve düzeyi başlıklı 6356 sayılı Kanun'un 34.maddesinde “1-Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir.(2) Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir…(4) İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi halinde Yargıtay onbeş gün içinde kesin olarak karar verir.” hükmüne yer verilmiştir. Yine Yasanın 5.maddesinde “(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmi Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesi tarafından" ...Mahkememizce aldırılan 25/09/2017 tarihli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından; davalıya ait olan , ve SGK iş yeri no'lu iş yerlerinin sağlık ve sosyal hizmetleri iş kolunda olup, aynı ihale kapsamında olduğu, 1337047034 no'lu iş yerinin yetki tespiti başvurusu esnasında faal olup, daha sonra kanun kapsamından çıkmış olması ve fiilen iş yerinde çalışan işçinin olmaması halinin, sonuca etkisinin bulunmadığı; yukarıda belirtilen diğer iki iş yerinde toplam çalışan sayısının 58 olduğu, bunlardan 53'ünün Sağlık İş Sendikası üyesi olduğu, bu bağlamda işçi sayısının % 40'ından fazlasının sendika üyesi olması nedeniyle 4734 Sayılı Kanun'un 41.ve 42.maddesi uyarınca, ÇSGB tarafından davalı sendikaya yukarıda belirtilen üç iş yeriyle ilgili olarak TİS düzenlenmek üzere yetki verilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı; Davacıya ait olan 1315576034 ve 1240941006 SGK iş yeri no'lu iş yerlerinin ise, yukarıda belirtilen...
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
