"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair ...23. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 02.11.2010 gün ve 296/420 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalılar vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: KARAR Davacı vekili, 1958 parsel iken imar sonunda 468 ada 2,3 ve 4 parsel numarası alan taşınmazların vekil edeninin annesi Hanım ile başlayan zilyetliğin vekil edenine devirle dava tarihine kadar devam ettiğini, kayıt maliki Durali Gümüş’ün 1958 yılında öldüğünü,TMK.nun 713.maddesi gereğince tapunun hukuki değerini yitirdiğini açıklayarak davalılara ait tapu kayıtlarının iptali ile vekil edeni adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir....
Eldeki temyize konu dosyada davacılar vekili, vekil edenlerinin miras bırakanı ...’in dava konusu taşınmazlarda 20 yılı aşkın süre ile malik sıfatı ile zilyet olduğunu, kayıt maliki Arzı Acar’ın ve daha sonra da eşi ...’ın öldüğünü, intikal tarihine kadar kazanma süresi ve koşullarının geçtiğini açıklayarak iptal ve tescil isteğinde bulunmuştur. Dava dilekçesinde miras taksim sözleşmesi, miras paylarının devrinden de sözedilmekte ise de davanın esası itibarıyla kazanmayı sağlayan zilyetlik ve TMK.nun 713/2. fıkrasında yer alan “maliki 20 yıl önce ölmüş…” hukuki sebebine dayalı olarak TMK.nun 713/1 ve 2.fıkraları gereğince tapunun hukuki değerini yitirdiği gerekçesiyle açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davası olduğu anlaşılmaktadır. TMK.nun 713/2. fıkrasında yer alan “…ölmüş…” ibaresinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle mahkeme kararının irdelenmesi gerekmektedir....
TMK.nun 713/2.maddesindeki yollama nedeniyle bu tür davaların aynı maddenin diğer fıkralarında yazılı koşullara tabi olması gerektiği sonucuna ulaşılır. Aynı maddenin 3.fıkrasındaki "tescil davası" sözcüğünün 1. ve 2.fıkraya göre açılacak davaları kapsadığının kabulü gerekir. (M.R.Karahasan-İ.Özmen, Zilyetlik-Tescil-Tapu iptali Davaları, 1983-Sh:1451).Buna göre gerek yasal hasım durumunda bulunan Hazine ve diğer kamu tüzel kişileri ve gerekse iptal ve tescil isteği nedeniyle davada taraf durumunu almış bulunan kayıt malikinin mirasçıları davalılar harç,avukatlık ücreti ve diğer yargılama giderlerinden sorumlu tutulamazlar.Mahkemece bu husus gözden kaçırılarak tapu iptali ve tescil davasına yönelik karşı dava nedeniyle davalılar Ahmet Baş ve müşterekleri aleyhine harç,yargılama gideri ve avukatlık ücreti yükletilmiş olması doğru olmamıştır. Davacılar-birleşen dosyanın davalıları A… …....
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK mad. 33). Dava, bilinmeme sebebine dayalı tapu iptal ve tescil olarak nitelendirilmiş ise de dava dilekçesi içeriği ve beyanlardan davanın TMK'nin 713/2. maddesinde yazılı “ölüm” sebebine dayanılarak açılan iptal ve tescil isteği olduğu açıktır. Mahkemece, somut olayda yukarıda açıklanan Yasa'da öngörülen koşulların sağlanıp sağlanmadığı hususunda iddia ve savunma gözetilip tarafların delilleri birlikte yöntemince değerlendirilerek sonucuna göre iptal-tescil isteği hakkında bir hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde yanılgılı değerlendirmeyle davanın reddine karar verilmiş olması hatalı olup bozma nedeni yapılmıştır....
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; davanın kabulüne, ...Köyü ... mevkii 1265 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki ... adına olan tapu kaydının iptali ile ... ve ...'den olma 28.10.1958 doğumlu ... T.C kimlik numaralı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir. Somut olayda; dava konusu taşınmazın tapu kaydında malikin ... olduğu ve davacının dava konusu taşınmazı 20 yılı aşkın süredir malik sıfatıyla kullandığı iddiası ile TMK'nin 713/2 maddesine göre malikin tapu kütüğünden anlaşılamayan sebebine dayanarak tapu iptal ve tescil davası açılmış ise de 08.06.1995 tarihli ve 1994/178 Esas, 1995/173 Karar sayılı ilamı ile tapu kayıt maliki olan ...’a tapu isim tashihi yapılarak baba adı ... soyadı ... eklenmiş olup, tapuda kayıt maliki olan kişinin bilinen bir kişi olduğu anlaşılmaktadır....
Tapuda kayıtlı bir taşınmazın veya payın haricen satışı TMK.nun 706, Borçlar Kanunu'nun 213 ve Tapu Kanunu'nun 26.maddesi hükümleri karşısında geçersizdir. Böyle bir satış haricen satın ve devralan kişiye mülkiyetin devrine ilişkin herhangi bir hak bahşetmez. Mahkemenin harici satışa dayalı davanın reddine ilişkin değerlendirmesinde açıklanan nedenlerle isabetsizlik bulunmamıştır. Ne var ki, dava dilekçesi içeriğine göre davacının TMK.nun 713/2 maddesinde düzenlenen ölüm nedenine de dayandığı anlaşılmaktadır. Anayasa Mahkemesi'nin 17.3.2011 gün ve 2009/58 Esas, 2011/52 Karar sayılı kararıyla iptaline karar verilen TMK.nun 713/2 maddesinde yazılı ölüm sebebine dayalı istek incelenmemiştir. Dava, TMK.nun 713/2.maddesi ölüm nedenine dayalı iptal ve tescil isteğine ilişkindir. TMK.nun 713/2. fıkrasında yer alan, “…ölmüş…” ibaresinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle konunun irdelenmesi gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının ve kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair ......
Dava, davacı tarafından TMK'nun 713/2. fıkrasında yer alan; " ... maliki 20 yıl önce ölmüş ..." hukuki sebebine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davasının, HUMK.nun 445/1.bendinde (6100 sayılı HMK'nun 357/1-ç) yer alan hukuki nedene dayalı yargılamanın yenilenmesi yoluyla kaldırılması, mümkün olmadığı halde müstakil dava olarak görülmesi istemine ilişkindir. Toplanan deliller ve dosya kapsamından, davacı tarafından Karşıyaka 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/207 Esas sayılı dosyası ile dava konusu 870 parsel (yenisi 25278 ada 8 parsel) sayılı taşınmazın 1966 yılından bu yana zilyedi olduğu, tapu malikinin ölü olması nedeniyle TMK 639/2 maddesi gereğince tapu iptali ve tescil davası açıldığı, mahkemece ilk hükümde, dava konusu taşınmazın malikin ölümünden sonra davacılarca kullanıldığı ispat edildiğinden davanın kabulüne karar verildiği, hükmün Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 8....
TMK'nun 713/2. maddesinde yazılı ölüm nedenine dayalı iptal ve tescil davasıdır. 4721 s. TMK'nun 713/2. maddesindeki yollama nedeniyle bu tür davaların aynı maddenin diğer fıkralarında yazılı koşullara tabi olması gerektiği, aynı maddenin 3. fıkrasındaki "tescil davası" sözcüğünün 1. ve 2. fıkraya göre açılacak davaları kapsadığının kabulü gerekir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2010/8- 58 Esas - 2010/78 Karar, M.R.Karahasan-İ.Özmen, Zilyetlik-Tescil-Tapu İptali Davaları, 1983- Sh; 1451). Buna göre gerek "yasal hasım" durumunda bulunan "Hazine" ve "diğer kamu tüzel kişileri", gerekse iptal ve tescil isteği nedeniyle "davada taraf durumunu almış bulunan kayıt malikinin mirasçıları davalılar" harç, avukatlık ücreti ve diğer yargılama giderlerinden sorumlu tutulamazlar. Eksik harcın davacıdan alınmasına, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına ve davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmesi gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre asıl dava; devletin hüküm ve tasarrufu altında kalan yere elatmanın önlenmesi ve hazine adına tescili, birleşen dava ise MK.'nun 713.maddesine dayalı kadastro öncesi zilyetliğe dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın reddine, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davacı-birleşen davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.Taraflar arasındaki uyuşmazlıkta öncelikle çözüme kavuşturulması gereken MK.'nun 713.maddesinde düzünlenen zilyetliğe dayalı tescil davasıdır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 8.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır....
