Bozma Kararı Dairenin 14.01.2021 tarihli, 2017/3025 Esas ve 2021/144 Karar sayılı kararı ile, “...Dosya içeriği ve toplanan delillerden, mirasbırakanın davalılara kendi üzerinde kayıtlı bulunan bir taşınmaz temlik etmediği, böylece olayda 01.04.1974 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri bulunmadığı; bunun yanında, vekaleten yapılmış işlemlerin mirasbırakanın iradesine uygun biçimde gerçekleştiği; diğer taraftan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu′nun 669. ve devamı maddelerinde düzenlenen mirasta denkleştirme koşullarının da oluşmadığı, sonuç itibariyle muris muvazaası, vekalet görevinin kötüye kullanılması ve mirasta denkleştirme hukuksal nedenlerine dayalı iddiaların kanıtlanamadığı anlaşılmaktadır....
Bu durumda ilk derece mahkemesinin denkleştirme alacağına ilişkin yaptığı inceleme hüküm vermeye elverişli değildir. Diğer yandan, TTK'nın 122/4. maddesi uyarınca denkleştirme isteminin sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içerisinde ileri sürülmesi gerekir. Bu sürenin niteliği hususunda öğretide görüşbirliği olmadığı, hak düşürücü süre mi yoksa zamanaşımı süresi olup olmadığının yasal düzenlemede açıklanmadığı; maddenin gerekçesinde de sürenin niteliğinin uygulama tarafından belirlenmesi gerektiği yazılıdır. Acentenin denkleştirme istemini ileri sürmesi bir irade beyanıyla gerçekleşecek olup, bu beyanda bulunulmaması halinde acente TTK'nın 122. maddesinden doğan hakkını kaybetmektedir. Dolayısıyla denkleştirme miktarı kadar alacak hakkı kazanmanın ön koşulu, irade beyanının yöneltilmesidir. Bu kurgu göstermektedir ki denkleştirme talep hakkı tipik bir bağımlı ve kurucu yenilik doğuran haktır....
Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye numaralı fesih ihbarnamesi ile acentelik sözleşmesini feshettikleri, davacı acentenin sözleşmenin haksız feshedilmesi nedeniyle davalı sigorta şirketlerinden denkleştirme tazminatı isteminde bulunduğu, davalıların ise sözleşmenin haklı nedenlerle feshedildiği bu nedenle davacının denkleştirme tazminatı istemine hak kazanamadığı, esasen TTK'nın 122. maddesi uyarınca denkleştirme tazminatına yönelik olarak yasal koşulların da oluşmadığını bu nedenle talebin reddine karar verilmesi gerektiğini savunmaktadır. Uyuşmazlığın temeli, acentelik sözleşmesinin haklı / haksız nedenlerle feshedilip edilmediği ve denkleştirme tazminatına yönelik olarak Kanunda (TTK m.122 ve 5684 s. K. m.23) belirtilen koşulların tümüyle oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır....
İstinaf kararında mahkememizin bidayette 13/12/2017 tarih, 2015/748 Esas ve 2017/1078 Karar sayılı kararı ile 'davacı tarafın davalı tarafa borçlu olmadığının tespiti ... ve denkleştirme tazminat davalarının reddine' yönelik olarak istinaf incelemesi yapılmadığından davacının borçlu olmadığının tespiti ile denkleştirme tazminatı talebinin..." gerekçesiyle menfi tespit ve denkleştirme tazminatı talebinin reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacılar vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur....
İstinaf kararında mahkememizin bidayette 13/12/2017 tarih, 2015/748 Esas ve 2017/1078 Karar sayılı kararı ile 'davacı tarafın davalı tarafa borçlu olmadığının tespiti ... ve denkleştirme tazminat davalarının reddine' yönelik olarak istinaf incelemesi yapılmadığından davacının borçlu olmadığının tespiti ile denkleştirme tazminatı talebinin..." gerekçesiyle menfi tespit ve denkleştirme tazminatı talebinin reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacılar vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur....
Dosya kapsamından, 03.09.1979 tarihinde yapılan tapulama ile ..., ... mahallesi, 669 parsel sayılı taşınmaz, tarla vasfıyla 12.000 m² yüzölçümü ile 08.08.1958 tarih 67 sıra, 144 cilt, 191 sahife numaralı tapu kaydı uygulanmak suretiyle 1/3’er hisse ile ..., ... ve ... adına tespit edilmiştir. İstanbul Defterdarlığının tapulama tespitine itirazı üzerine tapulama komisyonca 28.04.1980 tarih, 1980/58 sayılı kararı ile Hazinenin itirazının reddine, 669 parselin tespit gibi tesciline karar verilmiştir. Daha sonra Hazine tarafından ..., ... ve ... aleyhine Üsküdar Tapulama Mahkemesinin 1980/56 Esas, 1981/21 Karar sayılı dosyası ile 669 parsel sayılı taşınmazın tapulama tespitine itiraz davası açılmış, mahkemece yapılan yargılama sonunda tapulama işleminin ve tapulama komisyonunca verilen 28.4.1980 günlü kararın iptaline ve dava dosyasının görevli Üsküdar Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Hazine tarafından Üsküdar 2....
tazminatı istemeye hak kazandığını ileri sürerek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100.000,00 TL denkleştirme tazminatının davalı tarafından yasal faizi ile tasilini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi _ K A R A R _ Dava, mirasta denkleştirme değil BK'nın 19. maddesinden kaynaklanan genel muvazaa hukuksal nedenine dayalı pay temlikinin iptali ve terekeye döndürülmesi isteğine ilişkindir. 2797 sayılı Yargıtay Kanununa 6572 sayılı Kanunun 27. maddesiyle eklenen geçici 14. madde gereğince Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun Hukuk Dairelerinin işbölümünü düzenleyen 12.02.2016 tarihli ve 2016/1 sayılı Kararına göre ve davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 17. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 60. maddesinde 6644 sayılı Kanunla yapılan değişiklik gereğince görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna sunulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, görev sorunu giderilmek üzere dosyanın Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna GÖNDERİLMESİNE, 01.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davaların hukuki dayanağını teşkil eden 01.04.1974 günlü 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında mirasbırakanın gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olması halinde uygulanabilirliğinin kabulü gerekir. Başka bir ifade ile murisin iradesi önem taşır. Muvazaa iddiasına dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda HMK 190.madde ve TMK.6 madde gereğince herkes iddiasını ispatla mükelleftir. Somut olayda; dava konusu 135 ada 1 ve 3 parsel sayılı taşınmazlar muris Mehmet Karakurt adına kayıtlı iken 2013 yılında davalı oğluna satış yoluyla devretmiştir. Mahkemece dava konusu 135 ada 1 ve 3 parseller hakkında davanın kabulüne, 135 ada 2 parsel hakkında davanın reddine karar verilmiştir....
Hukuk Dairesi 2009/669 E. , 2009/1535 K....
