Somut olayda davacı tarafından, müvekkiline ait ticari defterlerin bilirkişi incelemesine sunulmak üzere mahkemeye teslim edildiğini, bilirkişi incelemesinin yapıldığını ancak defterlerin mahkemede zayi olduğunu ileri sürmüştür Mahkemece, tensip ara kararı ile davacının ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesinin yapıldığı İstanbul Anadolu 2....
a karşı 07/03/2024 tarihli dilekçe ile itiraz etmiş olduğundan, ticari defterlerin ... adına teslim edildiğine dair tutanaktan ve iddiasına göre defterlerin zayi olduğundan en geç bu tarih itibariyle haberdar olmuş ve dava 26/03/2024 tarihinde otuz günlük hak düşürücü süre geçmeden açılmış olduğundan Mahkemece, işin esasına girilmek suretiyle davada re'sen araştırma ilkesinin geçerli olduğu da gözetilerek, ticari defterlerin teslimine dair adı geçen tarafından imzalanmış bir tutanak olup olmadığının araştırılması, bu hususta gerekli olması halinde üçüncü kişilerin beyanlarına başvurulması ve neticeten yukarıda yer verilen yasal düzenleme gereği ticari defterlerin zayi olduklarının kabul edilip edilemeyeceğinin tespiti ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davanın hak düşürücü sürede açılmadığı gerekçesi ile reddine karar verilmesi isabetsiz olmuştur....
Türk Ticaret Kanununun 82.maddesi uyarınca, ticari işlerden dolayı tacir sıfatını taşıyan kimseler arasında çıkan uyuşmazlıklarda ticari defterlerin delil olarak kabulü için tasdike tabi olan tüm defterlerin tasdik edilmiş olması ve tacirin tuttuğu bütün defterlerin birbirini doğrulaması gerekir. Aksi halde, o ticari defterler delil olma vasfını kaybeder. Aynı yasanın 84.maddesine göre de, kanuna uygun olarak veya olmayarak tutulmuş olan ticari defterler münderecatı ancak sahibi aleyhine delil teşkil eder. Bilirkişiler tarafından davalı şirketin, davacı şirketten 12.422,63 TL alacaklı olduğu, 2002 yılından sonraki hesap hareketlerini gösterir verilere ulaşılamadığı belirtildiğinden, yukarıda vurgulandığı üzere davacı ticari defterlerine düşülen aleyhindeki bu kayıt davacı şirketi bağlar. Dolayısıyla, bu miktar davalı şirkete ödenmek üzere depo ettirilmeden davanın kabulüne olanak yoktur....
İlk derece mahkemesince; dosya kapsamından davacı şirketin Kocaeli'nde ticari işletmesi bulunduğu görülerek, 2011,2012,2013,2014,2015 ve 2017 yıllarına ait ticari defterlerini bulmalarının imkansız olduğu bahisle zayi belgesi verilmesi istemine yönelik olarak işbu davayı açmış ise de, defterlerin kayıp olduğuna dair herhangi bir tutanak tanzim edilmediği gibi herhangi bir tespit raporu da alınmadığı, bu durumda söz konusu ticari defterlerin kayıp olduğu hususunda kesin ve inandırıcı delil ibraz edilmediği, şirket muhasebecisine çekilen Körfez 2....
GEREKÇE:Dava, tacirin tutmakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin davalılarda olduğunun tespiti ve şirkete iadesi davasıdır. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, davacı şirketen ticari defterlerinin davalı tarafta olup olmadığı noktasındadır. Davacı tarafça, davacı şirketin ticari defterlerinin davalılarda bulunmasına rağmen kendisine teslim edilmediğinden bahisle ticari defterlerin teslimi istemiyle eldeki dava açılmıştır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu(TTK)'nun 64/1. Maddesine göre, her tacir, ticari defter tutmak ve bunları gerektiğinde ibraz edecek şekilde uhdesinde bulundurmak zorundadır. Bu kapsamda ticari defterlerin üçüncü kişi nezdinde bulunması halinde şirketin ticari defterlerin kendisine teslimini istemesinde hukuki yararı bulunmaktadır. Bu nedenle mahkemece davanın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi yerinde olmamıştır....
Mahkememizce 2021/618 Esas sayılı dosya üzerinden yapılan yargılama neticesinde, 2022/89 Karar sayısı ile 15/02/2022 tarihinde davacının davasının reddine karar verilmiş, mahkememiz kararı davacı tarafça İstinaf edilmekle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12 Hukuk Dairesinin 2022/877 Esas 2022/842 Karar sayılı 02/06/2022 tarihli ilamı ve "davacıya ait ticari defterlerin teslimi veya iadesi ile ilgili harici ve ıslak imzalı belge bulunup bulunmadığı, ticari defterlerin kaybına ilişkin davacı tarafından bir başvuru yapılıp yapılmadığı, mahkeme yazı işleri tarafından araştırılıp araştırılmadığı, bu konuda tutanak tutulup tutulmadığı, ilgililer hakkında idari tahkikat veya ceza soruşturması yapılıp yapılmadığı araştırılmamıştır....
Mahkememizce 2021/618 Esas sayılı dosya üzerinden yapılan yargılama neticesinde, 2022/89 Karar sayısı ile 15/02/2022 tarihinde davacının davasının reddine karar verilmiş, mahkememiz kararı davacı tarafça İstinaf edilmekle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12 Hukuk Dairesinin 2022/877 Esas 2022/842 Karar sayılı 02/06/2022 tarihli ilamı ve "davacıya ait ticari defterlerin teslimi veya iadesi ile ilgili harici ve ıslak imzalı belge bulunup bulunmadığı, ticari defterlerin kaybına ilişkin davacı tarafından bir başvuru yapılıp yapılmadığı, mahkeme yazı işleri tarafından araştırılıp araştırılmadığı, bu konuda tutanak tutulup tutulmadığı, ilgililer hakkında idari tahkikat veya ceza soruşturması yapılıp yapılmadığı araştırılmamıştır....
Davalı alacaklı dava konusu malların alacaklı tarafından borçluya satıldığını ve haciz adresine teslim edilen mallar olduğunu iddia etmiş, davacı 3. kişi de bu malların bedelinin borçlu ile imzalanan 12.03.2012 tarihli sözleşme ile borçlunun borcuna karşılık alındığını ileri sürmüştür.Bu doğrultuda Mahkemece uyulan bozma ilamı gereğince 3.kişinin defterlerinin sunulması için davacı tarafa kesin süre verilmiş, davacı tarafça ticari defterlerin 2013-2014 yıllarında ... 2. Ağır Ceza Mahkemesine ibraz edildiğinin beyan edildiği, ticari defterlerin gönderilmesi için ... 2. Ağır Ceza Mahkemesine yazılan müzekkere cevabında ... İlçe Emniyet Müdürlüğüne ticari defterlerin iadesi için müzekkere yazıldığı ve ticari defterlerin mahkemede bulunmadığı hususunun bildirildiği, ......
Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/270 Esas sayılı dosyası ile görülen alacak davasında müvekkil firmaya ait 2016 yılına ilişkin tüm yasal defterler ve ilgili tüm evrak incelenmek üzere mahkeme tarafından talep edildiğini ve mahkemeye teslim edildiğini, bu dosyadan hazırlanan teslim tutanağında defterlerin davacı ve davalı tarafa iade edilmiş olduğu yazılmış ise de defterlerin kendilerine teslim edilmediğini, aramaları sonucunda da defterlerin bulunamadığını beyan ile müvekkili şirkete ait 2016 yılı yevmiye, kebir ve envanter defterlerinin, fatura ve sair belgelerimin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesi talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI VE SÜREÇ: Mahkemece, davacının, ticari defterlerinin açılış kapanış onay belgelerini sunmadığı, ticari defterlerin İstanbul Anadolu 2....
Somut olayda davacının önceki mali müşaviri ... 29/01/2022 tarihli kolluk ifadesinde ticari defter ve kayıtların kendisinde olduğunu, alacağının ödenmesi halinde bunları iade edebileceğini açık bir şekilde beyan etmiş olup, kişinin hukuki uyuşmazlık nedeniyle bu defterleri iade etmemesi tek başına bu defterlerin zayi olduğu anlamına gelmemektedir. Davacı tarafın yedin iadesi davası açarak kendisine ait ticari defter ve diğer kayıtları bunları elinde haksız olarak bulundurduğu ileri sürülen mali müşavirinden talep etmesi mümkündür. Davacıya ait ticari defterlerin halen nerede ve kimde olduğu belirli olup bu koşullar altında defterlerin "zayi" olduğu kabul edilemez....
