Yukarıda belirtilen yasal düzenlemelere göre; tevdi mahalli tayini, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK'nun 382. maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendinin (3.) alt bendinde sayılan hallerden olup; bu kararlara karşı 387. madde uyarınca ilgililerin istinaf kanun yoluna başvurabilmeleri öngörülmektedir. Tevdi mahalli tayini için, TBK 106 ve 107.madde gereği taraflar arasında alacak-borç ilişkisinin bulunması ve alacaklının temerrüde düşmesi ya da TBK 111. madde gereği borçlunun kusuru olmaksızın, alacağın kime ait olduğunda alacaklının kimliğinde duraksama sebebiyle veya alacaklıdan kaynaklı diğer kişisel bir sebeple alacaklıya borcun ifa edilememesi gerekir. Somut olayda; talep sahibi ecrimisile yönelik tevdi mahalli tayini istemekle TBK 107. maddeleri gereği tevdi yerini, ifa yerindeki hâkim belirler. Bu yetki ise kesin yetkidir. Alacaklı ise Yenimahalle/Ankara adresinde oturmaktadır. O, halde ifa yeri Ankara'dır....
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, İlk derece mahkemesince, tevdi mahalli tayini talebinin kabulüne karar verilmiş, davalılar vekilince karara karşı taraflar arasındaki uyuşmazlığın esasına dair sebeplerle istinaf yoluna başvurulmuştur. 6098 sayılı TBK nın 111, maddesinde "Borçlunun kusuru olmaksızın, alacağın kime ait olduğunda veya alacaklının kimliğinde duraksama sebebiyle ya da alacaklıdan kaynaklanan diğer kişisel bir sebeple borç, alacaklıya veya temsilcisine ifa edilemezse borçlu, alacaklının temerrüdünde olduğu gibi, tevdi ya da sözleşmeden dönme hakkını kullanabilir." hükmü düzenlemiş olup, talebin kira bedelinin ifa edilememesi hususunda TBK 111. maddesine göre şartların mevcut olduğu tevdi mahali tayini talep edilen mahkeme, tevdi mahalli şartlarının bulunup bulunmadığını araştıracak, ancak çekişme konusu alacak hakkında bir karar vermeyecektir...
Borçlunun hakimden tevdi mahalli tayini isteyebilmesinin ön koşulu alacaklının temerrüde düşmüş bulunmasıdır. Somut olayda açıkça görüldüğü üzere müvekkili şirkete gönderilen malları satın alma iradesi olmadığını fakat karşı taraf buna rağmen kendisine iade edilen malları iade almaktan imtina ettiğini, bu nedenle karşı taraf temerrüde düşmüş olup, malların iadesi için tevdi mahali tayini edilmesini talep ve dava etmiştir. Talebin; Antalya ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... tarih, ... Esas ve ... Karar sayılı ilamıyla görevsizlik kararı verilerek dosyanın Mahkememize tevzi edildiği anlaşılmıştır....
Sulh Hukuk Mahkemesi 2022/2346E.2022/2332 Karar sayılı ve 30/11/2022tarihli görevsizlik kararı verilmiş olduğundan, görev hususunda merci tayini için dosyanın İstanbul Bölge İstinaf Mahkemesi ilgili dairesine gönderilmesine ..." gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Talep tevdi mahalli tayini istemine ilişkindir. Tevdi mahalli tayini HMK'nın 382/2-d-3 maddesinde de belirtildiği üzere çekişmesiz yargı işidir. Aynı kanunun 383/1 maddesine göre aksine düzenleme bulunmadığı takdirde çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir....
Tevdi yerini, ifa yerindeki hâkim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, hâkim kararı olmadan da bir ardiyeye tevdi edilebilir.” ifadesi yer aldığı, müvekkilin hak kayıplarına uğramaması için tevdi mahalli belirlenmesini istemesi gerektiği, bu sebeple “tevdi mahalli tayini” için mahkemeye başvurma zorunluluğu hasıl olduğu, yerel mahkemenin haksız ve hukuka aykırı olarak talebin reddine karar verdiğini, kararın kaldırılarak talebimizn kabulüne karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir. KABUL VE GEREKÇE: Dava konusu uyuşmazlık; tevdi mahalinin belirlenmesi (TBK M.107) talebine ilişkin olup, istinaf incelemesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ve re'sen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır. HMK 352/1. maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda, öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
Tevdi mahali tayini talep edilen mahkeme, tevdi mahalli şartlarının bulunup bulunmadığını araştıracak, ancak çekişme konusu alacak hakkında bir karar vermeyecektir. Dairemizin önceki kararlarında da benimsendiği üzere; Tevdi Mahalli Tayini, özünde tedbir mahiyetinde bir işlem olup ifa yeri mahkemesince işin özü incelenmeksizin, bir hakkın doğumu veya bir hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurmayan, geçici bir hukuki koruma kararı verilecektir. Tevdi mahalli tayini kararı verilmiş olması ilgililer arasındaki uyuşmazlığın ilgili mahkemesinde görülmesine engel değildir....
Madde 107 uyarınca kaparo bedelinin karşı tarafa iade edilebilmesi için tevdi mahalli tayini talebinde bulunduklarını, tevdi mahalli tayini taleplerinin kabulünü, 5.000,00-TL kaparonun iade edileceği tevdi yerinin tayinini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşıldı....
para cezasına maruz kalmama adına TBK 107. maddesi gereği tevdi mahalli tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
Tevdi mahalli tayini kararı verilmiş olması ilgililer arasındaki uyuşmazlığın ilgili mahkemesinde görülmesine engel değildir.Tevdi mahali tayini talep edilen mahkeme, tevdi mahalli şartlarının bulunup bulunmadığını araştıracak, ancak çekişme konusu alacak hakkında bir karar vermeyecektir. Somut olayda; davacı tarafça kira parasını ödemek için tevdi mahalli tayini talep edildiği, tevdi mahalli kararının, işin özü incelenmeksizin, bir hakkın doğumu veya bir hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurmayan, geçici bir hukuki koruma kararı olduğu göz önüne alındığında talep edenin istinaf talebinin kabulü ile, mahkeme kararının kaldırılarak toplanan delillere göre, yeniden yargılama yapılmasına gerek görülmediğinden yeniden esas hakkında HMK 353/1- b-2 maddesi uyarınca tevdii mahalli belirlenmesi talebinin kabulüne dair aşağıdaki kararın verilmesi gerekmiştir. HÜKÜM : Yukarıda belirtilen nedenlerle; İstinaf başvurusunun KABULÜNE;Adana 4....
mahalli tayini" konusunda mahkemeye başvurmak zorunluluğu doğduğunu, talebin tevdi mahallinin (ödeme yerinin) belirlenmesi talebi olduğu anlaşılmıştır....
