İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanını doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında Kurum taraf değildir. Yapılacak iş; davacıya iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi için önel vermek, olayın iş kazası olduğunun ve sürekli iş göremezlik oranının tespitinden sonra çıkacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın ... şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/01/2022 NUMARASI : 2021/605 ESAS, 2022/40 KARAR DAVA KONUSU : TESPİT (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; T4 müvekkiline ait işyerinde işçi olarak çalışmakta iken 21/07/2019 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu yaralandığını, iş göremezlik oranının yüksek tespit edildiğini ileri sürerek T4 iş göremezlik oranının %4 olarak tespitine karar verilmesini talep etmiş ve davacının T4 karşı açtığı iş göremezlik oranının tespiti davası iş bu dosya ile birleştirilmiştir. Davalı T2 vekili cevap dilekçesinde özetle; sigortalının iş göremezlik oranının Kurum tarafından belirlendiğini ve Kurum işleminde hata bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur....
İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir. Kurumca sigortalının sürekli iş göremezlik oranının belirlenerek sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın iş kazası niteliğinde olup olmadığının tespiti ön sorundur.Zararlandırıcı olayın iş kazası olduğuna ilişkin bir mahkeme kararı olmadıkça Sosyal Güvenlik Kurumunca davacının sürekli iş göremezlik oranı belirlenmeyecek ve gelir de bağlanamayacağından bu gelirin peşin sermaye değeri maddi zarardan düşülmeden Kurumca karşılanmayan maddi zarar miktarını belirleme imkanı bulunmadığından iş kazasının tespitine ilişkin davanın maddi tazminat istemli dava ile bir arada görülüp sonuçlandırılmasının fiilen mümkün olmadığı ortadadır. Hukuk Genel Kurulu’nun 07.02.2007 tarihli, 2007/21-69 Esas, 2007/55 Karar sayılı kararı’da bu yöndedir....
Dava, sürekli iş göremezlik oranının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı ... ve davalı şirket avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dava konusu somut olayda;...... 05.04.2005 tarih 2005/2397 sayılı kararı ve Yüksek Sağlık Kurulunun 19.01.2007 tarih 5/395 sayılı kararında, davacı sigortalının, sürekli iş göremezlik oranının % 0 (maluliyet gerekmez) olarak kabul edildiği; yargılama aşamasında, .....Kurulundan alınan raporlar uyarınca da, bu oranın % 9,3 olarak belirlendiği; mahkemece, davanın kabulü ile, davacının sürekli iş göremezlik oranının % 9,3 olarak tespitine karar verildiği görülmüştür....
Somut olayda, 17.10.2011 tarihinde kaza geçiren işçinin sürekli iş göremezlik oranının kurum Sağlık Kurulu tarafından % 24 olarak belirlendiği, itiraz üzerine Yüksek Sağlık Kurulu tarafından belirlenen sürekli iş göremezlik oranının aynı olduğuna karar verildiği, İstanbul Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesince düzenlenen raporda 17.10.2011 tarihinde kaza geçiren işçinin sürekli iş göremezlik oranının % 24 olarak belirtildiği, usulüne uygun raporlar arasında çelişki bulunmadığından Adli Tıp Üst Kurulu' ndan rapor alınmasına gerek olmadığı anlaşılmaktadır. Davacının sürekli iş göremezlik oranının yasada öngörülen prosedür izlenerek tespit edilmiş bulunduğu, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
Sürekli iş göremezlik oranının düşmesi halinde; sürekli iş göremezlik oranının en başından itibaren mi, yoksa azalma kaydıyla mı değiştiği tespit edilmeli, sürekli iş göremezlik oranındaki düşmeye bağlı olarak değişime uğrayan gelir, yüksek iş göremezlik oranı nedeniyle bağlanmış olan başlangıçtaki gelir olduğundan, gelir hesabındaki unsurlardan biri olan iş göremezlik oranındaki düşme karşısında, başlangıçtaki gelirin, değişen iş göremezlik oranına uyarlanması gerektiği dikkate alınmalı, bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin başladığı tarih itibariyle düşen iş göremezlik oranına göre belirlenmesi zorunlu olduğundan, başlangıçtaki yüksek iş göremezlik oranı nedeniyle fazladan (yüksek iş göremezlik oranı ile düşen iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik nedeni ile) ödenen fark gelirlerin, yeni oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire ilavesi ile, yapılacak hesaplamanın da yüksek iş göremezlik oranına göre belirlenen ilk peşin sermaye değerli gelirden...
Bu yasal düzenleme gereğince düzenlenen Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 45. maddesinde sürekli iş göremezlik gelirinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanacağı bildirilmiştir. Sürekli işgöremezlik oranının tespitine ilişkin davanın asıl amacı, 506 ve 5510 sayılı Yasa gereğince sigortalıya sürekli işgöremezlik geliri bağlanmasının teminine yöneliktir. Diğer yandan sürekli işgöremezlik oranının tespiti işverenin dahi hak alanını ilgilendirir. Zira işveren kusurlu ve sigortalının sürekli işgöremezlik oranı en az %10 ise, kurum sigortalının sürekli işgöremezlik oranına göre bağladığı gelirin peşin değerini işverenden isteyebilecektir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, sürekli işgöremezlik oranının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalılardan Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi .... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 506 sayılı Kanunun 19. maddesi hükmüne göre; sürekli iş göremezlik hali sağlık kurulu raporuyla tespit olunur ve sigortalı rapor tarihinden itibaren sürekli işgöremezlik gelirine hak kazanır....
İş Mahkemesinin 2017/241 Esas sayılı dava dosyasında sigortalının iş kazası sürekli iş göremezlik oranının tespiti için dava açmak üzere süre verildiğini, davalı SGK tarafından sigortalının %15,2 olan oranı ATK raporu ile %4,1 olarak belirlendiğini belirterek sigortalı ...'nın 12.06.2014 tarihli iş kazası nedeni ile sürekli iş göremezlik oranının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. II.CEVAP Davalı SGK vekili tarafından: davanın süresinde açılmadığı, zamanaşımına uğradığını, kuruma başvuru şartının yerine getirilmediğini, kurum sağlık kurulu raporları ile sigortalının iş kazası sürekli iş göremezlik oranının belirlenerek sigortalıya gelir bağlandığını belirterek haksız açılan davanın eddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... vekili tarafından: davanın zamanaşımına uğradığını, sigortalının işveren aleyhine açmış olduğu ... 2....
Somut olayda, zararlandırıcı olayın iş kazası olduğu tartışma konusu değildir. İhtilaf ise davacının yargılama konusu iş kazası nedeniyle oluşan sürekli iş göremezlik oranının tespiti(belirlenmesi) usulüne ilişkindir. Mahkeme yukarıda açıklanan silsile gözetilmeden 3. Adli Tıp Ihtİsas Kurulu'nun tespiti olan % 29,2'lik sürekli iş göremezlik oranını dikkate alınarak karar vermiştir. Oysa iş kazasına maruz kalan sigortalının sürekli iş göremezlik oranı öncelikle Kurum tarafından tespit edilmelidir. Zira; iş kazasından kaynaklanan maddi tazminat davaları nitelikçe Kurumca karşılanmayan zararların tazmini davaları olup Kurum sigortalısının % 10 ve üzerinde maluliyetini tespit ederse ona iş kazası sigorta kolundan gelir bağlayacak ve bağladığı bu geliri olayda(iş kazasında) kusuru olan ilgililerden rücuen tahsil edecektir. İş kazasından kaynaklanan maddi tazminat davalarında ise rücuen tahsile konu bu Kurum ödemesinin tenzili gerekecektir....
