Bu istisnalardan biri de sosyal sigortalılık suresinin tespiti için açılan hizmet tespiti davalarıdır (Kuru, B.; Hukuk Muhakemeleri Usulü, 2001, C: IV, s. 3654). Bilindiği gibi feragat yalnız mevcut davadan değil, o dava ile istenen haktan da vazgeçme anlamına gelir. Davadan feragat neticesinde feragate konu teşkil eden hak tamamen düşer ve artık bir daha dava konusu yapılamaz. Sosyal güvenlik hakkı niteliği itibariyle ekonomik ve sosyal haklar arasında yer alan bir hak olmakla birlikte, insan haklarına dair bütün milletlerarası belgelerde kabul edilen bir insan hakkıdır. Ekonomik ve sosyal bir hak olarak sosyal güvenlik hakkı devlete bu hakkı hayata geçirmek için gereken tedbirleri almak ve teşkilatı kurmak gibi yükümlülükler yükler (Arıcı, K.; Anayasa Mahkemesi Karaları Işığında Sosyal Güvenlik Hakkı, Sosyal İnsan Hakları Uluslar arası Sempozyumu, Kocaeli, 2015, s. 184- 185.)....
İş Mahkemesi tarafından ise, uyuşmazlığın zorunlu mali mesuliyet sigortasından kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 ve 7/3. maddeleri uyarınca iş mahkemeleri, sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan ve sigortalı ile ... arasındaki davalara bakmakla da görevlidir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 101. maddesinde ise "bu kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili" ortaya çıkan uyuşmazlıkların, iş mahkemelerinde görüleceği belirtilmiştir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 6111 sayılı Kanunla değişik 98. maddesi, "Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın ...tarafından karşılanır." hükmünü içermektedir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 04/02/2020 NUMARASI : 2018/376 E., 2020/32 K., DAVA KONUSU : Menfi Tespit (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkilinin kendi evinde Gürcistan vatandaşı olan Nino Parandize isimli kişiyi istihdam etmek istediğinden Sosyal Güvenlik Bakanlığına 428860 sayılı başvuru formu ile müracaat edildiğini, başvuru neticesinde adı geçen işçiye kimlik numarası ile çalışma izni verilmesinden sonra adı geçen işçinin SGK girişleri yapıldığını ve 5510 Sayılı Kanunun 81.maddesi ile tanınan prim teşvikinden, 4447 Sayılı Kanunun Geçici 10.maddesi ile tanınan teşvikten, Kanunun 50.maddesi ile tanınan diğer teşviklerden faydalandığını, kurumun 06/11/2018 tarihli yazı ile 28/10/2015- 21/06/2017 tarihleri arasında çalıştırılan Nino Parandize isimli işçinin, müvekkilin yanında işe başlamasından daha önceki bir süreçte Türkiye'de sayılı kimlik numarası ile çalıştığının, müvekkilin yanında...
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 06/04/2021 NUMARASI : 2016/380 E., 2021/89 K., DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkilinin, 01/08/1990 tarihinde davalı Er-Fa Temizlik şirketinde 1,5 yıl süre ile çalıştığını, bu süre zarfında sigorta primlerinin yatırılmadığını belirterek, davacı müvekkilinin sigorta başlangıcının ve davalı şirkette sigortalı geçirdiği sürelerin tespitini talep ve dava etmiştir. SAVUNMANIN ÖZETİ: Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; bu tür davaların, 5510 sayılı Yasa’nın 86/9.maddesi uyarınca 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, Bağ-Kur'da SSK'da ve diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında kayıtları olan komşu işyeri sahiplerinin veya çalışanlarının bilgisine başvurularak ve tüm deliller toplandıktan sonra deliller takdir edilerek sonuca göre karar verilmesini verilmesi gerektiğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir....
Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz.” hükmü 3. fıkra olarak eklenerek 5510 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan davalarda (hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç) dava açılmadan önce Kuruma başvuru zorunlu hâle getirilmiştir. 25.10.2017 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 5521 sayılı Kanun'u yürürlükten kaldırarak onun yerini almıştır. 7036 sayılı Kanun'un 4. maddesinde de "...31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması zorunludur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Uyuşmazlığın Sosyal Güvenlik Hukukundan kaynaklanmasına göre, kararın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışında olup, Yüksek 10.Hukuk Dairesinin görevi dahilindedir. 11.04.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6644 sayılı kanunla değişik 2797 Sayılı Kanunun 60.maddesi uyarınca görevli dairenin belirlenmesi için dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmesi gerekmektedir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın Yüksek 1.Başkanlığa sunulmasına 30.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dairesinin 20.11.2012 gün ve 2783 sayılı Kararı ile de sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan davaların görüleceği iş mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik (gönderme) kararı verilmiştir. ... 22....
İş Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, iş hukukundan kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir. Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesince, taraflar arasında işçi – işveren ilişkisi bulunduğu ve davanın iş akdinden kaynaklanan alacak davası olduğunu belirterek görevsizlik kararı verilmiştir. Bakırköy 11. İş Mahkemesi ise, davalı ... hakkındaki davayı tefrik edip, davalı Av. ...’na yönelik davada, davalı avukat ile davacı arasındaki hukuki ilişkinin işçi – işveren ilişkisi ya da sosyal güvenlik hukukuna dayanan bir hukuki ilişki olmadığı, aralarındaki ilişkinin vekalet ilişkisine dayalı olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
Davalı sendika vekili; davacının açtığı davada yetki tespit yazısının iptaline karar verilmesini talep ettiğini, ancak davacının itiraz ettiği konuların kanuni dayanağının olmadığını, davacının hangi sendikanın ne zaman işkolu tespiti talebinde bulunduğu hususunda herhangi bir açıklama yapılmadığını, somut ve dayanaksız bu iddiaya itibar edilemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Birinci Dairesinin 31.12.2012 tarihli ve 3067 sayılı kararı ile 6532 sayılı Kanunla değişik 5521 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 1. maddesinde yapılan değişiklik dikkate alınarak; Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Birinci Dairesinin 20.12.2012 tarihli 3021 sayılı kararı ile; ... 19, 20, 21 ve 22. ... Mahkemelerinin münhasıran sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan davalara bakmakla görevlendirildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Temyiz: Kararı davacı vekili temyiz etmiştir....
GEREKÇE: Dava Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan Alacak istemine ilişkindir. HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucunda; Somut olayda, davacı, davalının kurumdan emekli aylığı almakta iken kurumca yapılan araştırma sonucunda Türeyen Özel Eğitim Sağlık Güvenlik Sistem. Tic. San. Ltd. Şti. ünvanlı işyerindeki çalışmalarının fiili olmadığının tespit edildiğini belirterek, davalıya yersiz ödenen 101.986,15 TL'nin tahsilini talep etmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 96....
