Saklı pay sahibi mirasçı, tenkis davası açabileceği gibi, tenkis isteme hakkı, henüz yerine getirilmemiş tasarrufların, yerine getirilmesini istemesi halinde defi yolu ile de kullanılabilecektir (TMK. md. 571/son). 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu(TMK)'nun, 560. ve devamı maddelerinde tenkis davalarını düzenlemiştir. Hangi tasarrufların tenkis edilebileceği, saklı paya el atma olup, olmadığının belirlenmesi yöntemi, tecavüz halinde hangi tasarrufların, hangi sıra ile tenkise tabi tutulacağı bu bölümde açıklanmıştır. Tenkis davaları, yenilik doğuran (inşai) nitelikte davalar olup, mirasın açıldığı güne kadar geriye doğru etkilidir. Bu dava ile, miras bırakanın yaptığı tasarrufların iptali değil, değiştirilmesi, tasarrufların, tasarruf edilebilir kısma çekilmesi amaçlanmıştır. Bu niteliğiyle tenkis davası bir eda davası olarak kabul edilemez....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/12 KARAR NO : 2023/309 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 07/11/2022 NUMARASI : 2022/54 (E) DAVA KONUSU : Mirasta denkleştirme ve iade KARAR : Taraflar arasında görülen davada Mahkemece geçici hukuki koruma talebi hakkında verilen kararın istinaf incelemesi davacılar vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup incelendikten sonra; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin miras bırakanı Bekir Demiroğlu'nun 24/11/2014 tarihinde vefat ettiğini ve murisin sağlığında altsoyu olan davalı T11 bankadaki...
-TL'sinin terekeye iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Taşınmazın aynına ilişkin açılan davaların taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılıp görüleceği, bunun yanı sıra 1086 sayılı HUMK'nın 13/3. maddesi (6100 sayılı HMK'nın 12/3. maddesi) hükmü uyarınca, dava birden fazla taşınmaza yönelik ise taşınmazlardan birinin bulunduğu mahal mahkemesinde ikame olunabileceği öngörülmüş olup, öte yandan müstakilen Türk Medenî Kanununun 560 ilâ 571. maddeleri uyarınca açılan tenkis davalarının ise aynı Kanunun 576. maddesi ve 6100 sayılı Kanunun 1/a maddesi hükmü uyarınca terekenin açıldığı, bir başka ifade ile miras bırakanın son ikametgahı mahkemesinde açılması gerekeceği, anılan bu yetki kurallarının kesin yetki olduğu düzenlenmiştir. Somut olayda müstakilen açılan bir tenkis davası bulunmadığından, uyuşmazlığa konu taşınmaz ... ilçesinde bulunduğundan uyuşmazlığın ... Asliye Hukuk Mahkemesinince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
Buna göre, ehliyetsizlik iddiasıyla açılması gereken davaların tüm mirasçılar tarafından birlikte veya bir mirasçının terekeye iade istekli olarak açılması zorunludur. Bir mirasçının tereke adına dava açtığı takdirde de diğer mirasçıların açılan davaya muvafakatlarının sağlanması veyahut Türk Medeni Kanununun 640. maddesi hükmü gereğince terekeye temsilci atanması suretiyle davanın görülebilirlik koşulunun gerçekleştirilmesi ile ancak çözüme kavuşturulması mümkündür. Yukarıda değinilen ilkeler ve davadaki isteğinde terekeye iade şeklinde olduğu, esasen mahkemenin de kabul kararının bu yönde bulunduğu gözetilerek davanın görülebilirlik koşulunun öncelikle yerine getirilmesi ve usuli muamelelerin gerçekleştirilmesi, ondan sonra işin esasına girilerek karar verilmesi gereğinin gözardı edilmiş olması doğru değildir. Kabule göre de, 4721 sayılı TMK'nın 28. maddesi hükmü uyarınca ölüm ile hukuki şahsiyet son bulur....
Türk Kanunu Medenisi’nin “İade borcu” başlıklı 603. maddesi uyarınca “Kanuni mirasçılar, miras hissesine mahsuben müteveffanın sağlığında almış oldukları bütün teberruları, terekeye iade ile birbirlerine karşı mükelleftirler. Müteveffa tarafından hilafına açıkça bir teberru yapılmış olmadıkça füru lehinde bahşedilen cihaz, tesis masrafı borçtan ibra suretiyle ve bu kabilden sair suretlerle bahşedilen menfaatler iadeye tabidir.” Şeklinde düzenleme bulunmaktadır. Hemen belirtmek gerektir ki “karşılıksız kazandırma mutlaka, miras bırakanın sağlığında sağlar arası karşılıksız kazandırma olmalıdır. Ölüme bağlı tasarruflar, miras bırakanın ölümünden sonra hüküm ifade edecek kazandırmalar, sağlar arası karşılıksız kazandırma olmadığından, mirasta denkleştirmeye tabi tutulmayacaktır.” (Özuğur, Ali İhsan, 2009: Miras Hukuku s.225)....
tarafından 35.000-TL bedel ödenilerek, dava dışı ... ...’dan 1957 yılında satın alındığını, bedelin mirasbırakan tarafından ödenmesine karşın resmi kaydın davalı oğlu ... adına oluştuğunu, davalının maden sahası nedeniyle çok zenginleştiğini, murisin ölüm tarihi itibari ile mirasın dağıtılmasında diğer mirasçılar aleyhine aşırı dengesizlik oluştuğunu ileri sürerek maden sahasının terekeye iadesini, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini, aşamada verdiği 10/05/2001 tarihli ıslah dilekçesi ile, mirasbırakanın vasiyet yolu ile davalıya kazandırdığı 129 ada 57 ve 58 parsel sayılı taşınmazlarda bulunan dükkan niteliğindeki taşınmazların da terekeye iadesine, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi _K A R A R_ Dava, mirasta denkleştirme istemine ilişkin olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 2.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 21.01.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Mirasta Denkleştirme Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Tarafların murisi ...'in mirascılık belgesinin eklenerek birlikte gönderilmesi için dosyanın mahalli mahkemesine İADESİNE oybirliğiyle karar verildi.27.02.2012(Pzt.)...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık; mirasta denkleştirme talebine ilişkin olup, 14.HD'nin bozma ilamı doğrultusunda hüküm tesis edilmiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay ( 14. ) Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek ( 14. ) Hukuk Dairesine gönderilmesine 04.04.2017 gününde oybirliği ile karar verildi....
ile torunları olup, saklı pay oranları da farklı olduğu halde aynı miktarda tenkis alacakları olduğu belirlenip, sonuç olarak davalılar aleyhine toplamda fazla miktar tenkis bedeli hükmedilmesi de doğru bulunmamıştır....
