Kasabası ... parseldeki 1/3 hissesini miras payına mahsuben ve ölümünde terekeye iade edilmek üzere bağışladığını, mirasta iade (denkleştirme) hükümlerine göre davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile müvekkillerinin adına payları oranında tesciline, tescilin olmaması halinde şimdilik 10.000,00TL'nin murisin ölüm tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile tahsiline, olmadığı takdirde tenkis sebebiyle bahsedilen hisselerin tapu kayıtlarının iptali ile müvekkileri adına payları oranında tesciline, tescilin olmaması halinde şimdilik 10.000,00TL'nin murisin ölüm tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir....
İade edilecek mal varlığı yönünden seçim hakkı davalınındır; ister aynen iade eder, isterse bedelini öder. Miras payının aşan kısmının davalıda kalması miras bırakanın iradesinden anlaşılıyorsa, aşan kısım için iade istenemez. Denkleştirme, denkleştirme anındaki değere göre yapılır. Denkleştirmede sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Islah olmadıkça ya da terditli dava açılmamışsa kendiliğinden tenkis davasına dönüşmez. Somut olayda, mirasbırakana ait hesaptan çekilen paranın davalı ...’e verildiği taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Davalı, bu paradan mirasbırakanın gerekli giderlerini karşıladığını savunduğundan bu savunmaya münhasır olarak taraf delilleri toplanarak davalı ...’in mirasbırakan için yaptığı harcamaların tespiti gerekir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, terekeye iade/denkleştirme istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun(TMK) 669- 675. maddelerinde terekeye iade(mirasta denkleştirme) hükümleri düzenlenmiştir. Mirasta iade(denkleştirme) davası murisin sağlığında karşılıksız olarak yaptığı kazanımı elde eden yasal mirasçılara karşı açılabilir. Bu dava ile, mirasçıların murisin sağlığında muristen karşılıksız olarak aldığı mal ve kıymetlerin geri alınarak miras taksiminde tereke içerisinde yer alması sağlanır. TMK'nın 669. maddesi uyarınca; "Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler....
DAVA TÜRÜ : MİRASTA DENKLEŞTİRME-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, mirasbırakan ...'un maliki olduğu 552 ada 1 parsel sayılı taşınmazını oğulları olan davalıların mirasbırakanlarına miras paylarına mahsuben devrettiğini ileri sürerek, denkleştirme yoluyla karşılıksız kazandırmaların terekeye iadesine, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini istemişlerdir. Bir kısım davalılar, zamanaşımı itirazında bulunup davanın reddini savunmuşlar, diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir. Mahkemece, denkleştirme ve tenkis taleplerinin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Uyuşmazlık ve hüküm Türk Medeni Kanunu'nun 669. maddesinde düzenlenen "mirasta denkleştirme" olmazsa tenkis, ve muris muvazaasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mirasta denkleştirme ile tenkis davasının reddine, tazminat davasının kabulüne dair verilen karar, mirasta denkleştirme ve tazminat yönünden tarflarca temyiz edilmiş olmakla, öncelikle mirasta denkleştirme davasının görülmesini gerekmete olduğu, "mirasta denkleştirme" davasını inceleme görevinin ise Yargıtay 2. Hukuk Dairesine ait bulunmakla dosyanın Yargıtay Yüksek 2.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 10.10. 2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Açıklanan nedenlerle mahkemenin muris muvazaasına yönelik red kararı isabetlidir...Somut olayda, davacı mirasta denkleştirme talebinde bulunmuş olup, Türk Medeni Kanununun 669. maddesi uyarınca mirasta denkleştirme istemi mirasın paylaşılması tamamalanana kadar gerçekleştirlebilir. Başka bir anlatımla mirasta denkleştirme, mirasın paylaşılmadığı süre boyunca zamanaşımına uğramaz. Mahkemece davacının Türk Medeni Kanununun 565. maddesine göre tenkis isteği olmamasına rağmen, bu itibarla hak düşürücü süre nedeniyle tenkis isteminin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.Ayrıca mahkemece TMK 669 maddesi gereği mirasta denkleştirme şartları oluşmadığından bu istemde red olmuştur. Dairemizce daha önceki kaldırma kararında terekeye iade istemi olduğundan terekeye temsilci atanmak üzere davanın görülmesi gerektiğine işaret edilmiştir. Mahkemece davacıya süre verilmiş Samsun 1....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında birleştirilerek görülen davada; Asıl ve birleştirilen davada davacılar; mirasbırakanın, ... parsel sayılı taşınmazdaki payını davalı oğluna satış suretiyle temlik ettiğini, işlemin miriasçılardan mal kaçırma amaçlı, bedelsiz ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek asıl davada taşınmazın tapu kaydının iptali ile terekeye iadesini olmazsa miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini, asıl ve birleştirilen davada temlik edilen taşınmazın tazminata esas değerinin miras payı oranında davalıdan alınmasına, olmazsa miras payına isabet eden miktarın mirasta denkleştirme yoluyla, bu kabul edilmezse tenkis yoluyla davalıdan alınmasına, davalının aldığı kira bedellerinin terekeye iadesine olmazsa kira bedellerinin mirasta denkleştirme yoluyla miras payına isabet eden miktarın davalıdan tahsiline, olmazsa mirasbırakanın ölümünden sonra davalının almaya devam ettiği kira bedellerinin...
e hibe edildiği, dinlenen tanık ifadelerinden de bu durumun doğrulandığı, murisin terekeye iade kastının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Murisin tahakkuk eden bu kastı karşısında, 4721 s. TMK' nun 669. maddesinin şartlarının oluşmadığı ve davanın reddi gerektiği düşünülmeden, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 2013/2285 Esas - 2013/4457 Karar) Somut olayda; ilk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiş ise de; Dava dilekçesinin içeriği ve iddianın ileri sürülüş biçiminden, davada öncelikli isteğin "terekeye iade" (mirasta iade-denkleştirme) olduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği; 4721 s. TMK' nun 669- 675. maddelerinde terekeye iade (mirasta denkleştirme) hükümleri düzenlenmiştir....
TARİHİ : 18/09/2019 NUMARASI : 2017/157 ESAS 2019/430 KARAR DAVA KONUSU : Ölüme Bağlı Tasarruf (Tenkis) KARAR : Mirasta denkleştirme nedeniyle alacak olmadığı taktirde tenkis istemine ilişkin asıl ve birleşen davalarda davanın reddine dair karar davacılar vekili tarafından istinaf edilmekle dosya üzerinden yapılan incelemede; KARAR Asıl ve birleşen dava davalar mirasta denkleştirme nedeniyle alacak olmadığı taktirde tenkis istemine ilişkindir....
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda, Dava ve birleşen dava mirasta denkleştirme ve terekeye iade; bu mümkün olmadığı taktirde tenkis davasıdır. "...Davacı, davalılarla ortak miras bırakanı olan babaannesi Zeliha Akay'ın sağlığında 21.11.1991 tarihinde tapuda yaptığı işlemle sahibi olduğu tek taşınmazın davalılara kayıtsız ve şartsız hibe ettiğini, kanuni miras hakkından yoksun bırakıldığını, murisin sağlığında miras hissesine mahsuben yaptığı ivazsız kazandırmaların Türk medeni Kanunu'nun 669. maddesi uyarınca terekeye iade edilmesine, iade edilmezse tenkise karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar davanın reddini savunmuşlardır....
