İlk Derece Mahkemesince iade şartlarının oluşup oluşmadığının incelenmeden karar verildiğini, 2. Miras bırakanın bu kazandırmayı terekeye iade kastı olmadan yaptığını, yapılan bağışın iadeye tâbi olduğunun ispat edilemediğini, 3. Müvekkilinin davalıya ölünceye kadar baktığını, murisin tüm mal varlığını davalıya hibe etmediğini, 4. Kazandırmanın hiçbir kayıt ve şarta tâbi tutulmadan yapılmış olmasının miras bırakanın iadeyi istemediği yönünde karine oluşturduğunu, davacıların da bu durumun aksini iddia ve ispat etmediklerini, 5. İlk Derece Mahkemesince denkleştirme iddiasının gerçekleştiği kanaatine varıldığından, müvekkili davalıya tercih hakkının kullandırılması gerekirken kullandırılmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir. C....
TMK’nın 669. maddesi uyarınca; "Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça denleştirmeye tabidir." Altsoy dışındaki yasal mirasçılara yapılan kazandırmalarda ise miras payına mahsup edilmek üzere hareket edilmediği yönünde bir karine vardır. Bu karinenin aksinin davacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Öte yandan, mirasta iade davalarında zamanaşımı taksimin yapılmasından sonra işlemeye başlayıp, taksim yapılmaması halinde zamanaşımı süresi işlememektedir....
taleplerini kabul etmediklerini, Türk Medeni Kanunu’nun üçüncü ayrımındaki “Mirasta Denkleştirme” başlığı altındaki denkleştirmenin; yasal mirasçıların, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle ilgili yükümlülüklerini düzenlediğini, davacının kıyasen uygulanmasını talep ettiği 673. maddenin uygulanabilmesi için; tarafların annesi olan miras bırakanın bir karşılıksız kazandırması olması, bu karşılıksız kazandırmanın terekeye iade ediliyor olması gerektiğini, ancak davacının iddiaları incelendiğinde; mirasbırakanın herhangi bir karşılıksız kazandırması bir yana borcu olduğu iddia edildiğini, davacının iddiasına göre de; kendisinin alacağı bir karşılıksız kazandırma değil “borç ilişkisi” üzerine kurulu olduğunu, bu anlamda TMK.nun 669 ve devamı maddelerinde mirasbırakanın miras payına karşılık karşılıksız kazandırmaları ile ilgili denkleştirme düzenlemeleri ile davacının alacak iddiası...
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, denkleştirme ( terekeye iade), aksi takdirde tenkis istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince denkleştirme (terekeye iade) talebinin reddine, tenkis talebinin kabulüne karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Tenkis (indirim) davası, miras bırakının saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınırına çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının, dinlenebilmesi için öncelikli koşul; miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke miras bırakının ölüm tarihinde bırakmış olduğu mal varlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır....
Mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır. Somut uyuşmazlıkta, mahkemece alınan 15.12.2015 tarihli bilirkişi raporunda; davacının eşi ... ’un ... Bank ... Şubesinde bulunan ... numaralı, bir önceki yıldan 79.477,55TL devir bakiyesi bulunan hesabının 03.11.2014 tarihinde 77.063,92TL ödenerek kapatıldığı, aynı gün muris ... ’a ait devir bakiyesi “0” olan ... Bank ... Şubesi hesabına ... numaralı hesaptan 77.063,92TL bedelli virman yapıldığı, yine murisin aynı hesabından 66.904,66TL’nin ise 19.04.2015 tarihinde davalı ...’un hesabına aktarıldığı anlaşılmaktadır. Yapılan bu işlemlerde murisin ... Bank ......
TMK’nın 669. maddesi gereğince “Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Murisin sağlığında karşılıksız olarak yaptığı kazanımı elde eden yasal mirasçılara karşı dava açılabilir. Denkleştirme, denkleştirme anındaki değere göre yapılır. Denkleştirmede sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Islah olmadıkça ya da terditli dava açılmamışsa kendiliğinden tenkis davasına dönüşmez." (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 31/05/2021 tarihli 2018/5189 esas sayılı ilamı) Türk Medeni Kanununun 669. maddesinde, “Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler....
Türk Medeni Kanununun 638. maddesinde, miras sebebiyle istihkak davasının kabulü hâlinde, tereke veya terekeye dahil malın, davacıya zilyetliğe ilişkin hükümler uyarınca verileceği; 639. maddesinde ise, iyiniyetli olmayanlara karşı zamanaşımı süresinin yirmi yıl olduğu düzenlenmiştir. Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için, terekeye geri vermekle yükümlüdürler (Türk Medeni Kanununun 669. maddesi). Mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır. Somut olayda, kendisine kazandırma yapılan davalı ... yasal mirasçıdır ancak davalı ... yasal mirasçı değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mirasta iade ve denkleştirme Uyuşmazlık, mirasta iade ve denkleştirme istemine ilişkindir. Mahkemenin nitelendirmesi de bu yöndedir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Dava dilekçesi ve yargılama sırasında davacı vekili tarafından yapılan açıklamalara ve dosya kapsamına göre davacı murisin verdiği para ile yapılan 5 katlı binanın bulunduğu ve davalı adına kayıtlı olduğu iddia edilen 90 parsel sayılı taşınmaz tapusunun iptali ile mirasçılar adına tescili istemine ilişkin ise de anlatılan olaylardan davanın hukuki sebebinin mirasta denkleştirme olduğu ve bu nedenle mirasta denkleştirme hükümleri içinde değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır. Bu nedenle bu kapsamda taraf delilleri toplanarak sonucuna göre bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.06.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 24.02.2015 gününde verilen dilekçe ile mirasta denkleştirme talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; dosyanın ... 13. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/415 Esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesine dair verilen 13.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mirasta denkleştirme talebine ilişkindir....
