"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS KANUN YOLU : TEMYİZ Taraflar arasında görülmekte olan tenkis davası sonucunda verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Yargıtay bozma ilamında özetle; "Lehine kazandırma yapılan davalı eşin saklı pay sahibi mirasçı olması nedeniyle tenkise tabi kazandırma miktarının belirlenmesinde bu hususun dikkate alınması gerektiği gibi, kabule göre de belirtilen husus gözardı edilerek hatalı olarak bulunan sabit tenkis oranı esas alınmak, ancak çekişmeli taşınmazın sabit tenkis oranında bölünemeyeceği belirtilmesine karşın, davalının taşınmazın aynını tercih ettiği belirtilmek suretiyle, davacılar yararına sabit tenkis oranında pay verilmesinin de isabetsiz olduğuna" değinilmiştir....

Mahkemece davanın tenkis yönünden kabulü cihetine gidilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir....

HUKUK DAİRESİ Uyuşmazlık; asıl dava tenkis, birleşen dava vasiyetnamenin iptali talebine ilişkin olup, mahkemece tenkis talebinin kabulüne karar verildikten sonra davalı tarafından tenkis bakımından temyiz edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından tenkis davasının reddine karar verilmiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay ( 1. ) Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek ( 1. ) Hukuk Dairesine gönderilmesine 18.04.2017 gününde oybirliği ile karar verildi....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı ... ... vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakanları ...'ün mirastan mal kaçırmak amacıyla 20.10.2009 tarihinde düzenlediği vasiyetname ile tüm mal varlığını 2. eşi olan davalıya onunla evlendikten 3 hafta sonra vasiyet ettiğini, saklı paylarının ihlal edildiğini ileri sürerek vasiyetin tenkisini istemişler, ıslahla 72.985,70 TL tenkis alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmişlerdir....

Hükme esas alınan 07.06.2011 tarihli tenkis raporunda izlenen yol denetime elverişli ve ilkelere uygun olup, tespit edilen sabit tenkis oranında herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır....

Bu durumda, davanın, TMK'nun 565.maddesi gereğince tenkis hükümlerine göre incelenmesi gerekir. Tenkiste, tasarrufa konu malın paylaşımı yönünden araştırma yapmak için sabit tenkis oranı belirlenmelidir. Sabit tenkis oranı, 11.11.1994 gün ve 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile "tasarrufun tümünün değeri ile davalılara yapılan fazla teberru arasında kurulan orandır". Sabit tenkis oranı ile el atılan saklı payın, tasarrufun değerine oranı ile bunun her davalıya yapılan tasarruf tutarları yönünden ayrı ayrı belirlenmesi gerekir. İkinci olarak, temlike konu malın kıymetine noksan gelmeden bölünmezliğinin mümkün olup olmadığı saptanır. Tasarrufa konu mal, sabit tenkis oranında bölünebilir ise bu kısımların bağımsız bölüm olarak taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Eğer, tassarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıkar ise, bu defa MK. madde 564'de öngörülen tercih hakkı gündeme gelecektir....

Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar Dairece; "...tapu iptal isteminin reddinin doğru olduğu, ancak, tenkis isteği bakımından yeterli araştırma ve incelemenin yapılmadığı" gerekçesi ile bozulmuş, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, tapu iptal ve tescil talebinin reddine, tenkis talebinin kabulüne dair verilen karar Dairece; “mirasbırakanın davalı torunlarına bağış suretiyle yaptığı temlikte mirasçıların saklı paylarını ihlal kastının bulunduğu benimsenerek tenkis isteğinin kabulü doğru ise de Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamındaki hususlarda yetersiz bilirkişi raporunun esas alınması sonucu sabit tenkis oranı yanlış hesaplandığı, hükmüne uyulan bozma kararında gösterilen şekilde sabit tenkis oranının belirlenmesi gerektiği” gerekçesi ile bozulmuş, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, usuli kazanılmış haklarda gözetilerek davacıların tenkis talepleri kabul edilmiştir....

Davalı vekili, murisin davacıyı mirastan ıskat ettiğini, tenkis davası açamayacağını ayrıca murisin temlik dışı Hocaköy Köyü 450 parseli 19.12.1994 tarihinde davacıya hibe ettiğini, tenkis hebasında bu tasarrufun dikkate alınması gerektiğini, murisin Sarıömer Köyü 26 parseldeki eşinden gelen 1/4 payı vasiyet ettiğini, üzerindeki binanın muris tarafından yapıldığını, bu nedenle binanın tenkis hebasında dikkate alınmaması gerektiğini belirtmiş; açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda tenkis davasının kabulüne, 2235.61 TL'nin tercih tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir....

ın ölümü üzerine açtıkları tenkis davası sonucunda ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 26.09.2012 tarih ve 2009/1242 Esas, 2012/578 Karar sayılı ilamı ile 15.736,62 TL tenkis alacaklarının hüküm altına alındığını, anılan davada faiz isteğinde bulunmamışlar ise de;davayı açarken fazlaya ilişkin haklarını saklı tuttuklarını,bu itibarla, ... 11....

Davacı vekili dava dilekçesinde, öncelikle tenkis hukuksal nedenine dayalı saklı pay oranında tapu iptali ve tescil, uygun görülmemesi durumunda ikinci kademede tenkis hukuksal nedenine dayalı saklı pay oranında alacak talebinde bulunmuştur. 3. Tenkis davasını Türk Medeni Kanunu'nun 560 ıncı maddesine göre, saklı pay sahibi mirasçılar açabilir. Davacı ise, miras bırakan Sıtkıye Yüksel Karaer'in saklı pay sahibi mirasçısı değildir. Davacı vekili, tenkis davasını müvekkilinin babası ...'in saklı payına dayanarak açmıştır. Tenkis davası için öngörülen hak düşürücü süre dolmadan önce ölen saklı pay sahibi mirasçının, tenkis davasını açma hakkı kendi mirasçısına halefiyet yolu ile geçer (Ömer Uğur Gençcan, Miras Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021, 5. Baskı, sayfa 761). 4. Hâl böyle olunca, saklı pay sahibi mirasçı ...'in ölüm tarihi itibari ile tenkis davasını açması için öngörülen hak düşürücü sürenin geçip geçmediği hususu önem kazanmaktadır....