Sebepsiz zenginleşmede; davacının geri alma hakkının, buna karşın davalının geri verme borcunun doğması, bunların malvarlıklarının birbiri zararına ve yararına olmak üzere karşılıklı yoksullaşma ve zenginleşmelerine bağlıdır. Bunun doğal sonucu olarak da, bu geri alma hak ve borcunun doğum anı, sebepsiz yoksullaşma ve zenginleşme olgularının gerçekleştikleri andır. O halde geri isteme hakkının kapsamı da kural olarak, anılan hak ve borcun doğdukları tarihten daha önce belirlenemez. Şu durumda, sebepsiz zenginleşmede geri verme borcu; zenginleşmenin geçersiz bir duruma dayanması durumunda hemen, geleceğe yönelik bir neden bulunuyorsa onun oluşmadığı an, var olan bir neden bulunuyorsa da onun ortadan kalktığı zaman doğmuş olur. Edim yerine getirildiği sırada geçerli bir hukuksal nedenin bulunmasına karşın sonradan bu neden ortadan kalkmış olursa, bu durumda sebepsiz zenginleşme, nedenin ortadan kalktığı an meydana gelir....
Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi 09/11/2020 tarih, 2020/485 Esas, 2020/469 Karar sayılı aidiyet ilamında davanın nitelemesini sebepsiz zenginleşme olarak nitelendirmiş ise de davalının zenginleşmesi sebepsiz değil, sebebe bağlıdır ve bu hakkı kendisine tanınan mülkiyet hakkını satarak kullanmıştır. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi 30/12/2020 tarih, 2020/725 Esas, 2020/840 Karar sayılı aidiyet ilamında davanın temelini miras hukukundan kaynaklanan dava olarak nitelendirmiş ise de dosya içerisinde miras hukuku yönünden incelenecek bir husus bulunmamaktadır. Davacıların taşınmazı davalıya devreden T7 nın mirasçısı olduğu , Kayseri 4. Noterliğinin 23/12/2015 tarihli mirasçılık belgesi ile sabittir. Yukarıda değinilen tüm hususlar ve 6100 sayılı HMK’nın 352/1- a maddesi uyarınca; Dairemizin görevsizliği ile dosyanın muris muvazaasına dayalı miras payı oranında tazminat alacağı olduğundan ve bu dosyanın inceleme görevini Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi, 1....
Davalılar vekili; davalının ecrimisil talebini kabul etmediklerini, kira gelirinin arsanın üzerinde davacılar tarafından bedeli ödenerek inşa edilmiş ve muris muvazaasına konu olması mümkün olmayan binaya ait bir gelir olduğunu, muris muvazaasına konu olan boş arsanın kira gelirinin olmasının da mümkün olmadığını, muris muvazaasına konu boş arsa olarak herhangi bir gelirinin olması ya da ekilip biçilip ürün elde edilmesinin de mümkün olmadığını savunarak, karşı davanın reddini istemiştir. III....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali-Tescil-Tenkis Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Davacı ... ...12.10.1987’de Turgut aleyhine tenkis davası açmışlar; dava sırasında...ölmüştür. Davacı ..., ... aleyhine 25.10.2000’de muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davası açmış yine davacı ..., ...ve eş... aleyhine 15.9.2000’de muris muvazaasına dayalı tapu iptal davası açmış ve dosya birleşmiştir. Mahkemece tenkis talebinin reddine; muris muvazaasına dayalı her iki davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraflarca öncelikle tapu iptal tescil davası yönünden ve reddedilen tenkis davası için avukatlık ücreti verilmesi isteği yönünden temyiz edilmiştir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Davacının, taşınmaza yaptığını iddia ettiği iyileştirme giderlerini sebepsiz iktisap hükümleri uyarınca davalılardan isteyebilmesi için yaptığı giderlerin mal varlığından çıkmış ve davalı tarafın mal varlığına geçmiş olması gerekir. Somut olayda; davacı dava tarihi itibariyle dava konusu taşınmazda oturmakta olup, taşınmaz davacının kullanımından çıkmamıştır....
Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ve muvazaa iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil, ikinci kademedeki istek ise tazminat istemlerine ilişkindir. Birleşen davada muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil isteminde bulunulmuştur. Mahkemece asıl davada mülkiyet aktarımı isteminin reddine, tazminata yönelik istemin ise kabulüne karar verilmiş, birleşen dava reddedilmiştir....
Uyuşmazlık muris muvazaasına dayalı tazminat istemine ilişkin olduğundan 6110 sayılı Yasa ile değişik Yargıtay Kanunu'nun 14/b maddesi gereğince, temyiz inceleme görevi Yargıtay 1. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Yargıtay 1. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine 26/04/2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Bunun için de, öncelikle iade borcunun kapsamı belirlenmeli, fakirleşme ve zenginleşme zamanı tespit edilmelidir. Bu bağlamda, davacılarıın, taşınmaza yapıldığını iddia ettiği iyileştirme giderlerini sebepsiz iktisap hükümleri uyarınca davalılardan isteyebilmesi için yaptığı giderlerin mal varlığından çıkmış ve davalıların mal varlığına geçmiş olması gerekir....
Mahkemece, davanın kabulüne, 15.694,50 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ... mirasçıları tarafından temyiz edilmiştir. Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak talebine ilişkindir. Türk Borçlar Kanunu'nun 77. ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.Somut olayda; kesinleşmiş mahkeme kararı ile, davacı adına olan tapu kaydı iptal edildiğine göre; davacı, bu satış nedeni ile ödediği bir bedel var ise, sebepsiz zenginleşme kurallarına göre bu bedeli davalı taraftan talep edebilecektir.Davacı bu satış için davalılara 7.000,00 TL ödediğini iddia etmiş ise de bu iddiasını yazılı belge ile ispat edememiştir.Kural olarak muvazaalı işlemin tarafları birbirine karşı kendi muvazaasına dayanarak talepte bulunabilir, üçüncü kişilere karşı bu durumu ileri süremez ise de, somut olayda olduğu gibi “tapu da bedelin düşük gösterilmesi suretiyle yapılan muvazaa” taraflar arasındaki muvazaa niteliğinde değildir....
