Başka bir anlatımla rekabet yasağı sözleşmesinin hizmet sözleşmesi içerisinde ayrı bir başlık altında yahut ayrı bir sözleşme metni içerisinde düzenlenmiş olmasından bağımsız olarak rekabet yasağına aykırılık hâlinde sadece işçi aleyhine öngörülen ceza koşulu, TBK’nın 420/1 inci maddesi gereğince geçersiz olacaktır. Somut olayda taraflar arasında 18.08.2011 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesi, bu sözleşmedeki iş ilişkisine ilişkin olarak da 03.09.2011 tarihinde ise rekabet yasağı sözleşmesi niteliğinde ve ayrı bir metin hâlinde “Gizlilik Anlaşması” akdedilmiştir. Taraflar arasındaki iş sözleşmesi, davalının 17.05.2014 tarihindeki istifası ile sona ermiştir. Bunun yanında taraflar arasındaki rekabet yasağı sözleşmesinde rekabet yasağına aykırılık durumunda sadece davalı aleyhine 150.000 USD ceza koşulu öngörülmüştür....

Davacı ile dava dışı davalı işçinin çalıştığı firmaya ait kayıtlar celp edilerek dosya rekabet hukuku konusunda uzman hukukçu bilirkişisine tevdi edilerek, taraflar arasındaki rekabet yasağı sözleşmesi hükümleri, TBKnun rekabet yasağına ilişkin maddeleri değerlendirilerek, davalının davacı şirkette çalıştığı konum itibariyle davacıya ait ticari sırlara, üretim teknolojisine, özel üretim biçimi gibi üretim sırları ya da müşteri çevresine erişebilme imkan ve ihtimalinin bulunup bulunmadığı, bu kapsamda davacı işverene zarar verme ihtimal ve riskinin olup olmadığı, dava dışı firmanın faaliyet alanları da incelenerek, rakip firma olup olmadığı da raporda açıklanarak, davacının rekabet yasağı sözleşmesi kapsamında alacağına ilişkin rapor düzenlenmesi talep edilmiştir. Bilirkişi tarafından mahkememize sunmuş olduğu bilirkişi raporunda özetle: davalının 13.09.2019 -27.12.2019 tarihleri arasında davacı şirkette (... A.Ş....

H U K U K İ N İ T E L E N D İ R M E - G E R E K Ç E : Dava, haksız rekabetten kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Davacı ve davalı ... arasında imzalanan 09/06/2016 tarihli belirsiz süreli hizmet akdinin 12.2. Maddesinde de rekabet yasağı düzenlemesi yapılmış ise de davacının dayanağı bu sözleşme değil 14/03/2019 tarihli rekabet yasağı sözleşmesidir. Sözleşme: Davacı ile davalı arasında imzalanan 14.03.2019 tarihli ikale sözleşmesinin "REKABET YASAĞI" başlıklı 4. Maddesi davalıya işten ayrıldıktan sonra birtakım rekabet etmeme yükümlülükleri getirmiştir. Bu maddeye göre "Her ne sebeple olursa olsun çalışan, bu anlaşmanın imzalanma tarihinden itibaren 2 yıl süreyle ...sınırları dahilinde İşverenle rekabet etmeyecektir. Bu rekabet yasağı kapsamında, çalışan veya şirketi, işverene rakip bir işletmede İşveren bünyesinde yapmış olduğu nitelikte bir işi yapamaz ve işverene rakip bir işletmeyle farklı türde bir menfaat ilişkisine giremez....

A.Ş de çalışmaya başladığını, müvekkili tarafından iş akdinin işverene yüklenebilen bir nedenle "haklı nedenle" feshedilmesi sebebiyle müvekkilin rekabet etmeme yasağı da ... tarihinde sona erdiğini, rekabet yasağı kaydı, ancak hizmet ilişkisi işçiye müşterik çevresi veya üretim sırları ya da işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkanı sağlıyorsa ve aynı zamanda bu bilgilerin kullanılması işverenin önemli bir zararına sebep olacak nitelikteyse geçerli olduğunu, haksız ve mesnetsiz ikame edilmiş davanın esastan reddine, görevsizlik nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE : Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, rekabet yasağı sözleşmesi, davalıya ait hizmet döküm cetveli, ihtarnameler dosya içerisine alınmıştır. Dava, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlalinden kaynaklanan tazminat davasıdır....

Rekabet yasağının yürürlüğe girip girmemesi şöyle sınıflandırabilir:İşçi sözleşmesinin işçi tarafından feshi; iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshi: Rekabet Yasağı Uygulanmaz; İş sözleşmesinin işçi tarafından süreli feshi (istifa) : Rekabet Yasağı Yürürlüğe Girer; İşçi sözleşmesinin işveren tarafından feshi; iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshi: : Rekabet Yasağı Yürürlüğe Girer; iş sözleşmesinin işveren tarafından işletme gerekleriyle süreli feshi: : RekabetYasağı Uygulanmaz; iş sözleşmesinin işveren tarafından işçinin yetersizliğinden ve davranışlarından kaynaklanan nedenlerle süreli feshi: Rekabet Yasağı Yürürlüğe Girer; iş sözleşmesinin işveren tarafından kötü niyetle feshi: Rekabet Yasağı Uygulanmaz; İş sözleşmesinin işveren tarafından haksız feshi: Rekabet Yasağı Uygulanmaz......

Davacı vekili, davalının iş akdinin feshini ---- eşi adına müvekkil ile aynı alanda faaliyet gösteren bir işyeri kurduğunu, ayrıca yine müvekkil şirketle aynı iştigal alanında bulunan ----- işyerinde çalışmaya başladığını, tüm bunların rekabet yasağına aykırılık teşkil ettiğini beyanla tazminat talebinde bulunmuştur. İş hukukunda rekabet yasağı, iş sözleşmesi devam ederken ve iş sözleşmesi sana erdikten sonra rekabet etmeme borcu olarak iki şekilde incelenebilir. İş sözleşmesi devam ederken işçinin işverenle rekabet yasağının kaynağını işçinin sadakat borcu oluşturmaktadır. Bu borçtan söz edebilmek için, tarafların rekabet yasağı sözleşmesi yapması yada iş sözleşmesine rekabet yasağı kaydı konulması gerekmemektedir. Söz konusu borç, iş sözleşmesinin sona ermesiyle ortadan kalkmaktadır....

/II. b, d ve e bentleri gereğince doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması sadakat borcunun ihlali olarak kabul edilmiş; bu halde işverenin iş sözleşmesini feshedebileceği gibi tazminat da isteyebileceği hükme bağlanmıştır. Rekabet etmeme borcu ise işçinin öteki borçları gibi her iş sözleşmesi için söz konusu olan borçlardan değildir. İş sözleşmesinin devamı süresince işçinin işverenle rekabet etmemesi sadakat borcu içinde yer alan bir yükümlülüktür. Buna karşılık, taraflar iş ilişkisi devam ederken sözleşmenin bitiminden sonra işçinin rekabet etmeyeceğine ilişkin bir hükmün iş sözleşmesine konulmasını veya bu konuda ayrı bir sözleşme (rekabet yasağı sözleşmesi) yapılmasını kararlaştırabilirler. İş sözleşmesi sona erdikten sonra işçinin işverenle rekabet etmeme borcu ancak böyle bir yükümlülük sözleşme ile kararlaştırıldığı takdirde söz konusu olmaktadır. İş görme ve sadakat borçları, açıkça kararlaştırılmasa bile her iş sözleşmesinde vardır....

yasağı sözleşmesi bulunmadığı gibi, kabul etmemekle birlikte olsa bile sektörde iş yapan başka firmada çalışmak başlı başına rekabet yasağını ihlal eden davranış sayılamayacağını ve aksinin kabulünün müvekkilinin anayasal hakkının engellenmesi anlamına geleceğini beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği iddiasına dayalı olarak TBK'nın 446. maddesi uyarınca ceza koşulu alacağının tahsili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçelerle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş, bu karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava konusu rekabet yasağı ve buna dayalı cezai şarta ilişkin olarak taraflarca hizmet sözleşmesi dışında, hizmet sözleşmesinin eki niteliğindeki gizlilik ve rekabet yasağı sözleşmesi başlıklı bir sözleşme akdedilmiştir. Bahsi geçen bu sözleşmeye işçi aleyhine rekabet yasağı öngörülmüş ve yasağın ihlali ceza koşuluna bağlanmıştır....

Öğretide rekabet yasağı sözleşmesi, işçinin iş ilişkisi içinde işverenin müşterilerine nüfuz etmesi yahut iş sırlarına vakıf olması nedeniyle hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra belirli bir faaliyet alanında belirli bir coğrafi bölgede ve belirli bir zaman dilimi içerisinde işçinin işverenle rekabet teşkil eden davranış içerisine girmesini yasaklayan sözleşmeler olarak tanımlanmaktadır. Rekabet etmeme taahhüdünü içeren bu sözleşmeyle işçi işverene karşı hizmet sözleşmesinin bitiminden sonrasına yönelik olarak menfi bir yükümlülük, bir yapmama borcu altına girmektedir. Başka bir deyişle rekabet yasağı sözleşmesi ile işçinin ekonomik faaliyet özgürlüğüne ve ekonomik geleceğine kısmen dahi olsa sınırlama getirilmektedir(Sabah Altay, Türk Borçlar Kanunun Hükümlerine Göre İşçi ile İşveren Arasında Yapılan Rekabet Yasağı Sözleşmesi, MÜHF-HAD, C.14, sy.3, s.179 vd.)....