Somut uyuşmazlıkta taraflar arasında akdedilen ''Rekabet Yasağı Sözleşmesi'' başlıklı sözleşmenin 4. maddesinde ''İşbu rekabet yasağı sözleşmesi, zaman açısından personelin her ne sebeple olursa olsun işten ayrılmasından itibaren 3 yıl süre ile, coğrafi açıdan Ege ve Marmara Bölgesi ve sektör açısından ambalaj sektörü ile sınırlı olmak üzere düzenlenmiştir.'', 5. maddesinde de ''Rekabet yasağına aykırı davranılması durumunda ... şirketinin uğradığı ya da uğraması muhtemel zararlarını tazmin hakkı saklı kalmak üzere 30.000 ABD doları tutarındaki cezai şart personel tarafından ... şirketine ödenecektir. İşverenin bu nedenle daha fazla zararı olursa fazlasını talep hakkı saklıdır.'' hükümlerine yer verilmiştir....
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği iddiasına dayalı olarak TBK'nın 446. maddesi uyarınca ceza koşulu alacağının tahsili istemine ilişkindir.İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçelerle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Dava konusu rekabet yasağı ve buna dayalı cezai şarta ilişkin olarak taraflarca 07.06.2017 tarihli İş Sözleşmesi ve aynı tarihli Gizlilik Rekabet Yasağı ve Fikri Hakların Devri Sözleşmesi akdedilmiştir....
GEREKÇE: Açılan dava, rekabet sözleşmesine aykırılığa ve haksız rekabet iddiasına dayalı cezai şart -tazminat alacağının tahsili istemine ilişkindir. TBK’nun 444/1. maddesi; “Fiil ehliyetine sahip olan işçi, işverene karşı, sözleşmenin sona ermesinden sonra herhangi bir biçimde onunla rekabet etmekten, özellikle kendi hesabına rakip bir işletme açmaktan, başka bir rakip işletmede çalışmaktan veya bunların dışında, rakip işletmeyle başka türden bir menfaat ilişkisine girişmekten kaçınmayı yazılı olarak üstlenebilir” hükmünü haizdir. Buna göre rekabet yasağı sözleşmesinden söz edilebilmesi için ilk olarak işçinin fiil ehliyetine sahip olması ve iş sözleşmesinin kurulması sırasında veya iş ilişkisi devam ederken işçinin sözleşmenin sona ermesinden sonra rekabet etmeyeceğine ilişkin bir hükmün yazılı olarak iş sözleşmesine konulması veya bu konuda ayrı bir sözleşmenin (rekabet yasağı sözleşmesi) yapılması gerekmektedir....
E) Gerekçe: İşçinin sadakat borcu kapsamında uyması zorunlu olan davranışlarının başında işverenle rekabet etmemek gelmektedir. İşçinin rekabet yasağı, iş sözleşmesinin bitmesiyle başlayacaktır. Nitekim hizmet ilişkisi içerisindeki sadakat yükümlülüğü, hizmet ilişkisinin bitimi ile birlikte rekabet yasağına dönüşecek ve işçinin yükümlülüğü rekabet yasağı şeklinde adlandırılacaktır. Türk Borçlar Kanunu 444/2 maddesine göre, rekabet yasağı sözleşmesinin yapılabilmesi için iş ilişkisinin işçiye müşteri çevresi veya üretim sırları yada işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkânı sağlaması ve bu bilgilerin kullanılmasının işvereni önemli bir zarara uğratacak nitelikte olması koşulu aranmıştır. Türk Borçlar Kanunu md. 444’de yer alan düzenlemede işçinin sahip olduğu ve rakip işletmelerde kullanılması işverene zarar verecek bilgilerin müşteri çevresi, üretim sırları veya işverenin yaptığı işler hakkında olabileceği öngörülmüştür....
A.Ş. ve / veya bağlı kuruluşların tüm Türkiye'de faaliyete bulunduğunun söylenebileceği, Dolayısıyla 01/10/2013 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesi m. 10.1 ve 2'de davalı işçi için getirilen rekabet yasağının tüm Türkiye 'de rekabet etmeme şeklinde yorumlanabileceği, başka bir anlatımla taraflar arasındaki sözleşmede yer yönünden bir sınırlamanın getirilmediği, dolasıyla taraflar arasındaki rekabet yasağı sözleşmesinin TBK m. 445/1 uyarınca yer bakımından uygun bir sınırlamanın içermediğinin söylenebileceği; nihai takdirin Sayın Mahkemenizde olduğu, İşçinin rekabet yasağı ile ilgili TBK m, 444-447 hükümlerinde, açıkça, işveren için karşı edim yükümlülüğünün öngörülmediği; ancak TBK m. 445/2'de Hâkim, aşırı nitelikteki rekabet yasağını, bütün durum ve koşulları serbestçe değerlendirmek ve işverenin üstlenmiş olabileceği karşı edimi de hakkaniyete uygun biçimde göz önünde tutmak suretiyle, kapsamı veya süresi bakımın dan sınırlayabilir. ” denilerek, hakimin aşırı nitelikteki rekabet yasağını...
CEVAP: Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafça açılan işbu davanın görevsiz mahkemede açıldığını, dava konusu olayın kaynağının iş sözleşmesi olduğundan ---- içtihatlarında da belirtildiği üzere bu uyuşmazlıkta görevli mahkemenin iş mahkemesi olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE : Dava, taraflar arasında akdedilen iş sözleşmesinden kaynaklı rekabet yasağının ihlali nedeniyle, cezai şart tazminat istemine ilişkindir. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında akdedilen sözleşmelerin----- işçinin işten ayrıldıktan sonra rekabet yasağının ihlali halinde ----- cezai şartın ödeneceğinin düzenlendiği görülmüştür. Davanın yasal dayanağı 6098 sayılı TBK 'nın 444-447....
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği iddiasına dayalı olarak TBK'nın 446. maddesi uyarınca ceza koşulu alacağının tahsili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçelerle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava konusu rekabet yasağı ve buna dayalı cezai şarta ilişkin olarak taraflarca 07.06.2017 tarihli İş Sözleşmesi ve aynı tarihli Gizlilik Rekabet Yasağı ve Fikri Hakların Devri Sözleşmesi akdedilmiştir. Bahsi geçen bu sözleşmeye işçi aleyhine rekabet yasağı öngörülmüş ve yasağın ihlali ceza koşuluna bağlanmıştır....
DAVA : Rekabet Yasağından Kaynaklı Tazminat DAVA TARİHİ : 15/09/2020 KARAR TARİHİ : 17/03/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 28/03/2022 Bursa 17. İş Mahkemesinin, 16/10/2020 tarih, 2020/.... Esas ve 2020/....Karar sayılı görevsizlik kararı üzerine, mahkememize tevzi edilen, Rekabet Yasağından Kaynaklı Tazminat dava dosyasının yapılan açık yargılaması sonucunda; Dosya incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ...'...
Taraflar arasındaki rekabet yasağı içeren sözleşme 446. maddedeki yasal sınırlar içinde geçerli bir anlaşma olsa bile, buna bağlanan tek taraflı ceza koşulu hükümsüz olur. Buradaki hükümsüzlük, TBK'nın 27/2. maddesi anlamında kısmî hükümsüzlüktür. Yani, hizmet sözleşmesi ve rekabet yasağı anlaşması geçerli olacak, sadece tek taraflı ceza koşulu içeren sözleşme maddeleri hükümsüz olacaktır. Bu durumda, işveren, rekabet yasağını ihlal eden işçiden ceza koşulunu isteyemeyecektir.Bu hukuki açıklamalara göre; ilk derece mahkemesince davacının cezai şart talebinin açıklanan gerekçelerle reddine karar verilmesi gerekirken, ilamda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı bulunmuştur....
ikame ettiğini, taraflar arasındaki iş sözleşmesi haklı nedenle sonlandırılmadığından bir an için rekabet yasağı sözleşmesinin geçerli olduğu varsayımında dahi iş veren tarafından iş ilişkisinin sonlandırıldığı hallerde rekabet yasağının sona ereceğini, kabul anlamına gelmemek kaydıyla, bir an için sözleşmenin geçerli olduğunu kabul edilse dahi söz konusu rekabet yasağının ve cezai şartın hakkaniyet gereği sınırlandırılması gerekmekte olduğunu, rekabet yasağı işin gereğine uygun olarak sınırlandırıldığında müvekkilin halihazırda çalışmakta olduğu iş, rekabet yasağı kapsamı dışında kalacağını, yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle, fazlaya dair her türlü talep ve dava haklarının saklı kalması nedeniyle, taraflar arasındaki rekabet yasağı sözleşmesinin geçersiz olmasından mütevellit davacı tarafından mesnetsiz olarak açılan davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü....
