- KARŞI OY - Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davasıdır. Mahkemece murisin davalıya yaptığı temlikin mal kaçırma amacıyla yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir....
Muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davaların hukuki dayanağını teşkil eden 1.4.1974 gün 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da belirtildiği üzere muris muvazaası miras bırakanın gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olması halinde uygulanabilmekte ve murisin iradesi önem taşımaktadır. Somut olayda ise murisin aktif bir çok taşınmazının olması, tanık beyanlarından davacıdan mal kaçırma gibi bir kasıt ile hareket etmediği, davacı ile muris arasında herhangi bir husumetin olmadığı, davacı yanın muvazaa iddiasını ispatlayamadığı, murisin mülkiyet hakkı kapsamında intikali gerçekleştirdiği, anlaşılmakla davanın reddine yönelik karar verilmiştir....
Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Asıl ve birleştirilen 2012/300 Esas sayılı dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı şirket pay devirlerinin iptali ile miras payları oranında tescil, olmazsa saklı paya tecavüzün men’i ile tenkis ve tazminat; birleştirilen 2012/290 Esas sayılı dava ise muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis isteğine ilişkindir. Asıl ve birleştirilen 2012/300 Esas sayılı dosyada davacılar, mirasbırakan ...’nun ... Elektronik San. ve Tic....
Somut olaya gelince, mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin, yukarıda değinilen ilke ve olgular uyarınca hükme yeterli olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur. Hâl böyle olunca; muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı olarak gerekli araştırma ve incelemenin eksiksiz yapılması, murisin akit tarihindeki mal varlığının miktarı ile sözleşmeye konu malın tüm mamelekine oranının makul sayılabilecek sınırda kalıp kalmadığının saptanması, toplanan ve toplanacak olan bütün delilerin bir arada değerlendirildikten sonra, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken noksan soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması isabetsizdir. Davalı vekilinin temyiz itirazları yerindedir....
Dairemiz kararının usul ve kanuna uygun olduğu anlaşıldığından dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY HUKUK GENEL KURULUNA GÖNDERİLMESİNE, 12.04.2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi. (Muhalif) - MUHALEFET ŞERHİ - Dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması ve muris muvazaası hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakanları ... kendilerine intikal eden paylar açısından vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mirasbırakan ...'nın davalı ...'a temlik ettiği paylar yönünden ise muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuşlardır. Mahkemece, hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılmış; vekil ...'...
İstinaf Sebepleri Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; tenkis için hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava konusu olayda muris muvazaası olmadığını, bu nedenle de saklı paya tecavüzün mevcut bulunmadığından davanın tümden reddinin gerektiğini, bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. C. Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 1. Tüm dosya kapsamına göre, davacı ve davalıların muris Beşir Ayvaz mirasçılarından olduğu, murisin 16/03/2014 tarihinde öldüğü, eldeki davanın muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil olmadığı taktirde tenkis istemli davanın süresi içinde 27/02/2015 tarihinde açıldığı, tenkis yönünden kabul edilen davada hükme karşı davalılar başvuruda bulunduğundan tenkis yönünden inceleme yapılması gerektiği tenkis alacağına yönelik hesapta bir isabetsizlik görülmediği, 2....
ın da taşınmazı 17.12.1987 tarihinde dava dışı Yapı Kooperatifine satış suretiyle temlik ettiği; sonrasında taşınmazın imar mevzuatına uygun olarak tevhit ve ifraz edildiği ve 572 ada 1 ile 576 ada 1 parsel sayılı taşınmazların oluştuğu görülmektedir. Hemen belirtilmelidir ki, dava açılırken dava konusu yapılmayan ölen annelerinden gelecek miras payının yargılama sırasında ıslah yoluyla dava konusu haline getirilmesine usulen olanak bulunmadığından, davacıların bu yöne değinen temyiz itirazları yerinde değildir, reddine. Davalının temyizine gelince: Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada mirasbırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir....
Miras bırakanın yaptığı temliki tasarruflardan zarar gören mirasçılar, tenkis davası ile birlikte kademeli olarak veya tenkis davası açtıktan sonra ayrı bir dilekçe ile muris muvazaası nedenine dayalı iptal ve tescil davası açabilirler (22.5.1987 tarih ve 4/5 sayılı İBK). Öte yandan, 1.4.1974 gün ve ½ sayılı İBK’nda sözü edilen muvazaa sebebine dayanan iptal davaları bir süreye tabi değildir. Muvazaa iddiaları zamanaşımına uğramaz. “...Muvazaa iddiasına dayalı davaların da zamanaşımına ve hak düşürücü süreye tabi olmaksızın her zaman açılabileceği yargısal uygulamayla benimsenmiştir. Hukuk Genel Kurulunun 22.6.1983 gün ve 479/719 sayılı kararında da belirtildiği üzere muvazaa sebebinin ortadan kalkması veya bir zamanın geçmesi ile görünürdeki işlemin geçerli hale gelemeyeceği kuşkusuz bulunduğundan, muvazaa iddiası her zaman ileri sürülebilir. Bu nedenle muvazaa iddialarında zamanaşımı kabul edilmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL-TAZMİNAT-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali, tescil, tazminat ve tenkis davası sonunda, yerel mahkemece ... yönünden davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden husumet yokluğundan davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davalı ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakanları ...'ın, çekişme konusu 198 parsel sayılı taşınmazı (yeni 256 ada 1 parsel) 11/04/1985 tarihinde bir kısım davalılar murisi ...'na satış suretiyle devrettiğini, mirasbırakanın asıl amacının bağış olduğunu, ...'nun ölümünden sonra mirasçılarının taşınmazı diğer davalı ...'ya satış yoluyla temlik ettiklerini, muris ...'...
Hemen belirtilmelidir ki, 6100 sayılı HMK 33. (1086 sayılı HUMK 76.) maddesi hükmü uyarınca olayları bildirmek taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak ve ona uygun yasal düzenlemeyi tayin ve tespit ederek uygulamak hakime aittir. Dava dilekçesi içeriği ve iddianın ileri sürülüş biçiminden, davada muris muvazaası hukuksal nedenine dayanıldığı anlaşılmaktadır. Esasen bozma ilamında da davanın muris muvazaası hukusal nedenine dayalı açıldığı belirtilmiştir. Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir. ./.....
