Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/831 Esas sayılı dava dosyasında taraflar arasında görülen muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davasının halen derdest olduğu anlaşılmaktadır. Hemen belirtilmelidir ki, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa,niteliği itibariyle nispi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türü dür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir....
-KARŞI OY- Dava; ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteklerine ilişkindir....
Davacıların muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı taleplerine gelince; Mahkemece davacıların muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı talepleri yönünden herhangi bir araştırma yapılmamıştır...Hal böyle olunca, taraflarca bildirilen delillerin eksiksiz toplanması ile vekalet görevinin kötüye kullanılması hususunda; taşınmaz başında keşif yapılarak temlik tarihindeki rayiç bedelin tespit edilmesi, davalı savunması ile davalı tanıkları beyanları arasındaki çelişkinin giderilmesi ve yukarıdaki ilkeler birlikte değerlendirilerek vekilin iradesinin saptanması, muris muvazaası hususunda ise mirasbırakan Tamaşa’nın gerçek iradesinin mirasçılardan mal kaçırma amacı taşıyıp taşımadığının tereddüde mahal bırakmayacak şekilde tespit edilmesi ve varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ve noksan soruşturma ile yetinilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir...” gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece, davalının savunması...
-MUHALEFET ŞERHİ- Dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması ve muris muvazaası hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakanları ...'den kendilerine intikal eden paylar açısından vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mirasbırakan Tamaşa'nın davalı ...'a temlik ettiği paylar yönünden ise muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuşlardır. Mahkemece, hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılmış; vekil ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı ... vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakanı ...’in 139 ve 191 parsel sayılı taşınmazlarını ara malik kullanarak davalıya aktardığını, devirlerin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, taşınmazların mirasbırakanın sağlığından bu yana davalının kullanımında olduğunu ileri sürerek miras payı oranında tapu iptali ve tescil istemiştir. Davalı, taşınmazları bedelini ödeyerek satın aldığını belirtip davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, muvazaa iddiasının sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
Muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda, temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığını ispat külfeti 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 190. maddesi ile TMK'nin 6. maddesi gereği davalı-karşı davacıya aittir. Mahkemece, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli değildir. Muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalar tanık dahil her türlü delil ile ispatlanabilecektir. Hâl böyle olunca; yukarıdaki açıklanan ilke ve olgular doğrultusunda gerekli araştırma ve incelemenin yapılması, tarafların tanık dahil her türlü delillerinin toplanması, toplanan ve toplanacak deliller bir bütün olarak değerlendirilerek mirasbırakanın gerçek iradesinin duraksamaya yer bırakmayacak şekilde saptanması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde hüküm kurulması isabetsizdir....
Somut olaya gelince; ehliyetsizlik ve muris muvazaası nedenlerine birlikte dayanılarak pay oranında tapu iptal tescil istemli olarak açılan asıl ve birleştirilen davaların kabulüne ilişkin olarak verilen kararın Dairece, davada dayanılan maddi olaylar bakımından birkaç hukuki nedenin bir arada gösterilmesinde ilke olarak usul ve yasaya aykırı bir durum olmadığı, hukuki ehliyetin kamu düzenine ilişkin olması ve öncelikle incelenmesi gerektiğinden mirasbırakanın ölünceye kadar bakma sözleşmesinin düzenlendiği 30/07/2007 tarihinde hukuki ehliyeti haiz olup olmadığının saptanması, hukuki ehliyeti haiz olmadığının belirlenmesi durumunda ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı talebin, ehliyetli olduğunun anlaşılması halinde ise muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı isteğin değerlendirilmesi gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş ise de, bozma sonrası davacı vekilinin ehliyetsizlik nedenine dayanmadıkları,talepleri bu şekilde anlaşılmış ise ehliyetsizlik sebebi ile ilgili taleplerinden sarfınazar...
Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tazminat olmazsa tenkis istemine ilişkin olup, mahkemece, dava konusu 16 parsel bakımından muvazaa iddiasının sabit olduğu gerekçesiyle tazminat isteğinin kısmen kabulüne karar verilmiş, dava konusu ... parsel yönünden davanın reddine karar verilmiş; karara karşı taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, muvazaa iddiasının her iki taşınmaz bakımından da sabit olduğu gerekçesiyle dahili davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; 6100 sayılı HMK' nın 353/1-b.2. maddesi gereğince yerel mahkeme kararının kaldırılmasına yeniden hüküm tesisi ile; tazminat isteğinin 16 ve 17 parsel sayılı taşınmazlar yönünden kabulüne karar verilmiş; karar davalı ... vekili tarafından 17 parsel sayılı taşınmaza yönelik olarak temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacılar vekili, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak miras bırakan yeğeni Ahmet vasıtasıyla davalıya aktarılan 9 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacıların miras payları oranında tapuya tescilini talep etmiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, muvazaa olgusu sabit görülerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....
Her ne kadar mahkemece aynı hususta daha önce mirasbırakan tarafından dava açıldığı, davaya mirasçılar tarafından devam olunduğu, reddedilen davada tespit edilen hususların taraflar arasında kesinleştiği, aynı gerekçelerle davanın açılmasının yersiz olup, davacıların davasını ispat edemediği gerekçesi ile red kararı verilmişse de, mirasbırakan tarafından açılan davaların hukuki nedenleri farklı olup, eldeki davada iddianın ileri sürülüş biçimi ve dava dilekçesinin içeriğinden davacıların açıkça muvazaa hukuksal sebebine dayalı tapu iptali ve tescil isteğinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, muvazaa yönünden inceleme ve araştırma yapılmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nispi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir....
