Bu boşluk, sözleşmenin anlamına ve taraf iradelerine önem verilerek yorum ile ve dürüstlük kuralına uygun olarak doldurulur. Bu yönteme o sözleşmenin yorum yoluyla düzeltilmesi veya değişen hal ve şartlara uyarlanması denilir. Sözleşmeye bağlılık ve saygı esastır. Her talep vukuunda sözleşmeyi değişen hal ve şartlara uydurmak mümkün değildir. Aksi halde özel hukuk sistemimizde geçerli olan “irade özgürlüğü”, “sözleşme serbestliği” ve “sözleşmeye bağlılık” ilkelerinden sapma tehlikesi ortaya çıkar. Sözleşmeye müdahale (uyarlama) müessesesi, istisnai, tali (ikinci derecede) ve yardımcı niteliktedir. Somut uyuşmazlıkta, taraflar arasında mülkiyeti davacı tarafa ait mesken nitelikli taşınmazın 05/08/2014 başlangıç tarihli 10 yıl süreli aylık 300,00.-TL. Yıllık 3.600,00.-TL. Üzerinden kiralandığı, İskenderun 1....
Davacının işin yapılacağı yer zeminin yapısının ihale aşamasında tespit edilenden farklı olması sonucu maliyet artısından kaynaklanan talebi, sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK 365/II, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı TBK'nın 480/II. maddesinde düzenlenen sözleşmenin uyarlanması istemi niteliğindedir. Dava dilekçesi içeriği ve dosya kapsamından davadan önce davacı tarafından işin tamamlanarak teslim edildiği ve davacının edimin ifası sırasında sözleşmenin değişen koşullara uyarlanmasını talep etmediği ve ihtirâzi kayıt ileri sürmediği anlaşılmaktadır....
Ancak, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması ya da dönme hakkının kullanılması, şu dört koşulun birlikte gerçekleşmesine bağlıdır. a.Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olmalıdır. b.Bu durum borçludan kaynaklanmamış olmalıdır. c.Bu durum, sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmiş olmalıdır. d.Borçlu, borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olmalıdır. Maddeye göre, uyarlamanın bütün koşulları gerçekleşmişse borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir. ” denilmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/284 KARAR NO : 2021/348 DAVA : Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 07/05/2021 KARAR TARİHİ : 21/05/2021 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) davanın yapılan açık yargılaması sonunda, İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde; .... parselde yer alan taşınmaz üzerinde Maliye Bakanlığı ile yüklenici dava dışı ... A.Ş arasında akdedilen 08.10.2004 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca inşaa edilecek 4 adet binadan Maliye Hazinesine isabet edecek bağımsız bölümlerin Özelleştirme Yüksek kurulu'nun 03.09.2013 tarihli ve 2013/155 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alındığını, bağımsız bölümlerin satış yöntemiyle özelleştirilmesini teminen yapılan ihalede en yüksek teklifin davalı ... Gayrimenkul Geliştirme ve İnş....
H U K U K İ N İ T E L E N D İ R M E - G E R E K Ç E : Dava, sözleşmenin uyarlanması, teminat mektuplarının iadesi ve taraflar arasında günlük verilmesi gereken kömür miktarının uyarlanması isteklerine ilişkindir. Davacı, dava değerini 10.000,00-TL göstererek eldeki davayı açmış ise de; davadaki taleplerin sözleşmenin uyarlanması isteği yanında, sözleşmedeki teslim edilecek kömür miktarının yeniden ayarlanması, teminat mektubunun iadesi istekleri de bulunduğundan 25/02/2022 tarihli duruşmada davacı vekiline talepler konusunda kuruşlandırma yapılarak eksik harcı yatırması ve ayrıca miktarı belli olan teminat mektubunun değeri üzerinden eksik harcı yatırması için kesin süre verilmiş, kesin süreye rağmen davadaki istekler kuruşlandırılmadığı, teminat mektubu için belirlenen eksik harç ikmal edilmediği gibi davacı vekili bir sonraki duruşmaya mazeretsiz olarak katılmadığından 08/04/2022 tarihi itibariyle dosya işlemden kaldırılmıştır....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı taktirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Sözleşmeye müdahale için, gerekli olan esaslara gelince; Sözleşme kurulduktan sonra ifası sırasında ortaya çıkan olaylar olağanüstü ve objektif nitelikte olmalıdır. Değişen hal ve şartlar taraflar bakımından önceden öngörülebilir, beklenebilir, olağan ve hesaba katılabilir nitelikte olmamalı veya olaylar, öngörülebilir olmakla beraber bunların sözleşmeye etkileri kapsam ve biçim bakımından bu derece tahmin edilmemelidir. Sözleşmeye bağlılık esas olduğundan, uyarlama daima yardımcı bir çözüm olarak düşünülmelidir....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin uyarlanması ve ıslah ile tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 02/06/2021 gün ve 2021/1408 Esas, 2021/3712 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen hususlar daha önce temyiz nedeni yapılmıştır. Yapılan yargılamaya, toplanan delillere, Yargıtay 14. Hukuk Dairesince de benimsenen ve Yargıtay bozma ilamı uyarınca bozmaya uygun olarak verilen mahkeme kararı gerekçesine göre, usul ve yasaya uygun olup, düzeltilmesini gerektirir bir neden bulunmadığından, HUMK’nun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığı, HMK'nın 4/a maddesi gereğince kira ilişkisinden doğan alacak davalarında Sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi de, taraflar arasındaki sözleşmenin sadece kira ilişkisinden oluşmayıp karma nitelikli akit olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. 6100 Sayılı HMK.'nın 4/I-a maddesinde kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara, konuları ve değerlerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemelerinde bakılacağı hükmüne yer verilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi 08.04.2022 tarih ve 2021/930 Esas, 2022/337 Karar sayılı kararında özetle; "...Dava; 6098 sayılı TBK'nın 138. maddesi gereğince sözleşmenin uyarlanması davasıdır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi 08.04.2022 tarih ve 2021/930 Esas, 2022/337 Karar sayılı kararında özetle; "...Dava; 6098 sayılı TBK'nın 138. maddesi gereğince sözleşmenin uyarlanması davasıdır....
