Borçlar Kanununun 55.maddesinde de adam çalıştıranın sorumluluğu düzenlenmiştir. İstihdam edenin sorumluluğunun kusura dayalı sorumluluk olmadığı, istihdam edenin çalıştırdığı kişinin zarar doğurucu eylemlerinden sorumlu olacağı ortadadır. Gerçekten; 27.3.1957 gün ve 1/3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında da açıklandığı üzere istihdam edenin sorumluluğu için kendisinin veya çalıştırdığı kişinin kusuru koşul değildir. Buradaki sorumluluk “Özen ve gözetim ödevinin” objektif olarak yerine getirilmemesinden kaynaklanan “Kusura” dayanmayan bir sorumluluktur.Hal böyle olunca davalı işveren Merkez Gazete Dergi Basım Yayın A.Ş.nin iş kazasının oluşumunda istihdam ettiği işçisinin (... ......
Dava, inşaat sigorta poliçesinden kaynaklanan rücuen tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece, yazılı şekilde, oluşan zararın sebebinin idari eylem ve işlem olduğu ve bu nedenle idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Ancak, davacı vekili, davalı tarafından yürütülen yol genişletme çalışmaları sırasında davalının adına iş yapan yükleniciler tarafından sigortalı su deposuna zarar verildiğini ileri sürmüş olup, davalıya husumetin asıl iş sahibi ve adam çalıştıranın sorumluluğu ilkelerine göre yöneltildiği anlaşılmaktadır. Davalı vekili ise cevap dilekçesinde, savunmalarına ek olarak davaya konu işin ...Tic. Ltd. Şti. ile ... San. Ltd. Şti. ortak girişimi tarafından gerçekleştirildiğini, aralarındaki sözleşmenin 33.3 maddesine göre oluşan zarardan bu şirketlerin sorumlu olabileceğini savunmuştur....
Adam çalıştıranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türlerinden özen sorumluluğudur. Kanun koyucu TBK m.66'da adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü yüklemiştir. Sorumluluğun kaynağı, adam çalıştıranın özen yükümlülüğünü yani çalışanlar üzerindeki denetim ve gözetim ödevini yerine getirmemesine, kanun tarafından kendisine yükletilen bu tür objektif bir ödevi ihlal etmesine dayanmaktadır. Adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu değildir. Zira burada adam çalıştıranın sorumluluğu, kendisinin veya emrinde çalıştırdığı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın kusurdan bağımsız olarak doğmaktadır. Gerçekten sorumluluğun doğması için objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir (Fikret Eren, Ünsal Dönmez, Eren Borçlar Hukuku Şerhi, Cilt II, s. 1479, 1480)....
Diğer davalılar vekili; hiçbir şekilde teknik ekiplerdeki şahısların tazminat sorumlusu olmadıklarını, bu açıdan husumet itirazlarının olduğunu, ...ün olay yerinde hiç olmadıklarından zaten onlar için bir haksız fiil ve kusur sorumluluğundan söz edilemeyeceğini, ....için bir haksız fiil ve kusur sorumluluğundan söz edilecekse eğer tazminat istemlerinin zaten 1 ve 2 yıllık zamanaşımına tabi olduğunu ve zamanaşımı süresinin geçtiğini, ceza dosyasında alınan bilirkişi raporundaki ... AŞ'nin kusurlu görüldüğünü, olayda müteveffa ve araç sürücüsünün de kusurlu olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davacı ...'in ve ...'in maddi tazminat taleplerinin kabulü ile taleple bağlı kalınarak 15.000,00 TL'şer maddi tazminatın 02/07/2005 tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalı ... ... A.Ş'den alınarak davacılara verilmesine; davacı ...'in ve ...'...
Ayrıca bankalar, adam çalıştıran sıfatı ile de sorumludur. Adam çalıştıranın sorumluluğu 6098 sayılı TBK’nın 66. maddesinde “Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir.” şeklinde düzenlenmiştir....
(B.K. m.55) maddesine yer alan adam çalıştıranın sorumluluğu ilkelerine dayalıdır. Adam çalıştıranın sorumluluğu olay ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK'nın 66. maddesinde; ''Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.'' şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre; adam çalıştıran ile zarar veren kimse arasında bir çalıştırma ilişkisi bulunması halinde TBK'nun 66.maddesi uyarınca sorumluluk söz konusu olacaktır. Bilindiği gibi adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu değil, olağan sebep sorumluluğudur. Burada yasa adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü, bir gözetim ödevi yüklenmiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu kendisinin kusurdan bağımsız olarak doğmaktadır. Sorumluluğun doğması için objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında, uygun illiyet bağının bulunması yeterli kabul edilmiştir....
Çalışanın fiili bakımından bir hukuka uygunluk sebebi bulunması durumunda ise çalışanın hukuka aykırı bir fiilinden bahsedilemeyeceğinden adam çalıştıranın sorumluluğu da doğmaz. Ancak çalışanın fiili bakımından bir hukuka uygunluk sebebi bulunması, adam çalıştıranın fiili bakımından da hukuka aykırılığı kendiliğinden bertaraf etmez; bu durum sadece adam çalıştıranın özen yükümlülüğünü yerine getirmemesi ile zarar arasında illiyet bağı bulunmadığını gösterir. Davalı şirket çalışanı olan davadışı T4 usulsüz işlemleri nedeni ile davacının yatırım hesabında işlemler yaptığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, bu kişinin eylemlerinden davalı şirketin sorumlu olup olmadığı ve var ise bunun miktarı hususundadır....
Davalı şirket KTK'nın 85. maddesi uyarınca araç işleteni sıfatıyla sorumlu tutulmuş olup adam çalıştıranın sorumluluğuna dayanılmadığından adam çalıştıranın sorumluluğuna ilişkin hükümlerin tartışılmasına gerek bulunmamaktadır. Davalı şirketin işveren sorumluluk sigortası veya inşaat all risk sigortası bulunması eldeki davada davacıyı bağlamadığından bu yöndeki istinaf itirazları haklı bulunmamıştır. Bu durumda, istinaf kanun yoluna başvuranın dilekçesinde yer verdiği itirazların açıklanan gerekçe ışığında yerinde olmamasına, kararda kamu düzenine ilişkin bir aykırılık bulunmamasına, kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olmasına göre, duruşma açılmasına gerek görülmeyerek Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir. HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davalı .... A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davalı ......
Bu madde gereğince, adam çalıştıranlara genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü yüklenmiş ve adam çalıştıranın bir özel hukuk ve bağımlılık ilişkisi içerisinde çalışanlarının kendilerine bırakılan işleri gördükleri sırada hukuka aykırı bir fiille üçüncü kişilere vermiş oldukları zarardan sorumluluğu düzenlenmiştir. Buna göre adam çalıştıranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türlerinden özen sorumluluğudur. Başka bir deyişle adam çalıştıranın sorumluluğunun kaynağı, adam çalıştıranın çalışanlarını seçerken ve onları çalıştırırken çalışanlar üzerindeki denetim ve gözetim ödevini yerine getirmemesine, kanun tarafından kendisine yükletilen bu tür objektif bir ödevi ihlal etmesine dayanmaktadır (Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2017, s. 643). Adam çalıştıran, yapılacak iş için uygun fikri, mesleki bilgi ve yeteneklere sahip bir kişi seçmekle yükümlüdür....
Adam çalıştıranın bu en basit tedbirlere başvurmaması objektif özen görevini açıkça kötüye kullandığını kanıtlayan deliller olarak kabul edilmektedir. Adam çalıştıranın sorumluluktan kurtulabilmesi için, gerekli özeni göstermiş olması halinde de zararın gerçekleşeceğini ispat etmesi gerekecektir. Bilindiği üzere adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmayıp, olağan sebep sorumluluğudur. Burada yasa ile adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü, bir gözetim ödevi yüklenmiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu kendisinin veya emrinde çalışan yardımcı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, kusurdan bağımsız olarak doğmaktadir. Bu halde yukarıda sözü edilen objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında, uygun illiyet bağının bulunması yeterli kabul edilmektedir. Birden çok kişinin aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu olması konusu borçlar hukukunda düzenlenmiştir....
