Dosya içeriğine, temyizin kapsamına, uyuşmazlığın bir bölümünün adam çalıştıranın sorumluluğuna ilişkin olmasına ve temyiz edenin sıfatına göre, temyiz inceleme görevi Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca Yargıtay Hukuk Dairesine aittir. Yukarıdaki yasal düzenleme de dikkate alındığında dosyanın görevli Daire belirlenmek üzere Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmesine 26/05/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Davada, davalı taraf geminin işleteni konumunda olup,işlettiği gemideki haksız fiilden adam çalıştıranın sorumluluğu kapsamında sorumlu olduğu, olayların gelişimine göre işin yapılması ile igili olarak haksız fiil işlendiği, haksız fiil işleyen hakkındaki mahkumiyet kararı da dikkate alındığında çalıştırdığı kişiyi seçerken ve ona talimat verirken özen yükümlülüğünü ihlal ettiğinin anlaşıldığı ,davanın açılış şekline göre "izafeten ve asaleten " dava açılmış ise de ,iddianın ileri sürülüş şekline göre esasen ortada tek dava bulunduğu , buna göre, TBK 66. maddesindeki adam çalıştıranın sorumluğuna ilişkin koşulların gerçekleştiği anlaşılmakla, davalının bu sıfatla sorumlu tutulmasında usul ve hukuka aykırılık bulunmadığı, diğer yandan görevsizlik kararı sebebiyle ,davalı lehine ayrıca vekalet ücretine hükmedilmesi HMK ve AAÜT uyarınca mümkün görülmediğinden bu husustaki istinaf sebebi de yerinde görülmemiştir....
Maddesinde düzenlenen "adam çalıştıranın sorumluluğu" objektif özen yükümlülüğünün yerine getirilmemiş olması esasına dayanan bir kusursuz sorumluluk halidir. Kanunun aradığı özen, emri altında çalışanların işlerini görürken üçüncü kişilere zarar vermemeleri hususunda "durumun ve işin gerektirdiği bütün dikkat ve özendir." Bu nedenle adam çalıştıranın içinde bulunduğu kişisel durumun dikkate alınmadığı, objektif bir yükümlülükten bahsedilir. Dava konusu uyuşmazlıkta davalı tarafın sorumluluğunun adam çalıştıranın sorumluluğu kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi gerekir. Çalıştırılan kişinin, çalıştıranın işini görürken bir üçüncü kişiye hukuka aykırı bir fiille zarar vermesi, adam çalıştıranın bu kişiye karşı sorumlu olması için gerekli ve yeterlidir....
TBK madde 66’da ise adam çalıştıranın sorumluluğu düzenlenmiştir. Bu madde de; "Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir." denilmektedir. Mahkemece dosya içerisinde sorumluluğunu gösterir yönde delil bulunmaması nedeniyle DSİ yönünden pasif husumet yokluğu bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir....
Davalı ... vekili, davacıların tazminat talep etme hakkı bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre 16/12/2012 tarihinde beton dökümü sırasında bodrum kat tabliyesi kalıbında zarar meydana geldiği ve 48.348,63 TL hasar meydana geldiği, davalı ... San. Tic. Ltd. Şti.’nin BK’nun “adam çalıştıranın sorumluluğu” hükümleri gereğince 48.348,63 TL tazminattan sorumlu olduğu, yine davalı ... ile davacılar arasında akdedilen “ All Risk Poliçesi” ve zeyilnamesinde yer alan “çapraz sorumluluk özel şartı” gereğince davalı ...’nin üçüncü şahıs mali sorumluluk limiti olan 50.000 TL dahilinde ve aynı poliçede yer alan hasar başına 10.000 USD tenzili muafiyetde uygulandığında hasarın 30.524,63 TL’lik kısmından sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Tazminat hukukuna ilişkin davada ...7.Asliye Hukuk ve ...10.Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, manevi tazminat istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, davalı tarafın tacir-tacir konumunda olduğu gerekçesiyle. görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye Ticaret Mahkemesi ise, maddi ve manevi tazminat isteminde, uyuşmazlığın davalı hekim yönünden vekalet davalı Özel Sağlık tesisi yönünden ise adam çalıştıranın sorumlu yönünde olduğu ve bu durumunda Türk Borçlar Kanun'unda düzenlenmiş bulunduğu gerekçesiyle, görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
Şu kadar ki, böyle bir zararın vukubulmaması için hal ve maslahatın icabettiği bütün dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz.'' ( TBK m.66 ) Adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmayıp, olağan sebep sorumluluğudur. Burada yasa adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü, bir gözetim ödevi yüklemiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu kendisinin veya emrinde çalışan yardımcı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, kusurdan bağımsız olarak doğmaktadır. Sorumluluğun doğması için objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında, uygun illiyet bağının bulunması yeterli kabul edilmiştir. Adam çalıştıran, görülecek işe uygun fikri, mesleki bilgi ve yeteneklere sahip bir kişi seçmekle yükümlüdür....
Bu sorumluluk karinesinin çürütülebilmesi için yasa koyucu adam çalıştıranlar için kurtuluş beyyinesi hakkını tanımıştır. Adam çalıştıran, çalışanın seçiminde, talimat vermede ve denetlemede gerekli özeni gösterdiğini kanıtlaması halinde sorumluluktan kurtulur. Bir başka ifade ile çalıştıranın sorumlu tutulabilmesi için zarar verici eylem ile çalıştıranın görülen işi arasında fonksiyonel bağlılık bulunması yeterlidir. Çalışanın, adam çalıştıranın yararına işi görürken üçünçü kişilere zarar vermesinden adam çalıştıranın sorumluluğu için zararlandırıcı eylem ile hizmet arasında amaç ve görev yönünden sıkı bir bağın bulunması gerekir. Çalışanın üçüncü kişiye verdiği zarar, işin görülmesi sırasında ve işle ilgili olmalıdır. Bu unsur yok ise, çalıştıranın zarardan sorumluluğu söz konusu olmaz. Şayet, çalıştırılanın zarar verici eylemi ile hizmeti arasında gaye ve görev bakımından sıkı bir ilgi yoksa adam çalıştıran tazminatla sorumlu tutulamayacaktır....
Adam çalıştıranın sorumluluktan kurtulabilmesi için, gerekli özeni göstermiş olması halinde de zararın gerçekleşeceğini ispat etmesi gerekecektir. Bilindiği üzere adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmayıp, olağan sebep sorumluluğudur. Burada yasa ile adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü, bir gözetim ödevi yüklenmiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu kendisinin veya emrinde çalışan yardımcı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, kusurdan bağımsız olarak doğmaktadir. Bu halde yukarıda sözü edilen objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında, uygun illiyet bağının bulunması yeterli kabul edilmektedir....
Bu durumda dosya içeriğine, temyizin kapsamına, uyuşmazlığın adam çalıştıranın sorumluluğuna ilişkin olmasına ve Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin bozma ilamı uyarınca karar verilmesine göre temyiz inceleme görevi Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca Yargıtay 3. Hukuk Dairesine aittir. Yukarıdaki yasal düzenleme de dikkate alındığında dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine 28/11/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi....
