Davadaki istemin dayanağı, davalı yüklenici şirket ile davalı arsa sahibi S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin “alacağın devri” (temlik) sözleşmesidir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye (davacıya) temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın; temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir....
Dava ve birleştirilen dava, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılan bağımsız bölümün ondan temlik alındığı iddiası ile açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Arsa sahibi ile arasında arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğunun arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; yüklenici, finansı sağlayan arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, müvekkilinin aynı zamanda paydaşı olduğu taşınmazda inşaat yapılması için dava dışı arsa sahipleriyle arasında 20.06.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, sonrasında bu sözleşmenin 13.11.2007 tarihinde karşılıklı anlaşmayla feshedildiğini, davalı yüklenici şirketle aralarında bu kez tüm arsa sahipleriyle birlikte 09.11.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladıklarını, kendisinin taşınmaza ait inşaat ruhsatını ilk sözleşme gereğince 27.538,00 TL masraf yaparak aldığını ileri sürerek, bu tutarın davalı yükleniciden tahsilini talep ve dava etmiştir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen Adli Tıp Kurumu raporu ve tüm dosya kapsamına göre; sözleşme tarihinde davacının hukuki tasarruf ehliyetine sahip olmadığı, ehliyetsizlik nedeniyle sözleşmenin geçersiz olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile taraflar arasında imzalanan 05.05.2011 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin taraflar arasında geçerli olmak üzere iptaline karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1) Dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ehliyetsizlik nedenine dayalı olarak iptali istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, sözleşme konusu taşınmazda davacı ... ile dava dışı ....'un hissedar olduğu ve taşınmaz üzerinde arsa payı karşılığı inşaat yapılması için yüklenici ile dava konusu sözleşmeyi imzaladıkları anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/514 Esas, 2009/451 Karar sayılı ilamında da davalı arsa maliklerinin davalı yükleniciden kira kaybı ve eksik işler bedelinin talep ettiği ve kabul edildiği görülmektedir. Davacı, arsa sahibi ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü yükleniciden temlik aldığından arsa sahibini ifaya zorlayabilmesi için yüklenicinin arsa sahibine karşı edimini yerine getirmiş olması gerekir. Somut olayda, yüklenicinin arsa malikine karşı edimlerinin tamımını ifa etmediği açıkça anlaşılmaktadır. Bu nedenle davalılar arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenicinin mali yükümlülüklerinin neler olduğu ve eserde varolan eksik ve kusurlu işler bedeli saptanmalıdır. Bunun için de... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/514 Esas, 2009/451 Karar ve... 1....
Davalı vekili cevap dilekçesinde, simsarlık sözleşmesinin tabi olduğu 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, taraflar arasında simsarlık sözleşmesi bulunmadığını, davacının da paydaş olduğu taşınmaz için önce arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, daha sonra arsa maliklerinin davalıyı azletmesi nedeniyle bu sözleşmenin fesih edildiğini ve davacı dahil tüm arsa maliyetlerinin paylarını müvekkilinin kardeşine sattıklarını, payını da satan davacının kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yürürlükte kalması veya kurulması için bir hizmetinin bulunmadığını savunmuştur....
Arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alınmasına dayalı olarak açılan tapu iptâli ve tescil davaları ile ilgili olarak kanunlarımızda bir düzenleme mevcut bulunmamaktadır....
Davanın, taraflar arasında imzalanan ....03.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak açıldığı ve iskan ruhsatının alınmadığı taraflar arasında uyuşmazlık konusu bulunmadığına ve iskan ruhsatı alınmadan kat mülkiyeti kurulamayacağı, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun .../a. maddesi gereği olduğundan, davanın taraflar arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamına göre çözümleneceği hususu gözardı edilmiştir. Mahkemece, davanın esasına girilip tarafların delilleri toplanıp oluşacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, ....04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre, davacının inşaatları yaparak ondokuz adet bağımsız bölümü davalılara teslim ettiği, bağımsız bölümlere ilişkin olarak davalıların eksik ve ayıplı işler ile ilgili itirazlarının bulunmadığı, bu sebeple yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davacı kooperatifin edimini yerine getirdiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davalılar temyiz etmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2- Dava, arsa payı karşılığı inşaat ve gaymenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir....
