ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 09/10/2014 NUMARASI : 2011/535-2014/550 -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; tapuda irtifak hakkının terkini istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,19.1.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
davalı idareyi müvekkilin taşınmazına adeta ortak etmek ve müvekkilin anayasal hakkı olan mülkiyet hakkının ihlal edilmesi anlamına geldiğini, dosyaya sunulu 04.02.2021 tarihli heyet raporunda demonte edildiği tespit edilen havai hat ile ilgili irtifak hakkının terkini amacıyla dava konusu edilen 281,25 TL tutarındaki irtifak bedeli için Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkeme kararları ışığında 3 alternatifli hesaplama yapıldığını, bilirkişiler tarafından üçüncü alternatif olarak irtifak hakkının terkini için Yargıtay kararına atıfta bulunarak ödenen bedelin yasal faiz ile güncellenmesi ile hesap yapılmış olup, hak ve nesafet kurallarına da uygun bir hesaplama olduğunu, istinaf talebinin kabulü ile İstanbul Anadolu 9....
intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceği kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlarda intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır. Her ne kadar intifa hakkının sona ermesi sebeplerini sayan Türk Medeni Kanununun 796. vd. maddelerinde eşyaya bağlı irtifak haklarında olduğu gibi şahsi bir irtifak hakkı olan intifa hakkının sona erdirilmesini malikin talep edebileceğine ilişkin bir hüküm yoksa da burada Türk Medeni Kanununun 785. maddesinin kıyasen uygulanması gerekir....
Davalı idare, irtifak hakkının gerçekten de 564 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunduğunu, davacılara ait taşınmazın kaydındaki irtifak hakkının terkini gerektiğini, ancak hatalı da olsa tesis edilen irtifak hakkı nedeniyle davacılara kamulaştırma bedelinin ödendiğini, bu nedenle bedelin iadesine karar verilmek suretiyle irtifak hakkının terkin edilebileceğini savunmuştur. Mahkemece, idarenin bedel talebinin ayrı bir dava konusu olacağı gerekçesiyle irtifak hakkının bedelsiz terkinine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. İrtifak hakları da bir eşya üzerinde hak sahibine o eşyadan yararlanma yetkisi sağlayan sınırlı bir ayni haktır. Ayni hak olarak herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir etkiye sahiptir. Fakat hak sahibine eşya üzerinden sınırlı bir hakimiyet sağlar. Bu sınırlı hakimiyet Türk Medeni Kanununun 718. maddesindeki mülkiyet hakkının sınırlandırılması sonucunu da doğurur....
Bankası ... şubesine 1 parsel için 34.977,00 TL, 2 parsel için 35.763,00 TL, 3 parsel için 60.522,00 TL bedelleri itirazı kayıtla yatırdığını, irtifak hakkının tapuda ... lehine tesis edildiğini, irtifak hakkının ...'tan ... geçip geçmediğinin belli olmadığını, fiilen ve hukuken kalkmamış olan irtifak hakkının terkini için davalının bedel talep etmesinin hukuka aykırı olduğunu, bu nedenle müvekkili tarafından haksız ve hukuka aykırı olara alınmış olan toplam bedelin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız ve yersiz açıldığını, söz konusu parseller üzerinden 154 kw lık ... 1....
Şti’ne devrettiğini onun hakkında aynı iddialarla açılan dava sonucu verilen karar gereği taşınmaz üzerindeki 1/2oranında irtifak hakkının tapuda adına 28.03.2005 tarihinde tescil edildiğini dava konusu taşınmazın bulunduğu otelin 15.09.2001 başlangıç tarihli kira sözleşmesiyle ...Ltd. Şti’nin davalıya kiraladığını, davalı şirkete gönderilen 8.8.2005 günlü ihtarnamenin 23.08.2005 tarihinde tebliğ edildiğini davalı şirketin otel üzerindeki kullanımının terk edilmesini ve ecrimisil talebinde bulunulduğunu ancak sonuç alınamadığını, davalının elatmasının tahliye amacıyla önlenmesini ihtarnamenin tebliğ tarihinden dava gününe kadar 50.000. YTL ecrimisil alacağının davalıdan tahsilini istemiştir. Davalı yanıt dilekçesinde 15.09.2001 günlü kira sözleşmesinin akidi ...Ltd. Şit....
nin payında yer alan haciz şerhlerinin bu davacılar yönünden hükmedilen bedele yansıtılması gerektiğinin düşünülmemesi, 2-) Bedeline hükmedilen 7626,87 m² irtifak alanı üzerinde davalı kurum lehine irtifak hakkının tesciline karar verilmesi gerekirken, beyanlar hanesine şerh düşülmesine karar verilmesi, Doğru değil ise de; bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, a-) Gerekçeli kararın hüküm fıkrasına ayrı bir bent olarak (Davacılardan ... ve ...'nin payında yer alan haciz şerhlerinin bu davacılar yönünden hükmedilen bedele yansıtılmasına,) cümlesinin yazılmasına, b-) Gerekçeli kararın 1 numaralı bendinin sonunda yer alan (tapunun beyanlar hanesine şerh düşülmesine, ) ibaresinin çıkarılarak, yerine ( tapuda davalı ... lehine tescil edilmesine ) ibaresinin yazılmasına, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davalı ...'...
Yaylasında bulunan 6197 parsel sayılı taşınmaz için 22 yatak kapasiteli bir yıldız otel-lokanta yapılmak üzere davalı şirket lehine 21.06.1996 tarihinde başlamak üzere 49 yıllığına irtifak hakkı tesis edildiğini, irtifak hakkının tapuda yanlışlıkla intifa hakkı olarak yazılı olduğunu, davalının 22.09.2004 tarihinde çekilen ihtara rağmen irtifak hakkı bedellerini ödemediği gibi tapudaki intifa kaydının irtifak hakkı olarak düzeltilmesi isteklerini de yerine getirmediğini ileri sürerek, tapudaki irtifak hakkı şerhinin terkini ile birikmiş irtifak hakkı bedellerinin faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı, yararlarına irtifak hakkı tesis edilen ve özel 7 numaralı imar parseli olan taşınmaz üzerinde sözleşme gereği inşaat yapmak için başvuruda bulunduklarını, ancak ......
Sözleşmenin 14. maddesi uyarınca 3 yıl irtifak hakkı bedelinin ne kadar olduğu hakkında bilirkişiden rapor alınıp, akabinde mahkeme irtifak hakkının terkini hususunu ve 3. yıl irtifak hakkı bedelinin tahsili yönündeki talebi değerlendirilmeli yine karşı dava yönünden de asıl davanın irtifak hakkının terkini talebi yönünden ret kararı verilmesi halinde karşı davanın konusuz kalması durumu yönünden değerlendirme yapılmalıdır. Yine asıl dava yönünden 3. yıl irtifak bedeli ve gecikme tazminatı yönünden değerlendirme yapılmalıdır. Mahkemenin kabulüne göre ise karşı davadaki alıkoyma talebi hakkında olumlu-olumsuz bir karar verilmemesi de hatalı niteliktedir....
Gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile talebolunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir. Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30. madde hükmü uygulanır." hükmü düzenlenmiştir. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 01/05/2007 gün ve 2007/497 Esas, 2007/4774 Karar sayılı ilamı ve benzer mahiyetteki ilamlarında da açıklandığı üzere irtifak hakkının tesisi veya terkini davalarında, harç ve vekalet ücretinin irtifak bedeli üzerinden tayin edilmesi gerekir. Yargı harçları kamu düzenine ilişkin hususlardandır. Taraflar ileri sürmese dahi mahkemece resen nazara alınıp gözetilmesi gerekmektedir. Yukarıda anılan, HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme nedeniyle harçlar kamu düzeni kapsamında bulunmaktadır....
