Mahkemece davanın kabulü ile; irtifak hakkı şerhinin kaldırılması bedelinin 3.584,76- TL olarak kabulüne, bedelin davalı idareye ödenmesine, taşınmaz üzerinde bulunan daimi irtifak hakkının ve tapudaki şerhin kaldırılmasına karar verilmiş, karara karşı taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; irtifak hakkının bedelsiz olarak terkini gerektiğini, irtifak hakkı bedelinin tamamının faizi ile idareye iade edilmesine karar verilmesinin hatalı olduğunu, ileri sürmüştür. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; demontaj işleminin yapılmasının irtifak hakkının kaldırılmasına gerekçe gösterilemeyeceğini, davanın süre yönünden reddi gerektiğini, irtifak şerhinin iptalinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür....
İrtifak hakkının günümüz koşulları dikkate alındığında yağmurluk ve çamaşırlık ihtiyacının tamamen ortadan kalkdığı; ışıklık ihtiyacı için ise yüküne oranla sağladığı yararın çok az olduğu görüldüğünden ve 15 ve 28 numaralı parsellerin ışıklık ihtiyacının 28 numaralı parselin 1, 2 ve 3. katlarında bırakılacak minimum arka bahçe mesafesi karşılanması şartıyla dava konusu irtifak hakkının devamına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır." görüşüne yer verilmiştir. Görüldüğü üzere irtifak hakkının terkini "28 parselin 1, 2 ve 3. katlarında bırakılacak minimum arka bahçe mesafesi karşılanması şartına" bağlanmıştır. Mahkemece bu husus gözardı edilerek irtifak hakkının terkinine karar verilmiştir. Oysa davalı parseline plan ve projesi belediyece onaylanan ruhsata göre bina yapılmış ve yapı kullanma izin belgesi alınmıştır. Davalının ışıklık ihtiyacı devam etmektedir....
Ayrıca, intifa hakkının danışıklı tesis edildiği iddiası veya ehliyetsizlik nedeniyle ya da iradeyi sakatlayan diğer nedenlerlede hükmen terkini istenebilir. Türk Medeni Kanunda müşterek mülkiyette paydaş olan kişiye, intifa hakkının özelliği gereği payı üzerinde intifa ... kurabileceği kabul edilmiştir. Ancak paydaşa bu hak verilirken, pay üzerinde intifa ... kurulmasının diğer paydaşların mülkiyet haklarını kullanmalarına zarar vermeyeceği düşünülmüştür. Diğer taraftan intifa ... ile yüklü olarak bir taşınmazın satılmasının o taşınmaz malın değerini düşüreceği de bir gerçektir. Uygulamada bazı paydaşların haklı ve geçerli bir nedeni bulunmadığı halde diğer paydaşları zarara uğratmak ve onları külfet altına sokmak için payları üzerinde intifa ... tesis ettikleri görülmektedir. Somut olayda; dava konusu taşınmaz avlulu ev ve arsa niteliğinde tapuda kayıtlıdır. Davacılar ve dava dışı ... Karaman tapuda paydaştır. ......
Ancak; 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasa ile değişik 19.maddesi tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tescilini düzenlemekte olup, irtifak hakkı tesisi ile ilgili bir hüküm içermemekte ise de anılan yasa mülkiyet kamulaştırması hakkında olduğu kadar, irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır. Yasanın 4.maddesi kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilebileceğini öngördüğüne göre, mülkiyet kamulaştırmasına ilişkin kuralların kısmen de olsa irtifak kamulaştırmaları hakkında da uygulanması gerekir. İrtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için de taşınmazın tapuda kayıtlı olması zorunludur....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 03/12/2013 NUMARASI : 2012/525-2013/549 Taraflar arasındaki enerji nakil hattı nedeniyle kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın sökülerek iptal edilmesi nedeniyle, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, enerji nakil hattı nedeniyle kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın sökülerek iptal edilmesi nedeniyle, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir....
Dava, irtifak hakkının terkini isteğine ilişkindir. Taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı niteliği itibariyle üst hakkıdır. Üst hakkı, başkasının taşınmazı üstünde veya altında inşaat yapma veya önceden yapılmış bir inşaatı koruma yetkisi sağlayan ve inşaat üzerinde irtifak hakkı sahibine mülkiyet hakkı kazandıran bir irtifak hakkıdır. Üst hakkı Türk Medeni Kanununun 726. ve 826-836. maddelerinde düzenlenmiştir.Üst hakkı olarak tanımlanan bu hakkın, bağımsız ve sürekli nitelikte ise hak sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne “taşınmaz” olarak kaydı Türk Medeni Kanununun 826.maddesinin 3.fıkrası hükmü uyarınca mümkündür. En az otuz yıl için kurulan üst hakları sürekli nitelikte kabul edilir. Üst hakkını bağımsız kabul edebilmek için de başkasına devrinin taraflarca kısıtlanmamış olması gerekir....
in satın aldığı pay üzerine aynı tarihte..... lehine tesis ettiği intifa hakkının da danışıklı olduğunu belirtmek suretiyle terkinini talep etmiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, şufa hakkının kullanılmasından kaynaklanan tapu iptal tescil davasının kabulüne karar verilmiş, intifa hakkı bedeli verilen kesin süre içerisinde ödenmediği gerekçesiylede intifa hakkının terkini istemi reddedilmiştir. Hükmü davacı, intifa hakkının terkini isteminin reddine dair verilen kararın yerinde olmadığını belirterek temyiz etmiştir. Temyiz incelemesine konu olan dava, intifa hakkının terkini isteğine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794.maddesindeki tanıma göre intifa hakkı; taşınır ve taşınmazlar, haklar ve bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı sağlayan bir irtifak türüdür....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/287E.- 2006/439K. sayılı ilamıyla 2003 değerlendirme tarihi itibarıyla 37.032,00-TL bedel karşılığında pilon yerinin ve irtifak hakkının idare adına tapuya tesciline karar verildiği, sonrasında yapılan imar uygulaması ile 1318 ada 1 parsel olarak 20/11/2007 tarihinde 17.882,61 m² yüzölçümü ile tapuya tescilinin yapıldığı, 14.08.2017 tarihli TEİAŞ Yönetim Kurulu kararı ile üzerindeki enerji nakil hattının deplase edilmesi üzerine davacının taşınmazların tapu kaydındaki irtifak haklarının da terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, idarece irtifak hakkının terkini karşılığı olarak 872.154,80-TL ve 2.188,90-TL hizmet bedeli belirlendiği, davacı tarafça bu bedel ödenerek tapu kaydındaki irtifak hakkının terkin edildiği,davacının tapu malikleri ile kat karşılığı insaat sözleşmesi yapan şirketin yasal temsilcisi olduğu anlaşılmıştır....
Davacı, taşınmaz kaydındaki bu irtifak haklarının anılan 14. madde kapsamında usulsüz tesis edildiği iddiasında ise de bu iddiası açıklanan nedenlerle yerinde değildir. Ancak sonuç olarak istemi tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini olduğuna göre bu irtifak hakkının gerek anılan 14.maddesi kapsamında gerekse Medeni Kanunda düzenlenen irtifak hakkının sona ermesine ilişkin hükümler uyarınca değerlendirilmesi davanın hak sahipleri aleyhine açılması gerektiği olgusunu değiştirmeyecektir. Hal böyle olunca da, davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddedilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamaktadır. SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına 01.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni ilkesi dikkate alındığında; Yapılan incelemede, dava konusu taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının davalı idare tarafından deplase edilmesi üzerine, davacıların taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının da terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, idarece irtifak hakkının terkini karşılığı olarak İstanbul İli, Avcılar İlçesi, Avcılar Mahallesi, 126 parsel sayılı taşınmaz için 480.466,25- TL belirlendiği anlaşılmıştır. Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır. Bu durumda ise irtifak hakkı bedelinin Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin 11. maddesi hükümleri kıyasen uygulanarak belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır....
