Öncelikle, tapu iptali ve yol olarak terkin istemini incelediğimizde; Dava konusu taşınmazların, davacıların kullanımında olduğu, kadastro tespitinden önce davalı taşınmazı kapsamında kalan bir kısım yerin patika yol olarak kullanıldığı, taşınmaz başında yapılan keşifte dinlenen bilirkişi ve tanıklar tarafından ifade edilmiştir. Böylesine tapu iptali ve yol olarak terkin istemli davalarda, taşınmazların önceki kullanım durumları önem taşır. Bunun için taşınmaz başında yapılacak keşifte kadastro tespitine esas kayıtların uygulanması, varsa komşu taşınmazlara ait tapu kayıtlarının getirtilmesi, dava konusu yerin kayıtlarda ne şekilde gösterildiğinin saptanması, eldeki davada olduğu gibi senetsizden tescil edilen vergi kaydı da bulunmayan yerlerde tarafların tespitten önceki zilyetlik durumlarının saptanması, kadimlik iddiası var ise, bunun yöreyi iyi bilen, yansız bilirkişi ve tanıklar aracılığı ile belirlenmesi gerekir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Çorum 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/1648 esas, 2022/1397 karar sayılı dava dosyasında verilen tapu kaydında düzeltim (tespitten önceki hukuki sebebe dayalı şerh iptali istemli) talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; tapu kaydında düzeltim (tespitten önceki hukuki sebebe dayalı şerh iptali istemli) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın KABULÜ ile; -Dava konusu Çorum ili Merkez ilçesi Gülabibey Mahallesi 3727 ada 537 parselde kayıtlı taşınmazda "Maviş: Mehmet Şakir kızı" olarak yer alan malik hanesinin "Emine: Mehmet Şakir karısı" olarak tashihine, tapuya kayıt ve tesciline," karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın onanmasına ilişkin yukarda belirtilen ilamın karar düzeltme yolu ile incelenmesi ... ve ... tarafından süresinde istenilmekle; inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: Dosya içeriğine, mahkeme kararında belirtilip, Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere ve davanın tespitten önceki sebeplere dayalı olarak açıldığının anlaşıldığına göre Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440.maddesinde sayılan nedenlerden hiçbirisine uygun olmayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE, aynı Kanun'un 442.maddesi uyarınca 274.73 TL para cezasının düzeltme isteminde bulunanlardan, 65.40 TL red harcının karar düzeltme isteğinde bulunan ...'dan, aşağıda yazılı bakiye red karar düzeltme harcının düzeltme isteminde bulunan ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TESPİTTEN ÖNCEKİ HUKUKİ SEBEPLERE DAYALI -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, genel kadastro ile oluşan, tapu kaydına dayalı olarak kadastrodan önceki nedenlerle açılan ve Asliye Hukuk Mahkemesince karara bağlanan tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tespitten önceki hukuki sebeplere dayalı DOSYANIN DAİREYE GELİŞ TARİHİ:13.04.2016 K A R A R Mahkeme tarafından yapılan nitelendirmeden de anlaşıldığı üzere taraflar arasındaki uyuşmazlık, kadastro öncesi nedenlere dayanılarak açılan kadastro çalışmalarında davalılar adına oluşan tapu kayıtlarının miras payı oranında iptali ve tescil isteğine ilişkin bulunduğuna göre, Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 16.01.2016 tarih, 2016/1 sayılı Kararı ile hazırlanıp, 26.02.2016 tarihli ve 29636 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 12.02.2016 gün 2016/1 sayılı Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (16) Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. 11 Nisan 2015 tarihi itibariyle Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6644 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 2797 sayılı Kanun'un...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. 3.2. İlgili Hukuk 3402 sayılı Yasa’nın 12/3. maddesinde, kadastro tutanaklarında belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanılarak itiraz olunamayacağı ve dava açılamayacağı belirtilerek, mülkiyete ilişkin talepler yönünden hak düşürücü süre öngörülmüş olup, söz konusu yasa maddesindeki hak düşürücü süre, dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilecektir. 3.3....
Şu halde, davacının dayandığı harici satın alma senedi tespit tarihinden sonra 19.11.1976 tarihinde düzenlendiğine göre, davacının kadastro tespitinden önceki hukuki sebeplere değil, tespitten sonra ve fakat tutanağın kesinleşmesinden önceki hukuki sebeplere dayanarak tapu iptali ve tescil isteğinde bulunduğunun kabulü gerekir. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde açıklanan on yıllık hak düşürücü süre, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanılarak açılan tapu iptali ve tescil davalarında söz konusu olup, somut olayda bu maddenin uygulanma olanağı bulunmamaktadır....
Ancak; satın alanın önceki malikin dava açma hakkını da devraldığının kanıtlanması halinde, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde öngörülen 10 yıllık süre içerisinde dava açılmış olması koşulu ile tespitten önceki nedene dayalı dava olarak nitelendirilmesi gerekir. Somut olayda davacı, tapuda satın aldığı önceki malikin dava hakkına dayandığını açıkça bildirmediği ve ispat da etmediği gibi, önceki malikin de bu yönde açık beyanı bulunmamaktadır. Hal böyle olunca; davacının hakkı, taşınmazın tapudaki miktar ve çapı kapsamı ile sınırlı olup, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak taşınmazın bir kısmının davalıya ait parsel içerisinde kaldığı gerekçesiyle iptal ve tescil isteği ile açtığı davanın dinlenme olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle davanın reddine karar vermek gerekirken, kabulüne karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır....
DELİLLER: İddia, savunma, tapu kayıtları, kadastro tutanakları, dosyada mevcut diğer bilgi ve belgeler. İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava, Sivas İli, Zara İlçesi, Bulakbaşı Köyü Köyiçi Çiftlik Mevkii 3741 parsel (yeni 154 ada 84 parsel) sayılı taşınmazın kadastrodan önceki sebeplere dayalı olarak tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tescili istemine ilişkindir. Dava konusu yapılan taşınmazın tapu/kadastro kayıtları incelendiğinde kadastro tespitinin yapılarak askıya çıkarıldığı tarihin 07/12/1976 olduğu, 30 günlük askı süresinin 07/01/1977 yılında dolduğu ve kadastro tespit tutanağının 08/01/1977 yılında kesinleştiği dosya içerisindeki belgelerden görülmektedir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/07/2022 NUMARASI : 2015/238 ESAS, 2022/499 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Tespitten Önceki Hukuki Sebeplere Dayalı) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Dava konusu Kadirli İlçesi Mehedinli Köyü 103 ada 47 parsel numaralı taşınmaz, davalıya 6292 Sayılı Kanunun 2/B kapsamında 02/08/2013 tarihinde taksitli olarak Mal Müdürlüğü tarafından satılmıştır. Satış işlemi ile davalı malik, dava konusu taşınmazın tamamı olarak tapuda kayıtlı gözüken 10360,33 m2 lik yer üzerinden satın almış ve bu metrekare üzerinden bedel ödemiştir....
