Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa dahi aile konutuna ilişkin olarak; eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyecek, aile konutunu devredemeyecek ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacaktır. Malik olmayan eşin izni için şekil şartı bulunmamakla birlikte, iznin açık olması gerekmektedir. Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir. Bu sebeple taşınmazın tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Nitekim aile konutu şerhi kurucu değil açıklayıcı niteliktedir....
un dava konusu taşınmazı üçüncü bir kişiye devrettiğini, ancak bu kişinin kimlik bilgilerine ulaşılamadığını, dava konusu taşınmaz aile konutu olduğunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi hükmü uyarınca malik olmayan eşin açık rızası alınmadan devredilemeyeceğini, tarafların halen dava konusu taşınmazda ikamet ettiklerini, davalıların kötü niyetle hareket ettiğini iddia ederek davanın kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına ve dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı eş adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. II. CEVAP 1.Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın davalı ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, aile konutu iddiasına dayalı tapu iptal tescil ve tapu kaydının aile konutu şerhi konulmasına isteklerine ilişkindir. Davanın açıklanan bu nitelendirmesine göre, 14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 09.02.2011 tarih ve 6110 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 8.maddesi ile 2797 Sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, Yargıtay Başkanlar Kurulunun 11.04.2011 tarih ve 14 sayılı Kararı ile hazırlanıp, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 12.05.2011 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 02.06.2011 tarih ve 27952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 2.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır....
DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Muris Muvazaası Nedeniyle) KARAR : Dairemizce yapılan dosya üzerinden inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İSTEM:Davacı dava dilekçesinde özetle; eşi T8 adına Burunucu mahallesi 290 ada 22 parsel 14 bağımsız bölüm 2.katta konutlarının olduğunu, konuta aile konutu şerhi verilmediğini, eşi T8 27 yıldır aile konutu olarak kullandıkları daireyi açık ve kapalı rızasını almadan 29/03/2019 tarihinde emlakçı olan davalı T4 sattığını, davalının hiçbir araştırma yapmadan, sorup sormadan değerinden aşağı fiyatla senelerce aile konutu olarak kullandıkları daireyi satın aldığından iyi niyet iddiasında olmadığını, bu sebeple Ünye Burunucu mahallesi 290 ada 22 parsel 14 bağımsız bölüm kat 2 de tapuda kayıtlı taşınmazın tapu kaydı iptal edilerek T8 adına aile konutu şerhi konulmak suretiyle tescilini talep ve dava etmiştir....
İcra Müdürlüğünün 2011/3021 esas sayılı icra takibinin iptaline karar verilmesini istemiş, mahkemece; taşınmazın tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulmasına ve icra takibinin iptaline karar verilmiş, kararı takip alacaklısı olan davalılar temyiz etmiştir. Türk Medeni Kanununun 194'ncü maddesi; aile konutu üzerine hak sahibi olan eşin, bu konutu diğer eşin açık rızası bulunmadıkça devredemeyeceğini, konutla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyeceğini ve konut üzerindeki hakları sınırlayamayacağını hükme bağlamıştır. Şu halde aile konutuyla ilgili hak sahibinin, konutun kaybedilmesi sonucunu doğuran tasarruf işlemleri diğer eşin "açık rızasına" bağlıdır. Olayda aile konutuyla ilgili bir tasarruf işlemi bulunmamaktadır....
No: 44 Kocasinan Kayseri adresindeki müstakil evde sürdürdüklerini, tarafların arasında baştan beri maddi ve manevi uyuşmazlıklar olduğunu ve tarafların ayrılma kararı aldığını, Kocasinan Tapu Müdürlüğüne aile konutu şerhi konulması için başvuru yaptıklarını ancak söz konusu yerin tarla vasfında olması sebebiyle taleplerinin reddedildiğini, davaya konu taşınmaz kaydına aile konutu şerhi konulmasını, yargılama giderlerine ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından ikame edilen haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, soyut iddiaların gerçeği yansıtmadığını, taraflar arasındaki boşanma davasının Kayseri 4....
(Aynı görüş: M.Alper GÜMÜŞ, Türk Medeni Kanununun Getirdiği Yeni Şerhler, Ankara-2003, s.67, Murat DOĞAN, Tapu Sicilinde Tasarruf Yetkisi Kısıtlamasının Şerhi, Ankara-2004, s. 224) Bilindiği üzere tarafların boşanmalarına ilişkin kararın “kesinleştiği tarihte” davacı malik koca açısından var olan “fiil ehliyeti sınırlaması” (= Bakınız: HGK, 4.10.2006, E: 2006/2-591, K: 2006/624, YKD, Cilt: 32, Sayı:12, Aralık 2006, s. 1899 da yer alan karşı oy yazım) “kendiliğinden” ortadan kalkmaktadır. Tıpkı malik olmayan ve aile konutu şerhi verdiren eşin “öldüğü” tarihte hem aile konutu niteliğinin kendiliğinden kaybı ile şerhin “ölüm tarihi” itibarıyla kendiliğinden yolsuz hale gelmesi gibi. Boşanma kararı da ölüm, gaiplik ve hükümsüzlük gibi evliliği sonlandıran sebeplerden olmakla evlilik birliğinin sona ermesi sebebiyle aile konutu şerhinin “kaldırılması” istenebilir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; aile konutu şerhi konulması davası yönünden yapılan incelemede; davanın 06.12.2017 tarihinde açıldığı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında 06.02.2014 tarihinde değişiklik yapıldığı ve yapılan değişiklik uyarınca malik olmayan eşin tapu müdürlüğünden taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasını isteyebileceği ve malik olmayan eş aile konutu şerhi konulması talebinin tapu müdürlüğü tarafından reddedildiği hususun belgelendirmedikçe aile konutu şerhi konulmasını doğrudan dava yoluyla isteyemeyeceği, bunun bir dava şartı olduğu, somut olayda; davacı kadın tarafından aile konutu şerhi konulması amacıyla tapu müdürlüğüne başvuru yapılmadığı, davacı kadının aile konutu şerhi konulması davası açmakta hukuki yararı olmadığı, ipoteğin kaldırılması davası yönünden yapılan incelemede ise her ne kadar davacı kadın tarafından dava konusu taşınmazın...
TMK'nın 194/3. maddesi, 06/02/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunla değiştirilmiş, yapılan değişiklikle de, aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eşin, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini mahkemeye başvurmaksızın doğrudan tapu müdürlüğünden isteyebileceği kabul edilmiş ise de, eldeki davanın açıldığı tarihte dava konusu taşınmaz 3. kişi adına kayıtlı olduğundan ve bu haliyle tapu müdürlüğünün işlem yapması mümkün olmadığından davacının tapu müdürlüğüne başvurmadan doğrudan dava yolu ile talepte bulunmasında hukuki yararının bulunduğu kabul edilerek ve yukarıda da yer verildiği üzere dairemizce yapılan inceleme sonucunda dava konusu taşınmazın aile konutu niteliğinde olduğu sübut bulduğundan bu yönüyle de davanın kabulü cihetine gidilerek taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Aile Konutu Şerhi Konulması-İpoteğin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava aile konutu şerhi konulması ve üzerine eşin rızası alınmadan konulan ipoteğin kaldırılmasına ilişkindir (TMK.md. 194/1). Mahkemece ipoteğin kaldırılması davası yönünden Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150/5. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına, dava konusu ... , 7058 ada 14 nolu parselde kayıtlı 1. kat 2 nolu bağımsız bölüm üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiş,hüküm davalı banka tarafından taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulması yönünden temyiz edilmiştir. Münhasıran tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasına ilişkin davada davalı bankaya husumet yöneltilemez....
