"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil - Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava Türk Medeni Kanununun 194. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil ile aile konutu şerhi konulması isteğine ilişkindir. Toplanan delillerden; tarafların dava tarihinden sonra 03.01.2018 tarihinde kesinleşen kararla boşandıkları anlaşılmaktadır. Evlilik boşanma kararı ile sona erdiğine göre, aile konutuna ilişkin hukuki koruma da sona ermiş olup, dava konusuz kalmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil-Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil ile aile konutu şerhi konulması isteğine ilişkindir. Toplanan delillerden; tarafların dava tarihinden sonra 04.12.2017 tarihinde kesinleşen kararla boşandıkları anlaşılmaktadır. Evlilik boşanma kararı ile sona erdiğine göre, aile konutuna ilişkin hukuki koruma da sona ermiş olup, dava konusuz kalmıştır....
Aile Mahkemesi’nin 03.12.2019 tarih ve 2019/189 Esas 2019/1054 Karar sayılı kararı ile; aile konutu şerhi konulmasının tapu müdürlüklerinden talep edildiği, muris muvazaasına dayalı tapu iptali davasında mahkemenin görevli olmadığı, görev uyuşmazlığı nedeni ile dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmış, her iki mahkeme arasında görev uyuşmazlığının doğduğu, sorunun merci tayini yoluyla çözülebileceği tespit edilmiştir Delillerin Değerlendirilmesi İle Hukuki Sebepler ve Gerekçe: Dava, taşınmazın aile konutu olması nedeni ile muvazaalı satış işleminin iptali ve taşınmazın davalı eş adına tescili istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 194/1. maddesi uyarınca "eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez; aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz."...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil-Aile Konutu Şerhinin Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre davalı ...'in aşağıdaki bentler dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. 2-Aile konutu şerhi konulmasına yönelik davada davalı, taşınmazın maliki bulunan eştir....
GEREKÇE: Dava TMK 194 ncü maddesi gereğince tapu iptal tescil ve aile konutu şerhi konulması talebinden ibarettir ve mahkemece Aile konutu şerhi yönünden tefrik kararı verilmiş,tapu iptal tescil talebi yönünden eldeki istinafa konu karar tesis edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil - Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, dava konusu olan taşınmazın aile konutu olduğunu, eşi ... bu taşınmazı kayınpederi ...’e sattığını, bu işleme rızasının bulunmadığı, satış işleminin Türk Medeni Kanununun 194. maddesine aykırı olduğunu ve satışın muvazaalı olduğunu belirterek aile konutu sebebine dayalı ve muvazaalı hukuk işlem sebebi ile taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı eş ... adına tescilini ve aile konutu şerhinin konulmasını talep etmiş, mahkemece yapılan yargılama sonunda ise davalı ... yönünden davalı sıfatının bulunmaması nedeniyle, davalı eş ... yönünden ise davasını kanıtlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil - Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı kadın tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, dava konusu olan taşınmazın aile konutu olduğunu, davalı eşi ...'nın bu taşınmazı ...'e sattığını, bu işleme rızasının bulunmadığı, satış işleminin Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesine aykırı olduğunu belirterek aile konutu hukuki sebebine dayalı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı eş ... adına tescilini ve aile konutu şerhinin konulmasını talep etmiş, mahkemece yapılan yargılama sonunda ise davanın kanıtlayamadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamından, tapu iptali ve tescili istenen taşınmaz davalı eş ... adına kayıtlı iken, ...'nın bu taşınmazı 19.11.2013 tarihinde dava dışı ...'...
Mahkemece, davacının satıştan haberdar olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.” Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi “konulmuş olmasa da” eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma, aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Zira dava konusu taşınmaz şerh konulmasa dahi aile konutudur. Eş söyleyişle şerh konulduğu için aile konutu olmamakta, aksine aile konutu olduğu için şerh konulabilmektedir. Bu nedenle aile konutu şerhi konulduğunda, konulan şerh “kurucu” değil “açıklayıcı” şerh özelliğini taşımaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava tapu iptali ve tescil ve karşılık dava müdahalenin men'i istemine ilişkindir. ... 1. Aile Mahkemesi tarafından davacı davaya konu taşınmazın tapusunun iptali davasında TBK'nın 19. maddesine göre muvazaaya dayanmış olup, davacı vekili taraflar arasındaki boşanma davasının red edilmesi üzerine aynı şekilde davaya muvazaa sebebi ile tapu iptali ve tescil davası olarak devam edilmesinide talep etmiş olması dikkate alınarak bu halde davanın genel görevi asliye hukuk mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesince de, davalı ...'...
Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. Öte yandan; TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir. Bu sebeple taşınmazın tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Nitekim aile konutu şerhi kurucu değil açıklayıcı niteliktedir. Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesi uyarınca malik olan eş tarafından diğer eşin açık rızası alınmadan aile konutu üzerindeki hakların sınırlandırılması durumunda yapılan bu işlemin “geçerli” kabul edilemeyeceği emredici hüküm gereğidir. Diğer eşin geçerli olmayan işlemin iptali için dava açabilecektir.Fakat diğer eş ancak tapu kaydının malik eş üzerine tescilini talep edebilecektir.Kendi adına tescilini talep etme hakkı bulunmamaktadır....
