Asli müdahil olan T7 (murisin eşi) dilekçesinde, tıpkı davacı gibi iddialarda bulunarak aynı şekilde tapu iptali ve tescil kademeli olarak ise tenkis talebinde bulunmuştur....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil olmadığında tenkis istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davacıların tapu iptal tescil talebinin reddine, davacıların terditli tenkis taleplerinin reddine karar verilmiş, karara karşı davacılar vekili istinaf yoluna başvurmuştur. Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir....
Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. (G.Antalya, Miras Hukuku, İstanbul, 2003, s.305). Tenkis, açıkladığımız sebeplerle saklı payın yaptırımıdır (H.Hatemi, Miras Hukuku, İstanbul, 2004, s.23). Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır (TMK.md.570). Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi için, kazandırma konusu tereke ile kazandırma dışı terekenin tümü ile bilinmesi gerekir....
e bıraktığını, murisin biri davacı olmak üzere üç çocuğu daha bulunduğunu, 1912 doğumlu olan murisin vasiyetnameyi yaptığı tarihte 82 yaşında olduğunu, vasiyetnamenin miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapıldığını belirterek vasiyetnamenin iptaline, olmadığı takdirde davacının saklı payı oranında tenkisine, tapunun saklı pay oranında iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Birleşen Ankara 1.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/139 Esas sayılı dosyasında davalı vekili cevap dilekçesinde;davanın yasal süresi içerisinde açılmadığını, murisin tasarruf ehliyetinin öldüğü tarihe kadar yerinde olduğunu, 1994 yılında ve 2001 yılında ruh sağlığının yerinde olduğuna dair raporlar alındığını, Medeni Kanun'un 57. maddesinde hangi sebeplerle ölüme bağlı tasarrufun iptali davasının açılabileceğinin belirtildiğini savunarak davanın reddini istemiştir....
Tenkiste, tasarrufa konu malın paylaşımı yönünden araştırma yapmak için sabit tenkis oranı belirlenmelidir. Sabit tenkis oranı, 11.11.1994 gün ve 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile "tasarrufun tümünün değeri ile davalılara yapılan fazla teberru arasında kurulan orandır". Sabit tenkis oranı ile el atılan saklı payın, tasarrufun değerine oranı ile bunun her davalıya yapılan tasarruf tutarları yönünden ayrı ayrı belirlenmesi gerekir....
Hukuk Dairesi tarafından mirasbırakanın vasiyetname tarihindeki ehliyetinin araştırılması için Adli Tıp Kurumundan rapor alınarak sonuca gidilmesi için kararın bozulmasına karar verilmiş mahkemece bozma ilamına uyularak asıl ve birleşen davada vasiyetnamenin iptali talebinin reddine dair verilen karar 3. Hukuk Dairesi tarafından "...vasiyetnamenin iptali talebinin reddine dair kararının doğru olduğu, ancak tenkis talebine ilişkin olumlu ya da olumsuz hüküm kurulmadığı" gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verildiği, mahkemece bozma ilamına uyularak vasiyetnamenin iptali talebinin asıl ve birleşen davada reddine, tenkis talebinin birleşen davacı yönünden kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; mirasbırakan 1914 doğumlu ...'ün 12.12.2000 tarihinde öldüğü, geride mirasçı olarak asıl davada davalı ve birleşen davada davacı eşi ... ile asıl davada davacı ve birleşen davada davalı çocukları ..., ..., ..., ..., ... ile kendinden önce ölen oğlu ...'...
Mahkemece bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda; net tereke miktarı tespit edilemediği gerekçesiyle, vasiyetnamenin iptali talebinin reddine, davacının terditli olarak talep ettiği tenkis talebinin reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir. 1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının tüm, davacının sair temyiz itirazları yerinde değildir. 2-) Saklı payları zedeleyen vasiyetnameler, kayıtsız koşulsuz tenkise tabidir (TMK md. 519). Tenkis davası, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve subjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak saptanmalıdır. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nın 565. maddesinin 1., 2. ve 3. bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde, özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nın 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek, davalı mahfuz hisseli mirascılardan ise aynı Kanun'un 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 05/07/2022 NUMARASI : 2013/483 ESAS 2022/337 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil KARAR : Milas 3....
Miras bırakan Akçaabat Noterliğinin 03/02/2015 tarih ve 01685 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde vasiyetnamesi ile malvarlığını davalılara vasiyet etmiş, temlik dışı mal varlığı tespit edilmemiştir. TMK'nın 561. maddesindeki "Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı orantılı olarak tenkise tâbi olur." hükmü gereğince miras bırakanın tasarruf edilebilir kısmı aşan ve davacının saklı payını ihlal eden kazandırmalar tenkise tabidir. İlk derece mahkemesince murisin dava konusu vasiyetname ile tüm malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunduğu ve dava konusu vasiyetnamenin davacının saklı payı dışında yerine getirileceği göz önünde alınarak, tenkis davası şartları yönünden inceleme ve değerlendirme yapılması usul ve yasaya uygundur....
