Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve subjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak saptanmalıdır. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nın 565. maddesinin 1., 2. ve 3. bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde, özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nın 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek, davalı mahfuz hisseli mirascılardan ise aynı Kanun'un 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
İstinaf Yoluna Başvuranlar İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. 2.Kaldırma Kararı Bölge Adliye Mahkemesinin 05/07/2018 tarihli ve 2018/783 E., 2018/1073 K. sayılı kararıyla; kişisel hakkın temliki niteliğini taşıyan kooperatif hissesinin devri işleminde 01/04/1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihatı Birleştirme Kararının uygulanmasının olanaklı olmadığı, temlikin koşulların varlığı halinde tenkis hükümlerine tabi olacağı, davada muris muvazaası nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteği yanında tenkis talebi de bulunduğu, hal böyle olunca tapu iptal ve tescil isteminin reddine, tenkis hususunda gerekli inceleme ve araştırmanın yapılmasına, koşulların varlığının saptanması halinde tenkise karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nin 353/1-a-6 maddesi uyarınca, İlk Derece Mahkemesince verilen karar kaldırılarak, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vasiyetnamenin ve ıskatın iptali ile terdiden tenkis istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 510 uncu ve devamı maddeleri, 557 nci ve devamı maddeleri ile 560 ıncı ve devamı maddeleri 2. Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (tebberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür. Tereke, miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu mameleki kıymetler ile, iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, mirasbırakan babası ...’nin, dava konusu 184 parsel sayılı taşınmazda maliki olduğu 1/3 oranındaki payı davalı eşi ...’ye bağış yolu ile temlik ettiğini, bu taşınmazla ilgili mirasbırakanın evlatlarını miras haklarından mahrum bırakmak amacıyla hareket ettiğinin ve bilerek işlem yaptığının söylenemeyeceğini, dava konusu 273 parsel sayılı taşınmazı ise dava dışı ...’a, adı geçenin de davalı ...’ye satış yolu temlik ettiğini, taraflar arasındaki işlemin muvazaalı ve mirastan mal kaçırma amaçlı olup mirasbırakanın tasarruf nisabını dikkate almaksızın işlem yaptığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında tapuya tescilini, olmadığı taktirde tenkisini istemiştir.Davalı, mirasbırakan ile 1990 yılında evlendiğini ve müşterek çocuklarının geleceği hakkında endişeye düşen mirasbırakanın...
den aldığı tazminat, kız kardeşinden aldığı bağış ve zamanla edindiği birikimleri ile dava konusu taşınmazı alacak maddi güçte olduğunu, murisin, mirasçılardan mal kaçırma kastı ile değil aynı zamanda satış kastı ile de dava konusu gayrimenkulü müvekkiline devrettiğini bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; Davacının tapu iptal ve tescil ve tenkis davasının REDDİNE, dair karar verildiği anlaşılmıştır....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
Somut olayda, mahkemece mirastan ıskat sebebi olarak gösterilen olayların kanıtlanamadığı kabul edildiğinden; TMK'nın 512/3. maddesi uyarınca ıskat sonucu ölüme bağlı tasarrufun mirasçının saklı payı dışında yerine getirilmesine karar verilmesi gerekirken davanın kısmen kabulüne karar verilmesi ve tenkis hesaplaması yapılması doğru görülmemiş ve bu husus kararın bozulmasını gerektirmiş ise de yeniden yargılamayı gerektirmediğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TENKİS-TEREKEYE İADE Taraflar arasındaki davadan dolayı .... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 05.11.2013 gün ve 2011/309 esas - 2013/808 karar sayılı hükmün bozulmasına ilişkin olan 10.11.2015 gün ve 2014/3824 Esas, 2015/12948 Karar sayılı kararın düzeltilmesi süresinde Asli müdahil ... vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dava, tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar asıl davada, miras bırakanları ...'un ... Sart Kaplıcaları Limited Şirketindeki paylarını,.... 3....
Kanun koyucu, miras bırakanın irade özgürlüğüne büyük önem verdiğinden, miras bırakanın iradesinin öldükten sonra da ayakta tutulmasını ve değer taşımasını, yapacağı ölüme bağlı tasarrufların hukuk düzenince korunmasına bağlamıştır (Kılıçoğlu, Ahmet: Miras Hukuku, Ankara 2018, s. 32). 21. Bu tür hukukî işlemlerin, ölüme bağlı tasarruf olarak adlandırılmalarının sebebi, bu işlemlerin miras bırakanın terekesine ilişkin olmalarıdır (Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay: Miras Hukuku, Ankara 2018, s. 276). 22. Ölüme bağlı tasarruflar, şekli anlamda ölüme bağlı tasarruflar ve maddi anlamda ölüme bağlı tasarruflar olarak ikiye ayrılır. Şekli anlamda ölüme bağlı tasarruf, miras bırakanın ölümünden sonra gerçekleşmesini ümit ettiği son arzularını kanunda öngörülen belli şekil şartlarına uygun olarak meydana getirmesidir. Şekli anlamda ölüme bağlı tasarruflarda sınırlı sayı söz konusu olduğundan yalnızca vasiyetname ve miras sözleşmeleri şekli anlamda ölüme bağlı tasarruf niteliği taşır....
