"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali-tescil; tenkis ve vasiyetnamenin tenfizi istemlerine ilişkin davaların yapılan yargılama sonunda yerel mahkemece asıl (2008/116 Esas) ve birleşen (2008/206 esas, 335 Esas) davaların reddine, birleşen 2008/220 esas sayılı davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar asıl davanın (2008/116 Esas) davacıları tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava; ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tscil olmadığı taktirde tenkis, birleşen 2008/206 Esas ve 2008/335 Esas sayılı davalar vasiyetnamenin iptali, olmadığı taktirde tenkis, birleşen 2008/220 esas sayılı dava ise vasiyetnamenin tenfizi isteklerine ilişkindir....
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda birleşen tapu iptali ve tescil davasının derdestlik nedeniyle reddine; asıl davanın ise tenkis talebi yönünden kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılar ... Hüseyin ile ... tarafından temyiz edilmiştir. Mirasçılık ve mirasın geçişi miras bırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir.(4722 s. Yürürlük K.m.17) Tenkis davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise, kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Asıl dava tenkis, birleşen dava muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince asıl dava ve birleşen davanın davacılar Muhammet Görgülü ve Ümmü Dinçer yönünden reddine, asıl dava ve birleşen davanın davacı Emine Lale yönünden Feragat nedeniyle reddine karar verilmiş, karara karşı davacılar vekili istinaf yoluna başvurmuştur. Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür....
Tenkise tâbi hem ölüme bağlı kazandırma hem de sağlararası kazandırma mevcut ise saklı pay tamamlanıncaya kadar öncelikle ölüme bağlı tasarruflar tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruflar, TMK’nın 563 ve 561. maddeleri uyarınca kendi içinde orantılı olarak tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruf yapılmamış veya ölüme bağlı tasarrufların tenkisi saklı paya tecavüzü ortadan kaldırmaya yetmemişse, sağlararası kazandırmaların tenkisine geçilir. Sağlararası işlemlerin kendi içindeki tenkis sırası da en yeni tarihlisinden en eski tarihlisine doğru olmak üzere belirlenir. Buna rağmen saklı paya tecavüz giderilememişse, kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar tenkis edilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, mümkün olmaz ise tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı mirasçıları tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 07.06.2016 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden Dahili davalı asiller gelmediler, temyiz edilenler vekili Avukat ... geldi, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dava, tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakanları ...'...
Hukuk Dairesince; "... sözü edilen belgenin koşullarının varlığı halinde tenkis hesabında dikkate alınması gerekecektir. Mahkemece tenkis hükümleri çerçevesinde inceleme yapılıp davalılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırmanın tasarruf edilebilir kısmı aşıp aşmadığı ve davacının saklı payına el atıp atmadığı değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yasal olmayan gerekçe ve yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır...” gerekçesiyle bozulmuş, sair hususlar onanmış, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın kabulü ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının 3/32 payının iptaline ilişkin karar bu kez Yargıtay 16....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tenkis davası sonunda, yerel mahkemece, iptal-tescil isteğinin reddine tenkis isteğinin kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacılar ve davalı ... vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ya da tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakan ...'nın, 258 ada 1, 423 ada 1, 1234 ada 5 ve 1339 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar ile 466, 1351, 1357, 1358, 1362, 1593, 453 parsel sayılı taşınmazlarını davalı oğlu ...'...
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 25/04/2011 gününde verilen dilekçe ile tenkis istenmesi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 02/02/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili ve davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KARAR Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar vekili, 16.02.2011 tarihinde vefat eden mirasbırakan ...’ın Bursa 11. Noterliğinin 13.02.2009 tarihli ve 4154 yevmiye sayılı vasiyetnamesiyle kendisine ait taşınmazını davalıya vasiyet ettiğini, ölüme bağlı tasarruf nedeniyle müvekkillerinin saklı payının zedelendiğini belirterek tenkis talebinde bulunmuştur. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur....
TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 507 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki "tapu iptali,tescil-tenkis" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda;Lapseki Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın reddine dair verilen 26.2.1999 gün ve 1998/145 E. 1999/18 K. sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 1.Hukuk Dairesi'nin 13.9.1999 gün ve 1999/7508 E. 1999/7959 K. sayılı ilamiyle; (... Dava, Borçlar Yasasının 18.maddesinden kaynaklanan muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil olmadığında Medeni Kanunun 502 ve ardılı maddeleri uyarınca tenkis istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre, yanlar 11.1.1998 tarihinde ölen ortak miras bırakan Naim'in kızlarıdır. Taraflar haricinde başka mirasçı bulunmamaktadır....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
