"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 03.08.2010 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 07.05.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alan davacının tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davalı arsa sahipleri ... ve ..., yüklenici ile yaptıkları sözleşme gereği edimlerini yerine getirdiklerini, davanın reddini savunmuşlardır. Önceki arsa maliki ... ...; yüklenici ile yaptığı inşaat sözleşmesinden sonra inşaat devam ederken payını ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 29.06.2004 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 31.10.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Davacılar, davalı arsa maliki ile dava dışı yüklenici arasında düzenlenen arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılan bağımsız bölümü ondan taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile satın aldıklarını belirterek, tapu iptali tescil, olmadığı takdirde tazminat isteğinde bulunmuşlardır. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup, hüküm davacılar tarafından temyiz edilmiştir....
Hukuk Dairesinin 06.10.2020 tarih ve 2018/1770 Esas, 2020/985 Karar sayılı kararıyla, yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirmemesi halinde ayni hak kazanmasının mümkün olmadığı, arsa sahibinin avans olarak verdiği tapuların iadesini isteyebileceği, bu durumda, yükleniciden bağımsız bölüm devralan üçüncü kişinin iyiniyet iddiasının dinlenmeyeceği gerekçesiyle, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm tesisi ile davanın kabulü ile dava konusu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir. Kararı, davalı ... vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40. ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18. maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamı, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, İİK 94. maddesi gereğince icra müdürlüğünden alınan yetki belgesine istinaden arsa sahibi ve yüklenici aleyhine açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup, temyize konu kararın Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak verildiği anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 6. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir....
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yüklenicinin temliki işlemine dayalı tapu iptali ve tescil, ikinci kademedeki istek ise ödemeler tutarı 22.000 Euro’nun tahsili istemlerine ilişkindir. Davalı yüklenici, davanın reddini savunmuş, diğer davalı arsa sahibi edimlerin yerine getirilmediğini belirtmiştir. Mahkemece, davacının mülkiyet aktarımı istemi kabul edilmiştir. Hükmü, davalı arsa sahibi ... temyiz etmiştir. Davalılar arasındaki biçimine uygun düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre çekişme konusu 36 numaralı bağımsız bölüm yükleniciye bırakılması kararlaştırılan yerler içindedir. Kuşkusuz, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi yükleniciye kişisel hak sağlar. Yüklenici bu hakkını doğrudan arsa sahibine karşı ileri sürebileceği gibi Borçlar Kanununun 163. maddesi hükmünce yazılı olmak koşulu ile üçüncü kişilere de temlik edebilir. Davadaki istemin dayanağı 29.07.2002 tarihli temlik işlemidir....
in arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden haberdar olduğunu ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalı adına ek tapu kayıtlarının iptal edilerek müvekkili adına tapuya tesciline ve kira vs'den oluşan şimdilik 5.000,00 TL'nin reeskont faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, müvekkilinin taşınmazı muvazaalı olarak devralmadığını, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden haberdar olmadığını, iyiniyetli olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. Davalı şirket, cevap dilekçesi sunmamıştır....
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava ve birleştirilen dosyadaki davacılar, davalı yükleniciler ile arsa maliki ... arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılan bağımsız bölümleri ondan satın aldıklarını, bedelini ödediklerini belirterek tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuşlardır. Davalı ..., yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, sözleşmenin feshedildiğini davacıya yapılan satış sözleşmesinin dahi sözleşme şartlarına uygun olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Davalı yükleniciler, sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirdiklerini, satış sözleşmesinin geçerli olduğunu belirterek davacıların tescil isteklerinin kabulünü istemişlerdir. Mahkemece dava ve birleşen davaların reddine karar verilmiştir. Hükmü davacılar ve davalı yükleniciler temyiz etmişlerdir....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi, tapu iptali tescil ve alacak talebine ilişkindir. Öncelikle, davacı dava dilekçesinde, 7.000,00 TL alacak ile tapu iptali tescil (3.000,00 TL) talep ederek dava değerini 10.000,00 TL olarak belirlemiş, yargılama sırasında 93.800,00 TL üzerinden tamamlama harcı yatırmıştır. Ancak tapu iptali tescil talep edilen taşınmazın değeri yapılan keşif sonucu 93.800,00 TL olarak tespit edilmiş, davacının 7.000,00 TL alacak talebi de bulunduğu nazara alındığında dava değerinin toplam 103.800,00 TL olduğu anlaşılmıştır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, arsa sahibi veya sahipleri ile yüklenici arasında yapılan ve eser sözleşmelerinin bir türü olup, yüklenici bina yapım işini üstlenmekte, yüklenicinin finansını sağlayarak yapacağı bu binaya karşılık arsa sahibi de ona kararlaştırılan arsa payı mülkiyetini geçirmektedir. Bu niteliği itibariyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri iki tipli karma bir sözleşmedir. Burada, eser sözleşmesinin konusu olan inşaat yapma edimi ile taşınmaz satım sözleşmesindeki mülkiyet nakli edimi bir araya gelmiştir. Eser sözleşmesi bir şekle bağlı olmasa da arsa sahibi taşınmazdaki bir bölüm mülkiyeti yükleniciye geçirmek zorunda olduğundan sözleşmenin TMK m. 706, BK m. 213, Tapu Kanununun 26. ve Noterlik Kanununun 60. maddesi uyarınca Tapu Sicil Müdürlüğünde veya noterlerce düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Kanun sözleşmenin geçerliliği (sıhhati) için resmi şekil aradığından, emredici kural gereği, resmi şekle uymadan yapılan sözleşmeler geçersizdir....
Bir bakıma denilebilir ki, temlik işleminin öğrenildiği ana kadar temlik sözleşmesinin dışında olan ve işlemin tarafı olmayan arsa sahibi temlik işleminden haberdar olunca işlemin tarafı olur ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan haklarını ona karşı (üçüncü kişiye) ileri sürer hale gelir ve ifa isteğini reddedebilir. Örneğin; karşılıklı borç yükleyen eser sözleşmesinden kaynaklanan borç kısmen veya tamamen yüklenici tarafından yerine getirilmeden yüklenici şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmiş ve üçüncü kişi ifa istemişse arsa sahibi yüklenicinin öncelikli borcunu bildirerek üçüncü kişinin temlik yoluyla kazandığı hakkını ifadan kaçınabilir....
