Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir. Dava konusu taşınmaz hakkında tapu iptali ve tescil davası bulunması halinde bu davanın sonunda pay ve paydaş durumu değişebileceğinden ortaklığın giderilmesi davasının sonucu da etkilenecektir. Bu nedenle, açılan tapu iptali ve tescil davasının, 6100 sayılı HMK'nın 165/1 maddesi gereğince, görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması gerekir ( bkz. Y. 14. HD.'...
Hükmü, davacı temyiz etmiştir Davacı, davalının 61 ada 8, 9 ve 23 parsel sayılı taşınmazlarda miras bırakanı ...’dan intikal eden payını 04.05.2001 tarihli sözleşme ile satmayı vaatettiğini ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak ise dava konusu taşınmazların ortaklığın giderilmesi davası sonucu satılması halinde davalı payına düşen satış bedelinin tahsilini istemiştir. Malatya 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2001/453 Esas 2006/405 ve Malatya 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2001/489 Esas, 2007/531 Karar sayılı ilamları ile dava konusu taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Mahkemece ayın istemi reddedilmiş ise de, kademeli istem hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemiştir. Yukarıda açıklanan ortaklığın giderilmesi dosyaları ile birlikte satış memurluğundaki dosyalar incelenmek suretiyle davacının kademeli istemi değerlendirilmeli ve bu istemi hakkında da bir karar verilmelidir....
Mahkemece özetle ; davacı tarafından her ne kadar TMK'nun 724. maddesi uyarınca tapu iptali ve tescil talep edilmiş ise de paylı ya da elbirliği mülkiyete tabi taşınmazlarda hukuki ilişkiyi sona erdiren davaların özel olarak düzenlendiği, bunların ortaklığın giderilmesi davası olarak nitelendirildiği ve bu tür davalarda sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Davacı, dava dilekçesinde açıkca murisi babası adına kayıtlı olan taşınmaz üzerine davalıların bilgisi ve izni ile bina inşa ettiğini ve bina değerinin arsa değerinden fazla olduğunu ileri sürerek Türk Medeni Kanununun 724. maddesi uyarınca taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep etmiş olduğundan mahkemece yargılamaya devam edilerek işin esasına girilmesi gerekirken, davanın ortaklığın giderilmesi davası olarak nitelendirilmesi ve görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı, davalı ve dava dışı kişiler ile birlikte paydaş oldukları 3, 4, 5, 19, 33 ve 34 parsel sayılı taşınmazlar bakımından dava dışı paydaş ...'...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nin 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesi ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar vermiş, hükmü davalı vekili istinaf etmiştir. Dava konusu taşınmaz hakkında tapu iptali ve tescil davası bulunması halinde, bu davanın sonunda pay ve paydaş durumu değişebileceğinden, ortaklığın giderilmesi davası da bu davanın sonucundan etkilenecektir. Bu nedenle, açılan tapu iptali ve tescil davalarının 6100 sayılı HMK'nın 165/1 maddesi gereğince görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması gerekir....
Ayrıca, dava konusu taşınmaz hakkında tapu iptali ve tescil davası bulunması halinde bu davaların sonunda pay ve paydaş durumu değişebileceğinden ortaklığın giderilmesi davasının sonucu da etkilenecektir. Bu nedenle, açılan tapu iptali ve tescil davaları 6100 sayılı HMK'nın 165/1. maddesi gereğince görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması gerekir. Somut olaya gelince; dava konusu 36370 Ada 11 Parsel sayılı taşınmazda 14.10.2015 tarihinde yapılan keşifte dinlenen bilirkişilerin 26.10.2015 tarihli bilirkişi raporunda muhdesat oranının yukarıda açıklanan usulde hesaplanmadığı görülmüştür. Öte yandan, dava konusu 36370 Ada 11 parsel sayılı taşınmazla ilgili davalı ... tarafından ve davacı ... tarafından önalım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil davaları açıldığı, davaların derdest olduğu ve bu dosyalarda verilecek kararların pay ve paydaş durumunu değiştirebileceği gözetilerek sonucunun beklenmesinin gerektiği açıktır....
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Somut olayda; dava konusu 631 ada 2 parsel sayılı taşınmaz 559 m2 yüzölçümünde olup "müşterek methal" vasfıyla 13.09.1968 tarihinde tesis kadastrosu ile tescil edilmiştir. Müşterek methal (müşterek kullanma yeri) olarak bırakılan ve bu şekilde tapuya tescil edilen taşınmazın ortak mülkiyete konu olduğundan sözedilemez. Tapuda müşterek methal olarak kayıtlı olan taşınmazların yol olarak kullanılmadığı, yararlanma hakkı bulunan taşınmazlara katılması gerektiğinin ileri sürülmesi halinde ise tapu iptali ve tescil davası açılması yoluna gidilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki taşınmaz hukukuna ilişkin davada Türkeli Asliye Hukuk ve Türkeli Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince; davanın müşterek mülkiyete tabi bir taşınmazda paydaşların payları oranında ifraz edilerek müstakil tapu verilmesine ilişkin olduğu, bu hali ile davanın paylı mülkiyette ortaklığın giderilmesine yönelik bulunduğu gerekçesiyle, görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi de; davanın ortaklığın giderilmesi davası olmayıp, tapu iptali ve tescili davası olduğunu ve dava konusu yerin değerine göre Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
Davalı ... vekili, dava konusu taşınmazda davacının talebi üzerine davalı idarenin mülkiyetinde olan 227/487 oranındaki payın 215.423,00 TL'ye davacıya satışı uygun bulunmasına rağmen bedeli yatırıp satın almadığını belirterek ortaklığın satış suretiyle giderilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 04.11.2013 günlü 2013/12102 - 13668 E - K sayılı ilamı ile "Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/245 Esas sayılı dosyası ile yapılan yargılama sonucunda verilecek karar ile satışına karar verilen dava konusu taşınmazın pay ve paydaşlık durumu değişebileceğinden açılan tapu iptali ve tescil davası 6100 sayılı HMK'nın 165/1. maddesi gereğince görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele teşkil eder....
"İçtihat Metni" DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı ... ve ...., mirasbırakanları Yani ....’un paydaşı olduğu 178 ada 5 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak Adalar Sulh Hukuk Mahkemesi 1980/52 Esas sayılı dosyası üzerinden ortaklığın giderilmesi davası açılarak, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiğini, ancak davanın açıldığı tarihte mirasbırakanın sağ olmadığını, her ne kadar o dosyada vekil tarafından temsil edilmişse de mirasçılar tarafından verilen bir vekaletname bulunmadığını, taşınmazın ihale ile paydaş konumunda olan davalı adına tescil edildiğini, tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek, tapu iptali ile miras payları oranında tescil istemiş, yargılama sırasında ölümleri ile mirasçıları davaya devam etmişlerdir....
