İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek inceleme yapılmıştır. Dava, tapu iptali ve tescil talebi ile Türk Medeni Kanununun 761. maddesi gereğince “zorunlu su irtifakı” kurulması isteğine ilişkindir. "Türk Medeni Kanununun 761. maddesi; “Evi, arazisi veya işletmesi için gerekli sudan yoksun olup, bunu aşırı zahmet ve gidere katlanmaksızın başka yoldan sağlayamayan taşınmaz maliki, komşusundan, onun ihtiyacından fazla olan suyu tam bir bedel karşılığında almasını sağlayacak bir irtifak kurulmasını isteyebilir. Zorunlu su irtifakının kurulmasında öncelikle kaynak sahibinin menfaati gözetilir…” şeklindedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı, dava konusu taşınmazın su deposu ve arsası olarak köy adına tescil edildiğini ancak su deposunun yalnızca 400 m² olduğunu, davalının hiçbir zaman zilyed olmadığını, ayrıca davalının senetsizden edindiği yerlerin yasal sınırları aştığını ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile Hazine adına tescilini istemiştir Davalı, taşınmazın bir kısmının köye bağışlandığını, bir kısmının ise mera olduğunu savunmuştur. Mahkemece, dava konusu taşınmazda su deposunun bulunduğu alanın köye ait olduğu, geri kalan kısmının ise mera vasfı taşıdığı gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir. Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dava, tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir....
Mahkemece asıl dava kabul edilmiş, davalı köyün plastik boruları kırmak suretiyle su kaynağına elatmasının önlenmesine, 1000 TL zararın tazminine karar verilmiş, birleştirilen tapu iptali ve tescil istemli dava reddedilmiştir. Hükmü, davacı ... Tüzel Kişiliği vekili ile davalı ... Tüzel Kişiliği vekili temyiz etmiştir. Burada öncelikle “genel su”, “mera” ve “sıvat yeri” kavramları üzerinde durulması gerekmektedir. Sular; özel mülkiyete konu olabilen özel sular ve genel sular olarak ayrıma tabi tutulmaktadır. Tapulu taşınmaz içerisinde bulunan su kaynağının, taşınmazın sınırları içinde kalacak miktarda özel su mu, yoksa taşınmazı aşacak miktarda ve özel mülkiyete bağlı sayılması umum için zararlı olan genel su mu olduğu, suyun debisi gözetilerek ehil bilirkişi raporlarıyla belirlenir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi Hazine ve ...Genel Müdürlüğü tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... Yönetimi, 12.02.2009 tarihli dilekçesiyle,...Köyü, 1541 parsel sayılı 890,00 m² yüzölçümündeki taşınmazın, tapuda davalı adına kayıtlı olduğunu, yörede 2008 yılında 6831 sayılı Kanun gereği orman kadastrosu ve 2/B uygulama çalışması yapıldığını ve çekişmeli taşınmazın 19.03.2008 tarihinde ilân edilerek kesinleşen orman kadastro sınırları içinde kaldığını iddia ederek, taşınmazın tapu kaydının iptali ile Hazine adına orman vasfıyla tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne ve dava konusu ......
Birleşen davada ise davacı Hazine davalılar adına tescil edilen 53 ve 55 sayılı parsellerin tamamının, 58 parsel sayılı taşınmazın ise bir kısmının Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan hali arazi niteliğinde olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile adına tescilini istemiştir. Davalılar dava konusu taşınmazları 50 yıl önce üç kardeş satın aldıklarını, yol ve su havzası ile ilgisi olmadığını, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, keşif sırasında davacı Hazine haricindeki davacı ve davalılar arasında yapılan sulhün tasdikine; kadim yol olan yerlerin tapu kayıtlarının iptali ile yol olarak terkinine, çeşme, su gözesi ve yatağına ait yerlerinde tapu kayıtlarının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir. Hükmü, davacı Hazine vekili temyiz etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, kat irtifaki kurulu bulunan ana taşınmazın aidat giderlerinin tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 18. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 18. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 11.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu durumda kaynak hakkının, resmi şekilde düzenlenecek sözleşme ile tapu siciline tescil ile kazanılması mümkündür. Eldeki davada, davacıların kadastro öncesi tapuları kapsamında kaldığını iddia ettikleri, halen tescil harici yerde bulunan su kaynağından yararlanmak için irtifak ... tesisi istenmektedir. Kaynak hakkına ilişkin açıklanan ilkeler nazara alındığında davacılar yararına böyle bir irtifakın tesisi taşınmazın tapuda kayıtlı olması gerektiği koşulunu da zorunlu kılar. Mahkemece de kabul edildiği gibi, gerek irtifak ... tesisi istenen kaynağın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması, gerekse açıklanan nedenlerle davanın reddinde usul ve yasaya aykırı bir yön görülmediğinden davacıların temyiz itirazlarının reddi ile, hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenlerden alınmasına, 05.06.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Bu şekilde tescil yapılmadıkça kaynak hakkı iktisap edilemez. Davada taraflar arasında yukarıda sözü edilen resmi şekilde yapılmış bir irtifak sözleşmesi ve tescil işlemi yapılmadığı anlaşıldığından muvafakat belgesine dayalı olarak yapılan istemin reddine karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ne var ki, davacı bunun yanında su ihtiyacı içinde bulunduğunu belirterek zorunlu su irtifakı kurulmasını da istemiştir. Türk Medeni Kanununun 744. maddesi uyarınca “Her taşınmaz maliki, uğrayacağı zararın tamamının önceden ödenmesi koşuluyla su yolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi olanaksız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçirilmesine katlanmakla yükümlüdür.” Ancak, mecra geçirilmesini düzenleyen 744. maddeyi tek başına düşünmemek, Yasanın “zorunlu su” başlıklı 761. maddesi ile birlikte ele almak gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu kaydının iptali ve tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... (Orman ve Su İşleri Bakanlığı), ... mahallesi 125 ada 1 parselin ifrazından oluşan 1722, 1725, 11687, 1696, 1666, 1668 ve 1669 adalarda bulunan taşınmazların, tapuda davalılar adına kayıtlı olduğunu, yörede 1990 yılında yapılan ve kesinleşen orman kadastrosunda orman sınırı dışında bırakılmışlarsa da, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2003/132 değişik iş dosyasında orman vasfında olduklarının tespit edildiğini belirterek davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile orman niteliğiyle Hazine adına tescili istemiyle dava açmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ve birleşen dosya davacısı ... ile ... (kendisine asaleten, çocukları ... ve ...'a velayeten) aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Uşak 2....
