durumunda; davalıların mülkiyetinde olan parsellerden müvekkillerine ait parsellere araç geçişine uygun olarak geçiş sağlayacak nitelikte bedeli mukabilinde müvekkillerinin lehine geçit irtifakı tesisine ve işbu irtifak hakkının tapuya tesciline karar verilmesini talep ettiklerini, ihtiyati tedbir kararı ile müvekkillerinin geçişine açılmadığını belirterek, davalıların dava konusu yola haksız ve hukuka aykırı müdahalesinin önlenmesine, araç geçişine uygun olarak geçiş sağlayacak nitelikte bedeli mukabilinde müvekkillerinin lehine geçit irtifakı tesisine, tapu kaydının beyanlar hanesine yazılması suretiyle tesciline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 03.09.2007 gününde verilen dilekçe ile taşkın inşaat sebebi ile tapu iptali tescil olmaz ise üst hakkı ve geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın görevsizlik sebebi ile reddine dair verilen 29.07.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava ,taşkın inşaat sebebi ile tapu iptali ve tescil, kademedeki istek ise üst hakkı veya geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Mahkemece davaya konu tapu iptali ve tescili istenen arz ve muhdesat değerinin mahkemenin görev sınırı üzerinde olması nedeni ile görevsizlik kararı verilmiş, hükmü davacı vekili temyiz etmiştir....
Bu durumda söz konusu tapu iptali ve tescil kararının kesinleşmesi halinde lehine ve aleyhine geçit hakkı tesisi istenen taşınmazların davacı adına tapuda kayıtlı hale geleceği, davacı ve davalı sıfatının aynı kişide toplanmasının söz konusu olacağı gözetildiğinde anılan dava dosyasının sonucunun beklenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK’nın 353/1- a/6 maddesi gereğince ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir....
Davalı ... vekili, davacıya ait 108 ada 10 parsel sayılı taşınmazın bir kısmı aleyhine tapu iptali ve tescil davası açtığını bu davanın sonucunun beklenmesi gerektiğini, belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın davalı ... yönünden kabulü ile, Fen Bilirkişinin 27.05.2015 tarihli raporunda mavi taralı 108 ada 9 parsel sayılı taşınmazın 24,07 m2'lik kısmında 108 ada 10 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili ve davacı vekili temyiz etmişlerdir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GEÇİT HAKKI Yargıtaya Geliş Tarihi: 11/03/2022 -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40. ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18. maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, geçit hakkı istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, dosyanın Yargıtay 7. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 17/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi ile ... ve ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... Yönetimi, ... İlçesi Köyü 198 ada ve 321 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının yörede 1949 yılında yapılan ve kesinleşen orman sınırları içinde kaldığını, davalı adına olan tapu kaydının iptali ve orman niteliği ile Hazine adına tescilini, bu kısma davalıların elatmasının önlenmesini, komşu 324 parsel lehine konulan geçit hakkı şerhinin terkinini istemiştir....
Zorunlu geçit hakkının hukuki niteliği, açıklanan ilgili yasa hükümleri ve İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca, leh ve aleyhine geçit tesisi istenen taşınmazların tapu siciline kayıtlı olmaları gerekir. Aleyhine geçit kurulması talep edilen taşınmazların da tapulu olmaması halinde bunların tapuya tescilinde hukuki yararı bulunduğundan davacıya yine dilediği ve istediği takdirde mahkemece bunların da tapuya tescilini sağlamak amacıyla yetki ve süre verilmeli ve bu davaların sonucu beklenmeli, bunlar tamamlandıktan sonra geçit istemi incelenmelidir. Mahkemece tüm bu hususlar gözetilmeksizin tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz aleyhine hüküm kurulmuş olması doğru olmadığından karar bozulmalıdır. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2010/672 Esas - 2010/1095 Karar, Yargıtay 8....
nün 04.04.2021 tarihli ek raporu ve eki krokisinde gösterilen 11.107,65 m²'lik kısmında Türkiye Elektrik İletim A.Ş lehine DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ İLE TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE, 169,00 m²'lik bölümünün davalı adına olan tapu kaydının ifrazen iptali ile direk yeri olarak ve aynı adanın son parsel numarası verilmek suretiyle davacı TEİAŞ Genel Müdürlüğü adına TAPUYA TESCİLİNE, ), 4. paragraf olarak (... ada 12 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi ...'nün 04.04.2021 tarihli ek raporu ve eki krokisinde gösterilen 572,46 m²'lik kısmında Türkiye Elektrik İletim A.Ş lehine DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ İLE TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE, 194,23 m²'lik bölümünün davalı adına olan tapu kaydının ifrazen iptali ile direk yeri olarak ve aynı adanın son parsel numarası verilmek suretiyle davacı TEİAŞ Genel Müdürlüğü adına TAPUYA TESCİLİNE,), 5. paragraf olarak (... ada 171 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi ...'...
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/1781 KARAR NO : 2023/1107 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KANDIRA ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/04/2022 NUMARASI : 2020/112 ESAS, 2022/198 KARAR DAVA KONUSU : Geçit Hakkı Kurulması KARAR : Davalı T4 ve dava dışı Sinan Atalay'ın başvurusu üzerine Kandıra Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/112 Esas sayılı dosyası ve dava dosyasında verilen 2022/198 Karar sayılı kararı incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI: Davacı dava dilekçesinde özetle; Kocaeli İli Kandıra İlçesi Kocakaymaz Mahallesi 153 ada 652 parsel sayılı taşınmazda malik olduğunu, davalının aynı parsele komşu 153 ada 667 parsel sayılı taşınmazlarda malik olduğunu, taşınmazının yola cephesi bulunmadığı için komşu parselleri yol olarak kullanmak için bedeli taraflarınca karşılanmak üzere tespit edilecek geçit hakkının tapuya tescilini talep ve dava etmiştir....
