Geçit hakkı davaları, ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.12.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 22.03.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Davacı ... kendisine ait 161 ada 7 parsel sayılı taşınmazının genel yola bağlantısı bulunmadığından uygun görülecek bedel karşılığında geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir. Bir kısım davalılar yargılama aşamasındaki beyanlarında davanın reddini savunmuşlardır....
geçit hakkı tesisine..." şeklindeki gerekçe ile 1 nolu alternatif üzerinden Çamköy mahallesi 935,936,992 ve 933 parseller lehine 930,937 ve 940 parseller aleyhine geçit hakkı tanınmasına ,25.000,00 TL geçit bedelinin hisselerine göre tapu maliklerine ödenmesine ,T6 aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine ,yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir....
Davanın daimi geçit hakkı tesisi talebine ilişkin olduğu, davacılar tarafından maliki oldukları Gümüşhane ili, Merkez ilçesi, Süleymaniye Mahallesi, 601 ada 21 parsel sayılı taşınmaz yararına geçit hakkı tesisine karar verilmesinin talep edildiği, mahkememizce yapılan keşif ve tanzim ettirilen bilirkişi kök ve ek raporları kapsamında, davacıların maliki olduğu taşınmazın kadastral köy yolları ile sınırının bulunmadığı ve mutlak geçit hakkı tesisi ihtiyacının mevcut olduğu, bu kapsamda davacıların, en uygun, en ucuz ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesini sağlayan güzergahtan maliki oldukları taşınmaz lehine geçit hakkı tesisi talep haklarının bulunduğu, dosya kapsamında aldırılan bilirkişi kök ve ek raporlarında, davalıya ait Süleymaniye Mahallesi, 601 ada 20 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçen ve alternatif 1 numaralı olarak belirtilen güzergahın fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesini sağlayan en ekonomik zorunlu geçit hakkı tesis edilecek yol güzergahı olduğunun tespit edildiği,...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 18.12.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 05.07.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra duruşma isteminin değer yönünden reddine karar verilerek dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R ... köyü 60, 62, 64, 123, 241, 454, 455, 469, 486, 497, 608, 653 ve 781 parsel sayılı taşınmazlardan aleyhine geçit kurulan parsellerin geçit tesisini gösteren parsellerin tapu kayıtları ile geçit kurulmasına ilişkin mahkeme kararları ve krokilerinin tapu müdürlüğünden temin edilerek Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 27.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Mahkemece, bozma sonrası yapılan yargılama sonunda; 108 ada 13 parsel lehine 108 ada 10 ve 12 parseller üzerinde, 109 ada 28 parsel lehine 104 ada 7 ve 9 parseller üzerinde geçit kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü, davacılar vekili ile bir kısım davalılar vekili temyiz etmişlerdir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "Mutlak geçit ihtiyacı" veya "Geçit yoksunluğu", ikincisine de "Nispi geçit ihtiyacı" ya da "Geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
İlçesi, Nakıpağa Mah. 20 parsel lehine, fen bilirkişileri ... ve ... tarafından hazırlanan 05/02/2015 havale tarihli rapor ve rapora ekli krokide 3 nolu güzergah olarak gösterilen ... İlçesi, ... Mah. 22 parsel içerisinde (L) harfiyle gösterilen 368,58 m2'lik alanda geçit hakkı tesisine, tesis edilen geçit hakkının tapuya kayıt ve tesciline, karar verilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir....
Somut olayda, mahkemece davacılara ait 355-356 ve 357 sayılı parseller lehine geçit irtifakı tesisine hükmedilmişse de, davacılara ait 356 ve 357 parsel sayılı taşınmazlar için akdi irtifak kurulmadan ve bu parsellerin kurulacak geçit ile birbirlerine bağlanarak her bir taşınmaz yönünden ayrı ayrı infaza elverişli geçit hakkı tesisine karar verilmeden kesintisizlik ilkesine aykırı hüküm kurulması doğru değildir. Dere yatakları kural olarak Türk Medeni Kanununun 715. maddesi kapsamına giren devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdendir. Bu özelliği itibariyle de kamu malıdır. Kamu malı niteliğinde olan bir yerin, kişinin özel istifadesine terki olanaklı olmayıp, dere yatağı üzerinden geçit hakkı kurulması mümkün değildir. Öte yandan geçit davalarındaki amaç, yol ihtiyacı içinde bulunan bir taşınmazın, kesintisiz olarak genel yola ulaşımını sağlamaktır. Dere yatağı tapuya tescil edilmiş bir yer olmadığından bu şekilde kurulan geçitle kesintisizlik ilkesi de ihlal edilmiş olur....
