Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir.” şeklinde hüküm altına alınmıştır. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “ geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “ geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise; dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi ile ... ve ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... Yönetimi, ... İlçesi Köyü 198 ada ve 321 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının yörede 1949 yılında yapılan ve kesinleşen orman sınırları içinde kaldığını, davalı adına olan tapu kaydının iptali ve orman niteliği ile Hazine adına tescilini, bu kısma davalıların elatmasının önlenmesini, komşu 324 parsel lehine konulan geçit hakkı şerhinin terkinini istemiştir....
Somut olayda; dosya arasında mevcut tapu kayıtlarına göre Denizli ili Tavas ilçesi Sarıabat Mahallesi 2020 ve 2022 parsel sayılı taşınmazlar tarla niteliği ile davacı adına tapuda kayıtlı olup dava dilekçesinde aynı yerde bulunan 2021 ve 2023 parsel maliklerinin hasım olarak gösterildiği, mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda alınan bilirkişi raporlarında ise, lehine geçit hakkı tesisi istenen taşınmazlar için alternatif geçit güzergahlarının belirlendiği, 1 nolu alternatif geçit güzergahının 2021- 2022- 2023 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde, 2 nolu alternatif geçit güzergahının ise 2021- 2022- 2016- 2023 ve 2000 parsel numaralı taşınmazlar üzerinde, 3 nolu alternatif geçit güzergahının ise 2019- 2018- 2017- 2011 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunduğu, davacı vekili tarafından sunulan 09.06.2021 tarihli dilekçe ile acilen ve tedbiren 3 nolu güzergah üzerinden geçit hakkı tesisine karar verilmesini talep ettiği, ne var ki dosya arasında belirtilen güzergahın...
Bu konuda bilirkişiden rapor alınmadan 20 sayılı parsele de bağlantısı olacak şekilde geçit kurulması kesintisizlik ilkesine aykırıdır. Ayrıca, mahkemece 122 ada 24 ve 25 sayılı parsellerden "davacı lehine" geçit hakkı kurulduğu görülmektedir. Geçit hakkı "taşınmaz leh ve aleyhine" kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmazların maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Davacıya ait taşınmazın lehine değil de davacı lehine geçit hakkı kurulması ayrıca aleyhine geçit hakkı kurulan 25 parsel sayılı taşınmazın malikinin de davada taraf olarak yer almaması doğru değildir. Öte yandan, TMK’nun 748/3 ve 1012. maddeleri ile Tapu Sicil Tüzüğünün 60. maddesi uyarınca geçit hakkının tapu kaydının beyanlar hanesine yazılması da gerekeceğinden hüküm sonucunda lehine ve aleyhine geçit hakkı kurulan taşınmazların ada ve parsel numaralarının gösterilmemesi de doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 25.10.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 12.09.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ..., ..., ..., ..., ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler, yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine uygun olduğu gibi özellikle kurulan geçit hakkının TMK'nın 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni tapu sicil tüzüğünün "irtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfalarına ayrılan özel sütununa tescil edileceğinin, depo edilen bedelin davalılara karar kesinleştiğinde ödeneceğinin anlaşılmasına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA...
SONUÇ:Yukarıda yazılı nedenlerle; 1-Hükmün 2. bendinin 4.,5.,6.,7.,8. ve 9. satırında yazılı “... ... yatağından bilirkişi kurulunun 22/11/2011 tarihli ek raporunda (A-1) olarak gösterilen 55,65m2 ve (B-1) olarak gösterilen 54,75m2 olarak gösterilen ve toplam 272,52m2 üzerinde 3m.eninde, 1436 parsel lehine geçit hakkı tesisine, ek bilirkişi raporunda çayyatağı içinde kalan (A-1) ve (B-1) olarak gösterilen kısımların geçit yolu ile bağlantı kurulmasına, bu bölümlerin tapu ve paftaya işlenmesine yer olmadığına,” yazı ve rakamları hükümden çıkarılarak, yerine “...olarak gösterilen ve toplam 162,12m2 üzerinde 3m.eninde, 1436 parsel lehine geçit hakkı tesisine ve tapuya şerh verilmesine” yazı ve rakamlarının yazılmasına, 2-Hükmün 4. bendinin 2. ve 3. satırında yazılı “...ve çay yatağı ve kurudere nedeniyle 1.656....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; davaya konu Kemenli Mahallesi, Taşlısulak mevkii 238 ada 19 parsel numaralı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisi için dava açıldığını, mahkemece yapılan keşif sonucunda alınan bilirkişi raporunda davaya konu taşınmaz lehine geçit hakkı tesisi için en kısa ve en ekonomik güzergahın davalı Hazine ve 238 ada 18 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçen 1. alternatif güzergah olduğunun belirtildiğini, usulüne uygun şekilde hazırlanan bilirkişi raporlarının denetlenebilir ve hüküm kurmaya elverişli olduğunu gerekçe olarak belirtip davanın kabulü ile fen bilirkişisi raporunda 1. alternatif olarak a ve b harfleri ile gösterilen alandan geçit hakkı kurulmasına yönelik karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20.11.2007 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki geçit hakkı tesisi şerhinin kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 21.05.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, maliki olduğu 3034 parsel sayılı taşınmazı aleyhine, dava dışı şahısların malik olduğu taşınmaz lehine kurulan geçit tesisine ilişkin şerhin kaldırılmasını istemiş, davalı ... Sicil Müdürlüğü vekili husumet nedeniyle davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Dava aleyhine geçit tesisi şerhi bulunan taşınmaz maliki tarafından açılmıştır....
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
Bu nedenle mahkemece davacının kendisine ait olduğunu iddia ettiği 103 ada 205 parsel tapu kaydı celp edilmeli bu parselde davacı dışında tapu maliki varsa davaya dahil edilmeli ve parsel lehine genel yola kesintisiz olarak geçit hakkı tesis edilmelidir. 2- DSİ'ye ait 103 ada 219 parselin DSİ kanalı olduğu iddia edilmektedir. Yukarıda da bahsedildiği üzere DSİ kanalından geçit hakkı tesis edilemez. Bu yerden geçit tesisi kurulması zorunlu ise başkaca alternatif bulunamazsa o zaman bu yerden köprü kurularak geçit tesisi kurulup kurulamayacağı DSİ'den sorulmalı güvenli bir geçiş olup olmayacağı yönünde DSİ görüşü alınmalıdır. Bu araştırma yapılmadan DSİ kanalı üzerinden geçit hakkı tesisi hatalı bulunmuştur....
