Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, ehliyetsizlik ve muvazaa hukuki nedenlerine dayalı intifa hakkının terkini istemlerine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk Türk Medeni Kanunu'nun 794 üncü maddesi: ‘İntifa hakkı, taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabilir. Aksine düzenleme olmadıkça bu hak, sahibine, konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlar.’, 795 inci maddesi: ‘İntifa hakkı, taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır. Taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere karşı ileri sürülebilir. Tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebilir.’, 796 ncı maddesi: ‘İntifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer....
Prosedürüne uygun işlemler tamamlandıktan sonra 30 yıla kadar olan irtifak hakları taşınmazın hak ve mükellefiyetler sütununa 30 yılı aşan bağımsız ve sürekli nitelikteki irtifak hakları ise ayrı bir kütük sayfasına ana taşınmazla bağlantılanarak tescil edilir. Eldeki davada 49 yıllık bağımsız ve sürekli nitelikte ayrı bir kütük sayfasına yazılacak üst hakkı irtifakı tesisi istenmektedir. Taraflar arasında yetkili merciler önünde düzenlenmiş resmi bir senet bulunmamaktadır. Bakanlık Oluru, ihale ve buna bağlı olarak düzenlenen ön izin sözleşmesi iptal edilmemiş dahi olsa irtifak hakkı tesisi için yeterli koşulları taşımamaktadır. Kısaca söylemek gerekirse, tapu sicil memurluğunda düzenlenmiş resmi bir senet bulunmadığı sürece davacının talebinin dinlenmesi olanağı yoktur. Mahkemece davanın açıklanan nedenlerle reddi gerekirken yazılı gerekçelerle reddi doğru değildir....
hakkı kurulmasını sağladığını, müvekkilinin bu durumdan sonradan haberinin olduğu gibi boşandığı eşi lehine intifa hakkı tesis ettirmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu ileri sürerek davaya konu taşınmaz üzerindeki intifa hakkının kaldırılmasını talep ve dava etmiştir....
Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile kurulan intifa hakkı; bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. (TMK.m.796) Türk Medeni Kanununun 1026. maddesi uyarınca da bir ayni hakkın sona ermesiyle tescil her türlü hukuki değerini kaybettiği takdirde yüklü taşınmaz maliki terkin isteyebilir ise de terkinin gerektirdiği giderlerin de taşınmaz maliki tarafından ödenmesi gerekir. Tapu sicil müdürlüğü terkin istemini kabul ettiğinde de bunu ilgililere tebliğ yükümlülüğü vardır. Taşınmaz üzerindeki ayni hakların terkini esas olarak hak sahibinin terkin talebi ile gerçekleştirilebilir....
Görüldüğü üzere dava intifa hakkı sahibinin kimlik bilgilerinin düzeltilmesi istemiyle ve davalı olarak Tapu Sicil Müdürlüğü hasım gösterilip açılmıştır. Ne var ki; bu tür davalar sonunda verilecek hüküm intifa hakkı sahibinin hukukunu etkileyeceğinden davanın hak sahibine, şayet ölmüşse mirasçılarına yöneltilerek görülmesi gerekir. Başka bir anlatımla bu davada Tapu Sicil Müdürlüğüne husumet düşmez. Diğer yandan kaydın beyanlar hanesinde yazılan intifa hakkı sahibinin, ... .... olduğudur. Beyanlar hanesinde intifa hakkı sahibine ilişkin başkaca bir bilgi yoktur. Bu arada belirtilmek gerekirse intifa hakkı sahibinin, anne ve baba adları kayıtlara yansımamıştır. Kayıtlara yansımayan kimlik bilgilerinin düzeltilmesi mahkemeden istenemez....
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazlar üzerinde davacı adına intifa hakkı tesis edildiği, tapu kayıtları üzerine bu hakkın tescil edildiği, dava konusu işlem ile intifa hakkının kullanılmasının engellendiği iddiasıyla dava açıldığı anlaşılmaktadır. Buna göre, Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca taşınmaz üzerinde tam yararlanma yetkisi bulunan intifa hakkı sahibi davacının dava konusu toplulaştırma işleminden menfaatinin ihlal edilmesinin mümkün olması karşısında davacının iptal davası açma ehliyetinin bulunduğu, bu nedenle dava konusu işlemin esasının ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bir karar verilmesi gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyoruz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; intifa hakkı tesisi istemine ilişkindir. Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 31.1.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
c) "Üst hakkı" kenar ba...lıklı 726 ıncı maddesinin birinci fıkrası, "Bir üst irtifakına dayalı olarak ba...kasına ait bir arazinin altında veya üstünde sürekli kalmak üzere in...a edilen yapıların mülkiyeti, irtifak hakkı sahibine ait olur." d)"İntifa hakkı" kenar ba...lıklı 794 üncü maddesi, "İntifa hakkı, ta...ınırlar, ta...ınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabilir. Aksine düzenleme olmadıkça bu hak, sahibine, konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlar." e) "Kurulması" kenar ba...lıklı 795 inci maddesi, "İntifa hakkı, ta...ınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, ta...ınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Ta...ınır ve ta...ınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ili...kin hükümler uygulanır. Ta...ınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemi... olsa bile, durumu bilenlere kar...ı ileri sürülebilir. Tescil edilmi... ise, herkese kar...ı ileri sürülebilir."...
Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile, taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur. Alacaklar üzerinde intifa hakkı ise hakkın temliki, kıymetli evrakın teslimi suretiyle kurulabilir (TMK m.795). İntifa hakkı, bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer (TMK m.796). Kanuni intifa hakları hariç (TMK m. 495 v.d.) intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır....
Davacı, davalı,dava dışı ... ve ... ... ile 26.10.1992 tarihinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi imzaladıklarını, tapu devrinin yapılmaması nedeniyle açtıkları dava sonucu taşınmazın kendi adlarına tescil edildiğini,davalının sözleşmeye aykırı davranarak taşınmazda bulunan B blok 24 nolu bağımsız bölüm üzerinde 15.11.1995 tarihinden başlamak üzere 49 yıllığına TEK lehine intifa hakkı tesis ettirdiğini, intifa hakkı nedeniyle taşınmazı kullanamadığı için zarara uğradığını ileri sürerek,uğradığı zararın tazmini amacıyla eldeki davayı açmıştır....
