olsa dahi takas mahsup işleminde uygulanacak hukuki prosedür işletilmeden takas mahsup işlemi gerçekleştirilemeyeceğini, tüm bu işlemlerin hukuka uygun yapıldığı varsayılsa dahi davacının bu itirazını icra müdürlüğüne bildirmesi ve takas mahsup işlemini gerçekleştirmesi gerektiğini, davacının icra müdürlüğünde yapacağı işlem ile elde edeceği hukuki yararı dava konusu yapmış olması nedeniyle davanın hukuki yarar yokluğuyla reddedilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur....
Borçlunun takas hakkını kullanma isteğini, alacaklıya bildirmesi gerekir. Takas bir sözleşme olmadığı için karşı tarafın kabulüne bağlı değildir. Takas aynı zamanda borcu sona erdirdiği için bir tasarruf işlemidir. Bu nedenle borçlunun takas edilecek alacak üzerinde tasarruf yetkisine sahip olması gerekir. Takas bir defidir. Taraflarca ileri sürülmedikçe kendiliğinden dikkate alınamaz. Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekalet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir....
Davalı taraf icra takibine itiraz ederek, ödenmeyen kira borcunun bulunmadığını beyan etmiştir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 139. maddesi ( mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 118 maddesi ) gereğince, iki kişi karşılıklı olarak bir miktar para veya özdeş diğer edimleri birbirine borçlu oldukları takdirde, her iki borç muaccel ise, her biri alacağını borcuyla takas edebilir. Alacaklardan biri çekişmeli olsa bile takas ileri sürülebilir. Yine 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 143. maddesi ( mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 122 maddesi ) hükmüne göre takas, ancak borçlunun takas iradesini alacaklıya bildirmesi ile gerçekleşir. Bu durumda her iki borç takas edilebilecekleri anda daha az olan borç tutarınca sona erer. Takas için mutlaka karşılık dava açılması zorunlu değildir. Davalı, karşılık dava açmadan da takas savunmasında bulunmakla yetinebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Takas mahsup talebi KARAR 1-Dosya arasına hata ile alındığı anlaşılan...8. İcra Dairesi'nin 2013/2199 Esas sayılı dosyasının ilgili İcra Dairesi'ne iadesi, 2-.... 12. İcra Dairesi'nin 2013/1677 Esas ve...16. İcra Dairesi'nin 2013/2617 Esas sayılı dosyalarının sıralı, onaylı ve okunaklı birer örneklerinin getirtilerek dosyaya eklenmesi, ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere geri çevrilmesi için dosyanın mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 25.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA TÜRÜ : Takas mahsup talebi KARAR İncelemesi gerekli bulunduğundan; İstanbul 35. İcra Müdürlüğü'nün 2012/... Esas sayılı takip dosyası aslının incelendikten sonra iade edilmek üzere ya da okunaklı onaylı örneğinin tüm belgeleri ile noksansız ve sıralı olarak temin edilip eklenmesinden sonra gönderilmesi için dosyanın mahalline GERİ ÇEVRİLMESİNE, 02.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
olacağı, Takas mahsup taleplerinin kabul edilmemesi halinde davacının takip alacaklarına takip tarihlerinden itibaren talep doğrultusunda temerrüt faizi tahakkukunun uygun olacağı," şeklinde tespit edilmiştir....
Takas ve mahsup bir defidir. Bu itibarla, ileri sürülmedikçe kendiliğinden dikkate alınamaz. Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın def'i olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekâlet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir. Davalı usulüne uygun takas def'inde bulunduğu halde gerek eldeki dosyada gerekse bu dosyanın ayrıldığı dosyada takas def'i değerlendirilmemiş, bu konuda olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemiştir....
Bir alacağın ilama bağlanmış olması halinde, takas ve mahsuba konu edileceği tartışmasız olup, takas ve mahsup yapılabilmesi için ilamın kesinleşmesi de zorunlu değildir. İlama dayalı takas itirazı, icra mahkemesinde her zaman ileri sürülebilir. İki kişinin karşılıklı ve aynı cinsten muaccel olan borçlarının birbirini karşıladığı oranda, taraflardan birinin tek taraflı irade açıklamasıyla sona erdirilmesine takas denilmektedir. Borcun sona ermesi hallerinden biri olan takas, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 139. maddesinde; ''İki kişi, karşılıklı olarak bir miktar para veya özdeş diğer edimleri birbirine borçlu oldukları takdirde, her iki borç muaccel ise her biri alacağını borcuyla takas edebilir. Alacaklardan biri çekişmeli olsa bile takas ileri sürülebilir. Zamanaşımına uğramış bir alacağın takası, ancak takas edilebileceği anda henüz zamanaşımına uğramamış olması koşuluyla ileri sürülebilir.'' şeklinde düzenlenmiştir....
Mahkemece iddia, savunma, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre takas talebinin süresinde ve yerinde olduğu, gerek hor kullanmaktan ve gerekse ödenmeyen elektrik bedelinden kaynaklanan takas talebinin davacının istediği bedelden daha fazla olduğu, bu durumda davalı tarafın takas talebi yerinde olduğundan davacının istediği üç aylık fazladan ödenen kira bedeliyle ilgili talebi yerinde bulunmadığı, her iki tarafın istemiş olduğu tazminat talebinin koşullarının olmadığı gerekçesiyle davacının açmış olduğu itirazın iptali davasının takas nedeniyle reddine, takas talebinde bulunan vekilinin tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. HUMK.nun 74. maddesi uyarınca “kanuni medeni ile muayyen hükümler mahfuz olmak üzere hakim her iki tarafın iddia ve savunmaları ile bağlıdır”....
Bu durumda davanın açıldığı tarih itibariyle davalı şirketin satım ve kira sözleşmesinden kaynaklı muaccel hale gelen alacaklarının, davacı alacağından takas ve mahsup edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde mahsup yoluna gidilmeksizin hüküm kurulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ...'...
