Dava, kambiyo senetlerine özgü icra takibi nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davalı alacaklı vekili, Bursa 11. İcra Müdürlüğü’nün 2018/6837 esas sayılı dosyasında davacı borçlu aleyhine 12/6/2018 tarihinde 50.000,00.-TL asıl alacak ile 485,00.-TL ihtiyati haciz vekalet ücreti, 505,48.-TL işlemiş faiz, 150,00.-TL komisyon, 59,10.-TL ihtiyati haciz masrafı olmak üzere toplam 51.199,58.-TL’nın tahsili için davalı aleyhine kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatmış, davacı borçlu icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti için eldeki davayı açmıştır. Davacı, davalının eşinden 10.200,00.-TL nakit olarak aldığı borç karşılığında teminat olarak boş açık senet alındığını, borcu ödemesine rağmen senedin iade edilmeyerek takibe konulduğunu ileri sürmüş, davalı ise davacıya verilen 50.000,00....
Mahkemece; yukarıda yapılan açıklamalar ışığında senedin kambiyo niteliğini haiz olup olmadığının değerlendirilmesi, kambiyo senedi niteliğinde olmadığının tespiti halinde ciro yolu ile senette yazılı alacak, alacaklıya geçmeyeceğinden itirazın kaldırılması isteminin reddine karar verilmesi, senedin kambiyosenedi vasfında olduğunun tespiti halinde ise; senedin İİKnun 68. maddesinde yazılı belgelerden olduğunun kabulü ile yetkili hamil olan alacaklının itirazın geçici kaldırılması talebinin İİK'nun 68/a maddesi gereğince incelenip, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ :Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Borçlu, belirtilen şekilde takipten önce veya sonra alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açar; bu davayı kazanırsa, hakkındaki icra takibi iptal edilir ve borcu ödemekten kurtulur. Ancak, borçlu borcunu icra dairesine ödedikten sonra, artık menfi tespit davası açamaz. Bu halde, borçlunun sırf borçlu olmadığının tespitinde, hukuki bir yararı yoktur. Bundan sonra, ödediği paranın geri alınması için bir dava açması söz konusu olur ki, bu da istirdat davasıdır (Hakan Pencanıtez, Oğuz Atalay, Meral Sungurtekin Özkan, Muhammet Özekes, İcra ve İflas Hukuku, s.156- 164). Bütün mücerret alacaklarda olduğu gibi kambiyo senedi alacağı da kural olarak, uygun bir asıl borç ilişkisine, bir illi ilişkiye dayanır. Bir kambiyo senedi düzenleyip veren ve bu senedi alan herkes, bütün hukuki işlemlerin yapılmasına temel teşkil eden bir gayeye ulaşmak istemektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, kambiyo senedi (bono) nedeniyle yapılan icra takibi nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 11.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 11.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 19.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava, İİK'nın 72. maddesi uyarınca açılan kambiyo senedi niteliğinde bulunan bonoya dayalı icra takibi nedeniyle borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemenin de kabulüne olduğu üzere takibe konu senet metnindeki vade tarihi çizilerek tahrifat yapılmış ise de söz konusu tahrifat keşidecisinin parafı ile doğrulanmamıştır. Vade tarihinde tahrifat yapılması ve iki ayrı vade bulunması halinde bono, kambiyo senedi niteliğini kaybetmiş sayılmaktadır. Bu durumda, söz konusu senet adi belge niteliğinde olup Mahkemece takip konusu senedin adi belge olduğu gözetilerek değerlendirme yapılıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ : Bozma nedenine göre davacılar vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 26.09.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Asliye Ticaret Mahkemesince, taraflar arasındaki uyuşmazlığın eser sözleşmesinden kaynaklanan işin eksiksiz olarak bitirilmesine rağmen sözleşme gereği teminat senedi olarak verilen bono yönünden davacının borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olduğu ve uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesi tarafından çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 19. Asliye Hukuk Mahkemesi ise; taraflar arasındaki uyuşmazlığın kaynağının bono olması ve kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibi yapılması nedeniyle mutlak ticari dava niteliğinde olan uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Somut olayda, davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında .... ili, ... ilçesi, ... köyünde yapılacak cami inşaatı için anlaştıklarını ve sözleşme gereği anahtar teslim olarak işin yapılıp teslim edildiğini, bu sözleşme gereği verilen teminat senedinin davalı tarafından ... 37....
Bir kişinin kambiyo senedi düzenleyerek borçlanabilmesi için fiil ehliyetine (medeni hakları kullanma ehliyeti) sahip olması gerekmektedir. Dolayısıyla tam ehliyetsiz bir kimsenin kambiyo senedi ile borç altına girmesi hüküm ifade etmeyecektir. Tam ehliyetsiz bir kişi herhangi bir şekilde kambiyo senedi ile borç altına girerse, bu işlem batıldır ve bu herkese karşı ileri sürülen bir mutlak def’idir. Başka bir deyişle, Kanun koyucu kambiyo senetlerinin düzenlenmesi için özel bir ehliyet aramamıştır. Bu hâle göre, medeni hakları kullanma ehliyetinden kısmen veya tamamen mahrum bulunan kişiler kambiyo senedi düzenleyemezler. Sınırlı ehliyetsiz kişilerin kambiyo senediyle kanuni temsilcisinin izni olmaksızın borç altına girmesi durumunda da sınırlı ehliyetsiz kişi bakımından borç herhangi bir hüküm ifade etmeyecektir.Sınırlı ehliyetsiz kişi bunu herkese karşı ileri sürebilecektir. Ancak kanuni temsilcisinin izni ile birlikte kambiyo senediyle borçlanma geçerli hâle gelir....
Bir kişinin kambiyo senedi düzenleyerek borçlanabilmesi için fiil ehliyetine (medeni hakları kullanma ehliyeti) sahip olması gerekmektedir. Dolayısıyla tam ehliyetsiz bir kimsenin kambiyo senedi ile borç altına girmesi hüküm ifade etmeyecektir. Tam ehliyetsiz bir kişi herhangi bir şekilde kambiyo senedi ile borç altına girerse, bu işlem batıldır ve bu herkese karşı ileri sürülen bir mutlak def’idir. Başka bir deyişle, Kanun koyucu kambiyo senetlerinin düzenlenmesi için özel bir ehliyet aramamıştır. Bu hâle göre, medeni hakları kullanma ehliyetinden kısmen veya tamamen mahrum bulunan kişiler kambiyo senedi düzenleyemezler. Sınırlı ehliyetsiz kişilerin kambiyo senediyle kanuni temsilcisinin izni olmaksızın borç altına girmesi durumunda da sınırlı ehliyetsiz kişi bakımından borç herhangi bir hüküm ifade etmeyecektir. Sınırlı ehliyetsiz kişi bunu herkese karşı ileri sürebilecektir. Ancak kanuni temsilcisinin izni ile birlikte kambiyo senediyle borçlanma geçerli hâle gelir....
Asliye Ticaret ve Tüketici Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, kambiyo senetlerine ilişkin olarak borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Asliye Ticaret Mahkemesince; taraflar arasındaki çekişmenin adi satış sözleşmesinden kaynaklandığı, davaya konu aracın ticari olmadığı, her ne kadar sözleşme geçersiz ise de talebin Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığının tespiti ve fazla ödenen paranın iadesi talebine ilişkindir. Dava dilekçesinin ve dosya kapsamının incelenmesinde; davacı davalı ...'dan araç satın aldığını, akabinde aracın hasarlanmasından dolayı iade edildiğini, sonra tekrar davalılardan araç satın aldığını, kendisinin bu araç alımı sebebiyle bono düzenlediklerini ancak bonodan kaynaklı herhangi bir borcunun olmadığını belirterek menfi tespit dilemiştir. Dosya kapsamında yapılan incelemelerde dosya taraflarının akraba olduğu, İstanbul 39....
