"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Devremülk sözleşmesinden cayma nedeniyle sözleşmenin feshi ve verilenlerin iadesi istemine istemine ilişkin olarak açılan davada ... 6. Tüketici ile ... 3....
Davalı vekili, müvekkilinin iadesi istenen mallara ilişkin yapılması gereken tüm ödemelerin yapıldığını, bedel borcu bulunmadığını, kötüniyetli olarak davalının kefaletinden kaynaklı sorumluluğunu yasayı dolanarak borcun ödenmiş olan malların iadesinin istendiğini, sözleşmenin feshi ihtarının haksız olduğunu bildirerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Dava, 01.01.2008 başlangıç tarihli hasılat kira sözleşmesinin feshi ve bu sözleşmenin 6. maddesi hükmüyle davalıya teslim edilen tesisler ile menkul eşyanın iadesi istemleriyle açılmıştır. Davalı kiracı sözleşmedeki tüm edimlerin yerine getirildiğini, teminat mektubu konusunda karşılıklı görüşmeler yapıldığını açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, dava kabul edilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Yukarıda sözü edildiği üzere davadaki istemin dayanağı 01.01.2008 başlangıç tarihli hasılat kira sözleşmesidir. Davada bu sözleşmenin feshi ile diğer bazı isteklerde bulunulmuştur. HUMK.nun 8/II. fıkrası 1. bendi uyarınca kira sözleşmesine dayanan her türlü tahliye, sözleşmenin bozulması ya da tespit davaları, bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı ve tazminatı davaları ve bunlara karşılık olarak açılan davaları görmeye sulh mahkemeleri görevlidir....
Uyuşmazlığın çözümü, taraflar arasındaki sözleşmenin feshi nedeniyle, davalının aldığı avansı iade etmesi gerekip gerekmediği, iade etmesi gerekiyorsa ifa zamanının belirlenmesi ile mümkündür. Taraflar arasındaki sözleşmenin 14.4. maddesinde sözleşmenin yapımcı tarafından haklı olarak feshedilmesinin koşulları, 14.5. maddesinde ise, somut olayda olduğu gibi, yayıncı kuruluş ile davacı yapımcının mutabakatı ile dizinin çekimlerinden vazgeçilmesi nedeniyle fesih halinde, davalının almış olduğu avansın iadesi koşulları düzenlenmiştir. Açıklanan sözleşme hükümleri çerçevesinde, davacı yapımcının taraflar arasındaki sözleşmeyi feshinin, sözleşmede öngörülen halin gerçekleşmiş olması nedeniyle haksız fesih olarak nitelendirilmesi mümkün değildir....
İstanbul 3.Tüketici Mahkemesi’nce, sözleşmenin feshi talepli davada, feshedilen sözleşmenin sonucu olarak tapunun eski hale getirilmesi gerekecek olup kurulacak hüküm taşınmazın aynına yönelik hükümleri de içereceği, taşınmazın aynına ilişkin davalarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin HMK'nin 12/1 maddesi uyarınca kesin yetkili ve iadesi gereken taşınmazın da Yalova ilinde olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Yalova 4. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesi’nce, dosyanın taşınmaz aynına ilişkin olmadığı bu sebeple kesin yetkinin de söz konusu olmayacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Devre Mülk Hakkı Kat Mülkiyeti Kanununda düzenlenen taşınmazın müşterek mülkiyet payına bağlı bir haktır....
Eskişehir Tüketici Mahkemesi'nce, davacı tarafça sunulan dava dilekçesine göre sözleşmenin iptaliyle sözleşmeye konu olan ... parselde kayıtlı taşınmazdaki davacı hissesinin iptali ile davalıya iadesi amacıyla tesciline ilişkin açılan davanın taşınmazın aynına ilişkin olduğu, sözleşmeye konu devremülke ilişkin taşınmazın Afyonkarahisar İli, İhsaniye İlçesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) ise, davanın devremülk sözleşmesinin cayma hakkı kullanıldığından bahisle feshi ve verilenin iadesi istemine ilişkin olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın gayrimenkulün aynına yönelik olmayıp alacak istemine yönelik olması karşısında HMK'nın 12/1 maddesinde düzenleme bulan kesin yetki kuralının somut olayda uygulanamayacağı, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan Eskişehir Tüketici Mahkemesi'nde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir....
Tüketici Mahkemesi’nce, davacının talebinin sözleşmenin feshine ilişkin olduğu, ancak devre mülk satış sözleşmesinin feshinin koşullarının anlaşılması halinde davacı üzerinde yer alan tapunun sözleşmenin feshinin doğal sonucu olarak davalıya iadesi gerekeceği ve dava konusu taşınmazın Yalova ili sınırlarında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Yalova 4. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesi’nce, dosyanın taşınmaz aynına ilişkin olmadığı bu sebeple kesin yetkinin de söz konusu olmayacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Devre Mülk Hakkı Kat Mülkiyeti Kanununda düzenlenen taşınmazın müşterek mülkiyet payına bağlı bir haktır....
. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında 27.11.2002 tarihli otel kontenjan sözleşmesi imzalanarak müvekkilince davalıya avans verildiğini, sözleşmenin 31.12.2003’te sona erdiğini, bu itibarla müvekkiline cari hesap alacağının iadesi gerektiğini, kaldı ki, davalı şirketçe işletilen otelin bir başka şirkete devredildiğini, müvekkilinin cari hesap alacağının tahsili için girişilen icra takibinin davalının haksız itirazı sonucu durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacının edimlerini yerine getirmediğini,sözleşmenin 7.maddesi uyarınca davacı alacağının 2004 yılına devredildiğini, sözleşmenin sona ermediğini bildirerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
Davalı vekili, müvekkilinin yaptığı ödemeleri davacının farklı kalemlere sayarak müvekkilini borçlu durumuna düşürdüğünü, ihtarnamenin müvekkilinin adresine tebliğ edilmediğini, dava konusu malların dava dışı firmadan alındıktan sonra davacı ile sözleşmenin yapıldığını ve ödeme planlarının yeniden belirlendiğini belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalının usulüne uygun ihtarnameye rağmen borcun tamamını ödemediği, sözleşmenin fesih koşullarının oluştuğu gerekçesiyle finansal kiralama konusu malların davacıya aynen iadesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, finansal kiralama konusu malın sözleşmenin feshi nedeniyle iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava değeri olarak 10.000 TL üzerinden harç alınmışsa da sözleşme bedeli harç hesabında dikkate alınmamıştır. Harç hususu kamu düzenine ilişkin olduğundan temyiz incelemesi sırasında re’sen gözetilmesi gerekir....
Finansal Kiralama bedelinin ödenememesi halinde, finansal kiralama şirketinin finansal kiralama bedelinin ödenmesi için 60 günlük ödeme süresi verdiğine ilişkin ihtarın kiracıya tebliğ edilmesi ve öngörülen sürede ödeme yapılmaması halinde sözleşmenin feshi ile malın iadesi istenebilir. İhtarname kiracıya tebliğ edilmediğine ve açık bir kanun hükmü ile sözleşmede belirtilen adrese yapılacak tebligatın tebliğ yerine geçeceğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığına göre tebliğ edilmeyen ihtarnameye dayanarak malın iadesi istenemez. Mahkemece bu yönler gözetilerek davanın reddi gerekirken yazılı gerekçe ile kabulünde isabet görülmemiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 19.01.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
