Esas olarak, uygulamada ölçümleme olarak adlandırılan işlemden kaynaklanan prim borcu tahakkuku işleminin iptali istemine ilişkin davalarda; asgari işçilik tutarının hesaplanmasında, özel bina inşaatlarında binanın ruhsatında kayıtlı alanı (binanın ruhsatı mevcut değilse bu husus mahallinde yapılacak keşifle belirlenmelidir) ile Bayındırlık Bakanlığı birim maliyet bedeli çarpımı sonucu bulunacak yaklaşık maliyet bedeline işin yapım tarihinde yürürlükte bulunan Kurumca tespit edilmiş asgari işçilik oranının uygulanması sonucu elde edilecek miktarın asgari işçilik tutarı olarak kabul edilmesi, ihale konusu işlerde ise müteahhide ödenen toplam istihkak tutarının işin yapımı tarihinde yürürlükte olan asgari işçilik oranı ile çarpımı sonucu bulunacak asgari işçilik miktarına itibar edilmesi gerekir....

Sigorta müfettişlerine işyerlerinde eksik işçilik bildiriminde bulunulup bulunulmadığını inceleme ve buna dayalı olarak Kurumca resen ek prim tahakkuku yetkisi veren 4792 Sayılı Kanunun 3917 Sayılı Kanunla değişik 6. maddesi, dava konusu prim tahakkukuna dayanak 21.12.2001 tarihli müfettiş raporunun düzenlendiği tarihten önce, 04.10.2000 tarih ve 24190 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 616 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılmış olup, Anayasa Mahkemesi'nin 10.11.2001 tarihinde yürürlüğe giren iptal kararıyla yürürlükten kalkan, 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 15. maddesindeki düzenleme de, Kurum müfettişlerine anılan madde içeriğine uygun biçimde benzer nitelikli işlerle yapılacak karşılaştırma sonucu ölçümleme yoluyla ek prim tahakkuku yetkisi veren bir yasal içeriğe sahip değildir. 04.10.2000 Tarihine kadar idari aşamada kesinleşmiş dosyalar dışında kalan Kurum işlemlerinin yasal dayanağı ortadan kalktığından, bu tarihten sonra Hukuk Usulü Muhakemeleri...

Davacı, eksik işçilik bildirimi nedeniyle tahakkuk ettirilen prim borcundan dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, bozma ilamına uyularak , isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. Somut olayda, yemekçilik işyerinde Kurum müfettişlerince yapılan denetim sonucu 01.01.2004-30.04.2004 ve 01.07.2004-30.03.2005 dönemine ilişkin olarak eksik işçilik bildirildiğinden bahisle 1999 tarih ve 16/318 sayılı Genelgede belirtilen % 20 işçilik oranı üzerinden prim, işsizlik primi ve gecikme zammı tahakkuk ettirilmiş, Ünite İtiraz Komisyonunca yapılan itiraz kısmen kabul edilerek işsizlik sigortası yönünden tahakkuk iptal edilmiş, 21.854, 32 TL prim tahakkuk ettirilmiştir....

"İçtihat Metni"Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi Dava, davalı Kurum tarafından eksik işçilik sonucu tahakkuk ettirilen fark prim borcunun iptali ile kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozma sonrasında ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....

Davacı, ihale ile alıp, yaptığı iş nedeniyle, yeterli işçilik bildiriminde bulundukları halde, Kurum tarafından asgari işçilik oranı %12,52 belirtilip, eksik işçilik bildirildiğinden bahisle prim borcu çıkarıldığını ileri sürerek, işçilik oranının ve Kurum'a borçlarının olmadığının tespitine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; iş bölümlere ayrılarak, bunların tarifedeki işçilik oranları belirlenip, ihalenin yapıldığı 1999 yıllındaki maliyet fiyatları esas alınarak, ortalama işçilik oranı hesaplanıp, sonucunda yeterli işçilik bildirildiği belirtilmiştir. Mahkemece, davalı Kurum'dan, komisyonun asgari işçilik oranı hesaplanmasına ilişkin belge ve doneler getirtilerek, hükme esas alınan bilirkişi raporundaki donelerle farklılığın nedenleri araştırılmalıdır....

Hükmün, taraf avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2- Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Dava, eksik işçilik nedeniyle borç çıkarılan kısımdan 172.516,14 TL eksik işçilik matrahına isabet eden prim aslı ve gecikme zammı toplamı 61.242,22 TL nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davaya konu edilen kısımdan prim aslı ve gecikme faizi olmak üzere 58.397,78 TL’sinin yersiz ve fazla olduğundan iptali gerektiğine karar verilmiştir....

İl Müdürlüğü'nün sayılı yazısı ile tahakkuk ettirilen gecikme cezası ve gecikme zammı dahil fark prim tutarı TL'nin iptaline, fazlaya dair istemin reddine karar verilmiştir. Kurum 256.343,91 TL fark işçilik üzerinden % 35,50 prim oranına göre 91.002,09 TL prim ve 36.510,12 TL gecikme cezası/zammı olmak üzere toplam 127.512,21 TL'nin ödenmesini istemiştir. Bozma ilamında belirtildiği üzere, doğru bir hesaplama sonucunda bulunan fark işçilik tutarı 143.821,44 TL olup % 35,50 prim oranı üzerinden ödenmesi gereken prim tutarı 51.056,61 TL (fazla istenen 39.945,48 TL) ve bu miktar üzerinden hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıdır. Davacı, sorumlu olmadığı borç tutarının hüküm altına alınmasını istediğinden, davacının sorumlu olmadığı tutar 39.945,48 TL prim ve bu prim tutarı üzerinden 30.06.2010 tarihi itibariyle hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıdır....

Bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğu anlaşılırsa, eksik bildirilen işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, 89 uncu madde gereği hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde ödenmek üzere işverene tebliğ edilir. Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve gecikme zammının ödendiği veya ödeneceğinin işveren tarafından yazılı olarak taahhüt edilmesi halinde borç kesinleşir. Kuruma verilecek taahhütnamede üstlenilen ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, işveren hakkında 88 inci ve 89 uncu maddeler uyarınca işlem yapılır....

Dava hukuki nitelikçe, 3917 sayılı Kanun uyarınca sigorta müfettişi ( yoklama memurları) raporuna dayalılarak Kurumca resen tahakkuk ettirilen ve ölçümlemeden çıkartılan eksik işçilik nedeniyle prim ve gecikme zammından işverenlerin sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. İşverenlerin yapılan işin niteliğine göre Kuruma asgari işçilik bildiriminde bulunup bulunmadıklarının belirlenmesinde ve buna dayalı olarak Kurumca resen prim tahakkuk ettirilmesinde sosyal sigortalar işlemleri yönetmeliği ve bu yönetmeliğe dayalı olarak çıkartılan genelge hükümlerinin göz önünde tutulması gerekir ....

HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/469 KARAR NO : 2022/2624 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : GÜROYMAK ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ TARİHİ : 06/10/2021 NUMARASI : 2018/74 ESAS - 2021/219 KARAR DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Tutarına İtiraza İlişkin) KARAR : Güroymak Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi'nin 06/10/2021 tarih, 2018/74 Esas, 2021/219 Karar sayılı kararına karşı davalı Güroymak Belediyesi vekili ve Fer'i Müdahil T5nce ayrı ayrı istinaf edilmesi üzerine, yapılan müzakeresi sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ....