"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, nüfus kaydında evlenmekle aldığı ... olan soyadı önündeki önceki soyadı olan ... soyadının kaldırılması istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlar ile yasal gerektirici nedenlere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 09.11.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
soyadı olarak boşanılan eşin soyadını kullanmasında artık hukuki menfaat kalmadığını, yeni eşinden de çocuğu olduğunu, bu soyadın hayatını zorlaştırmaya başladığını belirterek ilk eşine ait EPİKMEN soyadının kullanım izninin kaldırılması ve nüfusa tesciline karar verilmesini talep etmiştir....
Somut olayda; velayet hakkına sahip anne, anneyle çocuğun soyadının farklı olması nedeniyle resmi işlemlerde sıkıntı yaşadığını belirterek çocuğun soyadının annenin soyadı ile değiştirmek istediğini beyan etmiştir. Dosya kapsamında alınan 28/05/2021 tarihli Sosyal İnceleme Raporu'nda çocukla yapılan görüşme içeriği ve değerlendirme, idrak yaşındaki çocuğun mahkeme huzurunda alınan beyanı itibariyle anne ile soyadının farklı olmasının küçüğü ruhsal olarak olumsuz yönde etkilediği anlaşılmaktadır. Çocuğun soyadının annenin soyadıyla değiştirilmesi nedeniyle çocuğun üstün yararı bakımından ruhsal gelişiminin olumsuz etkileneceği ileri sürülmediği gibi, tüm dosya kapsamında yapılan değerlendirmede çocuğun soyadının annenin soyadı ile değiştirilmesinin çocuğun üstün yararına olabileceği anlaşılmaktadır....
Davacı tarafından ipoteğin kaldırılması istemi ile açılan davada ipotek alacaklısının soyadının nüfus kayıtlarında "...." olduğunun anlaşılması üzerine bu hususun düzeltilmesi için davacıya yetki verilmiş, davacı tarafından da "...." olan soyadının "...." olarak düzeltilmesi istemi ile bu dava açılmıştır. HMK'nın 125/2 fıkrası gereğince, davanın açılmasından sonra, dava konusu davacı tarafından devredilecek olursa, devralmış olan kişi, görülmekte olan davada davacı yerine geçer ve dava kaldığı yerden itibaren devam eder. Somut olaya gelince, dosya içerisindeki tapu kaydına göre davacı ...'ın dava konusu taşınmazı dava açıldıktan sonra ''........'' isimli şahsa resmi olarak devrettiği anlaşıldığından mahkemece HMK'nın 125/2 fıkrası gereğince işlem yapılarak taraf teşkili sağlandıktan sonra davanın sonuçlandırılması gerekirken davada taraf sıfatı kalmayan ..........'...
Asliye Hukuk Mahkemesince verilen ve Yargıtay’ca incelenmeksizin kesinleşmiş bulunan 06.04.2010 günlü ve 2009/207-2010/73 sayılı kararın yürürlükteki hukuka aykırı olduğu savıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 10.06.2011 gün ve Hukuk-2011/184177 sayılı yazısıyla kanun yararına temyiz edilerek bozulması istenilmiş olmakla, dosyadaki tüm kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı dava dilekçesinde; ... soyadına ikinci bir soyad olarak ... soyadının ilave edilmesini istemiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ve hüküm temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. 27.12.1934 tarihli soyadı nizamnamesinin 6. maddesinde "soyadı ya yalnız olarak veyahut (oğlu) ile birlikte kullanılır.", 16. maddesinde ise "evlatlık küçük ise evlat edinenin soyadını alır. ... olan evlatlık, evlat edinilme sırasında dilerse evlat edinenin soyadını alabilir. Evlatlık ilişkisinin kaldırılması durumunda evlatlık, evlat edinilmeden önceki soyadını alır." hükümleri yer almaktadır....
Davacı anne velayeti altındaki çocuklarının soyadının kendi kızlık soyadı ile değiştirilmesini talep etmiş ve babayı davalı olarak göstermiştir Velayet altındaki çocuğun soyadının değiştirilmesi davası aynı zamanda nüfus kayıtlarının da düzeltilmesini gerektirdiğinden, nüfus müdürlüğünün yasal hasım olarak davada yer alması gereklidir. İlk derece mahkemesi tarafından Nüfus Müdürlüğü’nün davadan haberdar edilerek davada yer almasının sağlanması gerekirken yazılı şekilde eksik hasımla davanın görülmesi doğru görülmemiştir. (Yargıtay 2.Hukuk Dairesi'nin 06/07/2021 tarih, 2021/3902 E., 2021/5831 K. Sayılı kararı) Buna göre; eksik taraf teşkili nedeniyle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile istinaf başvurusunun kabul sebebine göre kararın esası ve diğer istinaf sebepleri incelenmeksizin, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması ile davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: İlk derece mahkemesinde yapılan yargılama sonunda; Talebin kabulü ile T1 evlenmekle edindiği "AKÇAM" soyadının iptali ile kendi kızlık soyadı olan "KAHRAMAN" soyadını kullanmasına izin verilmesine, karar verildiği görülmüştür. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı T3; TMK'nın 173, 184. Maddelerine, 5490 sayılı Nüfus hizmetleri Kanununun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 55.ve 59.maddelerine göre kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek kararıın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ: HMK'nın 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Dava, evli kadının münhasıran evlenmeden önceki soyadının kullanılmasına izin verilmesine ilişkindir (TMK m. 187). Davacı, 01.10.2013 tarihinde davalı Bilal ile evlenmekle yasa gereği kocasının soyadı olan ''Akçam'' soyadını almıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi-Yoksulluk Nafakasının Kaldırılması-Kocanın Soyadının Kullanılmasının Yasaklanması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından, velayetin değiştirilmesi ve yoksulluk nafakasının kaldırılması taleplerinin reddi yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davacı erkeğin velayetin değiştirilmesine yönelik temyiz itirazları yersizdir. 2-Davacı, dava dilekçesinde velayetin değiştirilmesi yanında, boşanma davası sonucunda davalı lehine hükmedilen yoksulluk nafakasının kaldırılmasını da talep etmiştir. Dava dilekçesi ile birlikte yatırılan başvurma harcı, dilekçedeki tüm talepleri kapsar....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, soyadının kurum ve kuruluşlarda farklı kaydedildiğinden mağduriyetine neden olduğunu, davaya dair haklı nedenleri bulunduğunu, soyadının zaman zaman Çakmar ve Çakmak olarak yazıldığını, kendisinin köyde yaşayan bir vatandaş olduğunu, ticari faaliyetleri bulunmadığını, karışıklığa neden olduğu için soyadının "Ömeroğlu" olarak değiştirmek istediğini ileri sürerek kararın kaldırılması talebiyle istinaf yoluna başvurmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, soy isim değişikliği istemine ilişkindir. Mahkemece kolluk araştırması yapılmış ve davacının aranan şahıslardan olmadığı tespit edilmiş olup yazılı gerekçe dahilinde soyisim değişikliği talebinin ise reddine karar verilmiştir....
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 1.bendinde “…..122/9321 hisse sahibi olan ... ’nun tapudaki soyadının ... olarak düzeltilmesine. Tapuya tesciline” sözcüklerinin çıkartılarak yerine “…122/9321 hissenin önceki sahibi olan ... ... ...’nun soyadının ... olduğunun TESBİTİNE” sözcüklerinin yazılmasına, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve değiştirilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 31.1.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
