HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/559 KARAR NO : 2023/602 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇANAKKALE İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 07/12/2021 NUMARASI : 2019/162- 2021/386 DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Çanakkale İş Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğundan dosya incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, davalılarla imzaladığı 01.08.2015 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesine binaen bugüne kadar işçi (bekçi) olarak çalıştığını ancak bu çalışmalarının Kuruma bildirilmediğini belirterek davacının 01.08.2015 tarihinden dava tarihine kadar kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, Sosyal Güvenlik Kurumu İnceleme Raporunda iddia olunan iş kazası olayı ile ilgili herhangi bir tespit yapılamadığı için konu ile ilgili 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümleri gereği yapılacak herhangi bir işlem olmadığı sonucuna varıldığı, davacıda meydana gelen maluliyet oranının belirlenmesinde yasal prosedüre uyulmadığı anlaşılmaktadır. Yapılacak iş, davacıya Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel verilmesi, tespit davası, bu dava için bekletici sorun yapılarak çıkacak sonuca göre; SGK Maluliyet ve Sağlık Kurulları Daire Başkanlığı'na müracaatının sağlanması ve usulüne uygun şekilde sürekli iş göremezliğinin tespitine ilişkin rapor alınarak yasal prosedüre göre kesinleştirilmesi ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesinden ibarettir....
Dairesinin Değişik 20.11.2012 tarih ve 2783 sayılı kararının B bendinde “Mahkemelerin ellerinde bulunan derdest dava dosyaların niteliklerine (soysal güvenlik/bireysel-toplu iş hukuku) bakılmaksızın kendi mahkemelerinde bakmaya devam edilmesine C bendinde “Yargıtay’dan bozularak gelen dosyalarında niteliklerine bakılmaksızın bozmadan öne karar veren mahkemeye tevzi edilerek bakılmaya devam edilmesi” düzenlemesi yapılmıştır. 5521 sayılı Kanunun 1. maddesinde yapılan değişiklik ile ayrı bir sosyal güvenlik mahkemesi kurulmamış, sadece birden fazla iş mahkemesi bulunan yerlerde hangi mahkemelerin sosyal güvenlik, hangi mahkemelerin bireysel iş uyuşmazlıklarından doğan davaları göreceğine yönelik iş bölümü yapılmıştır. Bu iş bölümü gereğince mahkemeler arasındaki ilişki bir iç ilişkisidir. Mahkemeler arasında HMK anlamında bir görev dağılımı yapılmadığından iş mahkemeleri arasındaki göndermeler bir görevsizlik niteliğinde değildir....
İş ve sosyal güvenlik hukukunun kamusal tarafı ve emredici kurallar içermesi nedeni ile yabancılık taşıyan bir uyuşmazlıkta, taraflar yabancı hukukun uygulanmasını öngörseler dahi özellikle işçi veya sigortalının Türk vatandaşı olması halinde, uygulanacak yabancı hukuk kuralının Türk kamu düzenine açıkça aykırı olması halinde Türk İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku kuralları uygulanacaktır. 5. Yurt dışı işyerinde çalışan işçinin sosyal güvenlik hakkı: 5.1. Sosyal Güvenlik Hakkının niteliği: Anayasa’nın 60 ncı maddesi uyarınca “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar”. Belirtmek gerekir ki; Sosyal devlet olmanın bir gereği ve sonucu, sosyal güvenlik hakkının tüm bireylere sağlanması ve güvence altına alınmasıdır. Sosyal güvenlik hakkı vazgeçilmez bir anayasal haktır ve kamu düzenindendir. 5.2....
Önemle belirtilmelidir ki, sosyal güvenlik hakkı temel insan haklarından olup, uluslararası hukuk normları ile Anayasada güvence altına alınmıştır. Bu hak bireyleri toplum içinde iktisadi bakımdan desteklemeyi, muhtaçlığa düşmesini önlemeyi, sosyo–ekonomik ve fizyolojik risklerin sonuçlarına karşı korumayı hedef alan bir haktır (Arıcı K., Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara 2015, s. 95). Diğer bir ifadeyle sosyal güvenlik hakkı ortaya çıkabilecek sosyal riskleri önlemeyi amaçlar. 14. Sosyal güvenlik hakkı içerisinde malullük, yaşlılık ve ölüm ise insanın kaçınamayacağı sosyal risklerden bazılarıdır. Bu risklerden bireylerin korunması için ise malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları düzenlenmiştir. 15. Bununla birlikte bireylerin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından yararlanması kanun ile sınırlanmış ve belirli koşulların varlığına bağlanmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 19/11/2020 NUMARASI : 2017/540 ESAS, 2020/315 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Davalı SGK vekili cevap dilekçesiyle özetle:Müvekkili kurum aleyhine açılan davayı kabul etmediklerini, kurumlarının T.C. Kimlik numaralı sigortalısı T3 29.12.2014 tarihinde ER-UN Erbaa Un San. Tarım Ürün. Taş.İth. İhr. San.Tic.Ltd....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 23/09/2021 NUMARASI : 2018/69- 2021/283 DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Balıkesir 2. İş Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğundan dosya incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı, dava dilekçesinde özetle; 2012 Mart - 2013 Ağustos tarihleri arasında sigortalı olarak Erdem Var'a ait iş yerinde aktif olarak çalıştığını ancak hizmetlerinin davalı Kurumca geçersiz sayıldığını, Balıkesir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/26 E. 2014/39 K. sayılı kararı ile de beraatine karar verildiğini belirterek anılan çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Davanın reddine karar verilmiştir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 23/09/2021 NUMARASI : 2018/69- 2021/283 DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Balıkesir 2. İş Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğundan dosya incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı, dava dilekçesinde özetle; 2012 Mart - 2013 Ağustos tarihleri arasında sigortalı olarak Erdem Var'a ait iş yerinde aktif olarak çalıştığını ancak hizmetlerinin davalı Kurumca geçersiz sayıldığını, Balıkesir 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/26 E. 2014/39 K. sayılı kararı ile de beraatine karar verildiğini belirterek anılan çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Davanın reddine karar verilmiştir....
Kamu hukuku içinde yer alan sosyal güvenlik hukuku, bir kamu hizmetinin yürütümünü düzenlediği için aynı zamanda “ idare hukukunun da” bir parçasıdır. Özel hukukla bağını sınırlı olarak korumuştur. Kendi kamu hukukundan kaynaklanan yapısına uygun medeni ve borçlar hukuku ilkelerinden de yararlanmaktadır. Prim, sosyal sigortaların temeli olup;çeşitli sosyal risklere karşı bireylerin ekonomik açıdan güvenliğini karşılama amacıyla alınmaktadır. Sosyal risklerin gerçekleşmesi halinde sigortalıya yapılacak yardımların karşılığı olmak üzere, zorunlu olarak sigortalı adına ve hesabına Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan parasal bir kaynaktır. Primin hukuki niteliği üzerinde öğretide farklı görüşler bulunmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA TÜRÜ : TESPİT 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında kurum aleyhine açılan alacak ve tespit davaları sonucu verilen hüküm ve karara yönelik olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Dairelerin iş bölümüne ilişkin 26.01.2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 10. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili Daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple, Dosyanın YARGITAY 10. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 06.10.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
