KARŞI OY X- Anayasa'nın 68. maddesinde; siyasi partilerin, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları olduğu belirtilmiş, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 3. maddesinde; siyasi partiler, Anayasa ve kanunlara uygun olarak; Cumhurbaşkanı, milletvekili ve mahalli idareler seçimleri yoluyla, tüzük ve programlarında belirlenen görüşleri doğrultusunda çalışmaları ve açık propagandaları ile milli iradenin oluşmasını sağlayarak demokratik bir Devlet ve toplum düzeni içinde ülkenin çağdaş medeniyet seviyesine ulaşması amacını güden ve ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olarak tanımlanmış; ''Genel Başkan'' başlığını taşıyan 15. maddesinde; partiyi temsil yetkisinin genel başkana ait olduğu; kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisinin, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine ait olduğu kurala bağlanmıştır....
Fakat daha önemli yanı, sözleşmenin iç hukukun bir parçası oluşu ve Sözleşmeyle teminat altına alınan ve esasen 1982 Anayasasında da yer alan hakların, hukukumuzda da kendiliğinden uygulanır oluşu, ayrıca bir düzenleme yapılmasına gerek bulunmayışıdır. Anayasa Mahkemesinin parti kapatma kararı yenilik doğurucu bir hüküm niteliğinde olup, hükmün verilmesine kadar o siyasi parti yasal bir konumdayken, hükümle birlikte yeni bir durum doğmakta ve parti, yasa dışı bir niteliğe bürünmektedir. AYM'nin kapatma kararının sonucu olarak, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 107. maddesine göre de, kapatılan siyasi partinin bütün malları Hazineye geçmektedir. Somut durumda, AİHM'nin 12/01/2016 tarihli “Demokratik Toplum Partisi ve Diğerleri/Türkiye” kararının sonuç kısmının 2. fıkrasında, tüm davacılarla ilgili olarak AİHS'nin 11. maddesinde düzenlenen siyasi partiler ve bu bağlamda toplantı ve dernek kurma özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verilmiştir....
Siyasi partilerin il ve ilçelerdeki teşkilat kademeleri tarafından parti tüzelkişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar, merkez karar ve yönetim kurulunca tespit olunur. Bu esaslara aykırı olarak yahut siyasi partilerin tüzüklerine göre merkez karar ve yönetim kurulunca önceden yazılı yetki verilmediği veya sonradan bir kararla onaylanmadığı takdirde, partinin teşkilat kademelerinin yaptıkları sözleşme ve giriştikleri yükümlülüklerden dolayı, parti tüzelkişiliği hiçbir suretle sorumlu tutulamaz, merkez karar ve yönetim kurulu veya genel başkan veya parti tüzelkişiliği aleyhine takipte bulunulamaz. Bu takdirde sorumluluk, sözleşmeyi yapan veya yükümlülük altına giren kişi veya kişilere ait olur.” hükmü yer almaktadır. 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 15/3 maddesi "Partiyi temsil yetkisi genel başkana aittir....
Siyasi partilerin kurulmaları, teşkilatlanmaları, faaliyetleri, görev, yetki ve sorumlulukları, mal edinimleri ile gelir ve giderleri, denetlenmeleri, kapanma ve kapatılmalarıyla ilgili hükümleri düzenleyen 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 3. maddesinde; "siyasi partilerin ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olduğu," 7. maddesinde; "siyasi partilerin teşkilatının; merkez organları ile il, ilçe ve belde teşkilatlarından; Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu ile il genel meclisi ve belediye meclisi gruplarından ibaret olduğu," 15/3. maddesinde, "partiyi temsil yetkisinin genel başkana ait olduğu, Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisinin, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine ait olduğu," belirtilmiştir....
GEREKÇE: Dava, Siyasi Parti İlçe Teşkilatının TMK'nın 87/1- 5 maddesi gereğince kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkindir. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu 20/7. maddesinde; "İlçe kongresi, il kongrenin yapılmasına engel olmayacak şekilde parti tüzüğünde gösterilen süreler içinde toplanır." hükmü, aynı yasanın 121/1. maddesinde, "Türk Kanun Medenisi ile Dernekler Kanunu'nun ve dernekler hakkında uygulanan diğer kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri siyasi partiler hakkında da uygulanır." hükmü ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 36....
Somut olayda; Siyasi Partiler Kanununun 31. maddesine göre "Siyasi partilerin merkez teşkilatı Ankara il merkezinde; il ve ilçe teşkilatları, ilgili il ve ilçe merkezlerinde; belde teşkilatları, il ve ilçe merkezleri hariç olmak üzere, belediye teşkilatı olan yerlerde; yan kuruluşları ve yurtdışı temsilcilikleri ise tüzüklerinde belirtilen yerlerde bulunur." hükmü karşısında derneklere atıf yapan 2820 sayılı Kanunun 121. maddesi ve TMK'nın 87/5. maddesi uyarınca derneğe ilişkin hükümler siyasi partiler hakkında uygulanacak olup Liberal Demokrat Parti Batman İl Teşkilatı, Merkez İlçe Teşkilatı ve Hasankeyf İlçe Teşkilatı'nın kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmektedir....
Somut olayda; Siyasi Partiler Kanununun 31. maddesine göre "Siyasi partilerin merkez teşkilatı ... il merkezinde; il ve ilçe teşkilatları, ilgili il ve ilçe merkezlerinde; belde teşkilatları, il ve ilçe merkezleri hariç olmak üzere, belediye teşkilatı olan yerlerde; yan kuruluşları ve yurtdışı temsilcilikleri ise tüzüklerinde belirtilen yerlerde bulunur." hükmü karşısında derneklere atıf yapan 2820 sayılı Kanunun 121. maddesi ve TMK'nın 87/5 uyarınca derneğe ilişkin hükümler siyasi partiler hakkında uygulanacak olup ... ... İlçe Teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmektedir. Bu halde uyuşmazlığın ... 9. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 22/10/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Siyasi partilerin il ve ilçelerdeki teşkilat kademeleri tarafından parti tüzel kişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar, merkez karar ve yönetim kurulunca tespit olunur. Bu esaslara aykırı olarak yahut siyasi partilerin tüzüklerine göre merkez karar ve yönetim kurulunca önceden yazılı yetki verilmediği veya sonradan bir kararla onaylanmadığı takdirde, partinin teşkilat kademelerinin yaptıkları sözleşme ve giriştikleri yükümlülüklerden dolayı, parti tüzelkişiliği hiçbir suretle sorumlu tutulamaz; merkez karar ve yönetim kurulu veya genel başkan veya parti tüzelkişiliği aleyhine takipte bulunulamaz. Bu takdirde sorumluluk, sözleşmeyi yapan veya yükümlülük altına giren kişi veya kişilere ait olur.” hükmü getirilmiştir....
Maddesi aracılığıyla , 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 87/5 , maddesi uyarınca İşlem yapılması için dava açılması zorunluluğunun hasıl olmuş olup daha önce benzer davalarda verilen usulden red kararları üzerine Anayasa Mahkemesinde davalar açıldığını, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Anayasa Mahkemesine açılan 2018/13 (Değişik İşler) Esas sayılı dava görevsizlik nedeniyle reddedilerek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcığı Siyasi Partiler Sicil Bürosunun 28/11/2016 tarihli ve 51047475/1596 sayılı Siyasi Parti Kongreleri konulu yazısı ile Sulh Hukuk Mahkemelerinin yetkili olduğunun bildirildiğini, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünün 24/01/2019 tarih ve 580 sayılı yazısı ekindeki Cumhuriyet Başsavcılığı Siyasi Partiler Sicil Bürosunun Kongrelerini Yapmayan Siyasi Parti Teşkilatkarı konulu evrakı ile Sulh Hukuk Mahkemelerince red kararı verildiğini ve bu davaların tekrar açılması mecburiyetinin hasıl olduğunu belirterek, Genç Parti İlçe Teşkilatının iki defa üst üste genel kurulunu...
Diğer taraftan, siyasi partilerin kurulmaları, teşkilatlanmaları, faaliyetleri, görev, yetki ve sorumlulukları, mal edinimleri ile gelir ve giderleri, denetlenmeleri, kapanma ve kapatılmalarıyla ilgili hükümleri düzenleyen 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 3. maddesinde; "siyasi partilerin ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olduğu," 7. maddesinde; "siyasi partilerin teşkilatının; merkez organları ile il, ilçe ve belde teşkilatlarından; Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu ile il genel meclisi ve belediye meclisi gruplarından ibaret olduğu," 15/3. maddesinde, "partiyi temsil yetkisi genel başkana ait olduğu, Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisinin, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine ait olduğu," belirtilmiştir....
