Davacı, T3 Kurucular Kurulu Üyesi olduğunu, Parti Genel Başkanı, Genel Başkan Yardımcıları, MKYK Üyeleri ve Konya İl Başkanının Adalet ve Kalkınma Partisi listelerinde milletvekili adaylıklarının kesinleştiği tarihte, T3nde seçimle kazanılmış siyasi parti görevlerinin sona erdiğini, anılan kişilerin T3 Genel Başkan Yardımcılığı, MKYK Üyelikleri ve İl Başkanlığı sıfatını kullanmalarının, bu sıfatlarla parti organlarında toplantılara katılmalarının ve oy kullanmalarının Siyasi Partiler Kanunu’na ve seçim mevzuatına aykırı olduğunu, adı geçenlerin tüzüğe aykırı hareket ederek delege listelerini ilan etmediklerini, katılan delege sayısından fazla parti üyesi olmayan kişilere görevlendirme yapılarak delegeler üzerinde baskı kurulduğunu, Genel Başkanlık Adaylığı başvurusu olan kişinin kongre salonuna alınmadığını, kongre divan seçiminin gizli oyla yapılmasına ilişkin imzalı önerge verilmesine rağmen oylamanın açık oyla yapıldığını, Siyasi Partiler Kanunu’na aykırı olarak tüzük değişikliği yapıldığını...
Ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip durum ilgili mülki idare amirliğine bildirilir” yapıldığını, davanın kabulü ile Sarıoğlan Sağlık Yurdu Yaptırma derneğinin TMK 87 maddesi uyarınca kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ve dernekler yönetmeliğinin 89/b maddesi gereğince tasfiyesine, mahkeme masrafları ile vekalet ücretinin de davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince "Dava derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkindir. Davacı tarafından Sarıoğlan Sağlık yurdu Yaptırma Derneği'nin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti talep edilmiş, dava konusu dernek hakkında tüm bilgi belge dosyamız arasına celp edilmiştir. Yargıtay 8....
Davalı tarafın husumete yönelik istinaf sebebi hakkında; Siyasi Partiler Kanunun 71. maddesinde “Siyasi partilerin yapacakları giderler, sözleşmeler ve girişecekleri yükümlülükler; genel merkezde parti tüzelkişiliği adına, illerde il yönetim kurulu adına ve ilçelerde ilçe yönetim kurulu adına yetkili kılınan kişi veya kurulca yapılır. Siyasi partilerin il ve ilçelerdeki teşkilat kademeleri tarafından parti tüzelkişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar, merkez karar ve yönetim kurulunca tespit olunur. Bu esaslara aykırı olarak yahut siyasi partilerin tüzüklerine göre merkez karar ve yönetim kurulunca önceden yazılı yetki verilmediği veya sonradan bir kararla onaylanmadığı takdirde, partinin teşkilat kademelerinin yaptıkları sözleşme ve giriştikleri yükümlülüklerden dolayı, parti tüzelkişiliği hiçbir suretle sorumlu tutulamaz; merkez karar ve yönetim kurulu veya genel başkan veya parti tüzelkişiliği aleyhine takipte bulunulamaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R ... Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü'nün talep dilekçesi ile davalı ... İli Köy ve Mahalle İdareleri Muhtarlar Derneğinin TMK'nin 87/5. maddesi gereğince kendiliğinden sona erdiğinin tespiti talep edilmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, temyize konu kararın verilmesinden sonra, davalı ... İli, Köy ve Mahalle İdareleri Muhtarlar Derneğinin usulüne uygun olarak feshedildiği anlaşıldığına göre, davanın konusu kalmamıştır....
Somut davayla ilgili Siyasal Partiler Kanunu’nun 71. maddesine göre; Siyasi partilerin yapacakları giderler, sözleşmeler ve girişecekleri yükümlülükler; genel merkezde parti tüzelkişiliği adına, illerde il yönetim kurulu adına ve ilçelerde ilçe yönetim kurulu adına yetkili kılınan kişi veya kurulca yapılır. Siyasi partilerin il ve ilçelerdeki teşkilat kademeleri tarafından parti tüzel kişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar, merkez karar ve yönetim kurulunca tespit olunur. Bu esaslara aykırı olarak yahut siyasi partilerin tüzüklerine göre merkez karar ve yönetim kurulunca önceden yazılı yetki verilmediği veya sonradan bir kararla onaylanmadığı takdirde, partinin teşkilat kademelerinin yaptıkları hizmet sözleşmeleri de dâhil her türlü sözleşme ve giriştikleri yükümlülüklerden dolayı, parti tüzel kişiliği hiçbir suretle sorumlu tutulamaz; merkez karar ve yönetim kurulu veya genel başkan veya parti tüzel kişiliği aleyhine takipte bulunulamaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Türk Medeni Kanunu'nun 87/2. maddesi gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ve derneğin tasfiyesine karar verilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı dernek temsilcisi ... tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: ... İl Dernekler Müdürlüğü tarafından, ...'nin ilk genel kurulunu yapıp zorunlu organlarını oluşturmadıkları iddiasıyla derneğin dağıldığının tespiti ve mallarının tasfiyesi istemiyle ... Sulh Hukuk Mahkemesi'ne açılan davada mahkemece, dava konusu derneğin dağıldığının tespitine karar verilmiş, malların tasfiyesi yönünden ise dava dilekçesi görev yönünden reddedilmiştir....
Parti işlerini düzenleyen parti iç yönetmelikleri merkez karar organı tarafından yapılır." 93'ncü maddesinde; "Siyasi partilerin parti içi çalışmaları, parti yönetimi, denetimi; parti organları için yapılacak seçimler ile parti genel başkanlığınca, genel merkez organlarınca ve parti gruplarınca alınan kararları ve yapılan eylem ve işlemleri parti tüzüğüne, parti üyeleri arasındaki eşitlik ilkesine ve demokrasi esaslarına aykırı olamaz.” 104'ncü maddesinde; “ Bir siyasi partinin bu Kanunun 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Cumhuriyet Başsavcılığınca re'sen yazı ile başvurulur. söz konusu hükümlere aykırılık görürse bu aykırılığın giderilmesi için ilgili siyasi parti hakkında ihtar kararı verir.” 121’nci maddesinde ise; “Türk Kanunu Medenisi ile Dernekler Kanununun ve dernekler hakkında uygulanan diğer kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri, siyasi...
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 12/01/2021 NUMARASI : 2020/796 ESAS 2021/105 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : Uşak 1....
Parti işlerini düzenleyen parti iç yönetmelikleri merkez karar organı tarafından yapılır." 93'ncü maddesinde; "Siyasi partilerin parti içi çalışmaları, parti yönetimi, denetimi; parti organları için yapılacak seçimler ile parti genel başkanlığınca, genel merkez organlarınca ve parti gruplarınca alınan kararları ve yapılan eylem ve işlemleri parti tüzüğüne, parti üyeleri arasındaki eşitlik ilkesine ve demokrasi esaslarına aykırı olamaz.” 104'ncü maddesinde; “ Bir siyasi partinin bu Kanunun 101 inci maddesi dışında kalan emredici hükümleriyle diğer kanunların siyasi partilerle ilgili emredici hükümlerine aykırılık halinde bulunması sebebiyle o parti aleyhine Anayasa Mahkemesine, Cumhuriyet Başsavcılığınca re'sen yazı ile başvurulur....
Parti üyesi olmayanların başvuruları ilgili il ve ilçe yönetim kurullarının görüşleri de alınarak incelenir. Parti Meclisi, inceleme sonuçlarını da değerlendirerek, her ilden aday olmaları uygun bulunanları saptar. İstemi reddedilenlere sonuç duyurulur.” şeklindedir. Somut olayda uyuşmazlık, davacının milletvekili genel seçimlerinde davalı partiye yaptığı aday adaylığı başvurusunun reddine ilişkin parti Merkez Yönetim Kurulunca verilen kararların iptali ile başvurunun hukuka uygun olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Parti içi hukuk kavramı, parti üyelerinin hak ve ödevlerinin tespiti, parti örgütünün kuruluşu, parti içi çalışmaları, parti tüzüğünün ve programının hazırlanması, seçimlerde partiyi temsil edecek adayların belirlenmesi, partinin gelir ve giderlerinin hesaplanması ve parti içi disiplin işleri gibi konuları kapsar....
