TMK'nın 87. maddesinde düzenlenmiş durumların varlığı halinde her ilgilinin sulh hakiminden derneğin (siyasi parti teşkilatının) kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği sonucu çıkarıldığını, Doğruyol Partisinin, Sakarya İli, T3 31/10/2008 tarihinde kurulmuş olması ve dava tarihine kadar teşkilatın kongresini süresinde yapmaması dolayısıyla Siyasi Partiler Kanununun 121. maddesi gözetilerek 5253 sayılı Dernekler Kanununun 36. maddesi aracılığıyla TMK'nın 87/5 maddesi uyarınca kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitini talep ve dava etmiştir....
: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı siyasi parti ilçe teşkilatının, son olağan kongresini 29/12/2007 tarihinde yaptığını, ancak daha sonra, yapmak zorunda olduğu kongrelerini süresinde yapmadığını belirterek, davalı siyasi parti teşkilatının TMK hükümleri uyarınca kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ihbar yazısında belirtildiği üzere 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 19 ve 20. maddeleri ve parti tüzükleri uyarınca olağan genel kurulunu iki defa üst üste yapmaması nedeniyle 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanununun 121. maddesi gözetilerek 5253 Sayılı Dernekler Kanununun 36. maddesi aracılığıyla 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesi uygulanacağından, bu yasal düzenlemeye göre kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istenen parti teşkilatının bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan,mahkemece yapılacak iş toplanacak delillere göre sonucu dairesinde bir karar vermekten ibaret olmalıdır....
Davacı vekili ilk derece mahkemesine verdiği dava dilekçesinde, siyasi parti ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiş; mahkemece davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş, istinaf üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminin esastan reddine dair verilen karara karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur. Dava, olağan genel kurulunu iki defa üst üste yapmayan davalı .........
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ihbar yazısında belirtildiği üzere 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 19 ve 20. maddeleri ve parti tüzükleri uyarınca olağan genel kurulunu iki defa üst üste yapmaması nedeniyle 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 121. maddesi gözetilerek 5253 sayılı Dernekler Kanununun 36. maddesi aracılığıyla 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesi uygulanacağından, yasal düzenlemeye göre kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istenen parti teşkilatının bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir....
Bu nedenle, siyasi parti ilçe teşkilatının hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemiyle açılan davaya bakma görevinin sulh hukuk mahkemesine ait olduğu bir gerçektir. Benzer uyuşmazlıkla ilgili Yargıtay 20....
Numaralı bendinde "....Anayasa Mahkemesinin siyasi partilerin dağılma halini tespiti ile ilgili görevi ise genel merkez, il ve ilçe teşkilatlarının tamamını kapsayan siyasi parti tüzel kişiliğine yönelik olup Mahkemenin siyasi partilerin il ve ilçe teşkilatlarının dağılma hallerinin tespiti görevi bulunmamamktadır." denilmekle birlikte, siyasi partilerin il ve ilçe teşkilatlarının dağılma hallerine yönelik davalarda Anayasa Mahkemesi'nin görevli bulunmadığı belirtilmiştir. Bu nedenlerle açılacak davalarda kongrenin yapılmadığını, T3 Alaca İlçe Teşkilatının iki defa üst üste genel kurulunu yapmaması nedeniyle 2820 sayılı Kanun'un 121. Maddesi gözetilerek 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 36. Maddesi gereğince ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87/5 Maddesi uyarınca, dava konusu ilçe teşkilatının kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 121. maddesi yollaması ile 4721 sayılı TMK 87/5. maddesi gereğince olağan genel kurul toplantısını iki kez üst üste yapmayan siyasi parti ilçe teşkilatının hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir....
Siyasi partilerin, il ve ilçe teşkilat kongrelerini süresinde yapmayan veya üst üste yapmayan partinin o yerdeki teşkilatları kendiliğinden fesih edilmiş sayılmayacağı ancak o il ve ilçe parti organlarında görev alanların görevleri sona ereceği gözden kaçırılmaması gerekmektedir. 2820 sayılı kanunun 19 ve 20. maddeleri ve parti tüzükleri uyarınca olağan genel kurullarını iki defa üst üste yapmayan parti il ve ilçe teşkilatlarının 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 121. maddesi gözetilerek 5253 Sayılı Dernekler Kanunu'nun 36. maddesi aracılığı ile 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87. maddesinin 5. bendi uyarınca kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti Sulh Hukuk Mahkemesinden istenilebilecektir....
Siyasi partilerin, İl ve İlçe Teşkilat Kongrelerini süresinde yapmayan veya üst üste yapmayan partinin o yerdeki teşkilatları kendiliğinden fesih edilmiş sayılmayacağı ancak o il ve ilçe parti organlarında görev alanların görevleri sona ereceği gözden kaçırılmaması gerekmektedir. 2820 Sayılı Kanunun 19 ve 20. maddeleri ve parti tüzükleri uyarınca olağan genel kurullarını iki defa üst üste yapmayan parti il ve ilçe teşkilatlarının 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 121. maddesi gözetilerek 5253 Sayılı Dernekler Kanunu'nun 36. maddesi aracılığı ile 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87. maddesinin 5. bendi uyarınca kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti Sulh Hukuk Mahkemesinden istenilebilecektir....
