Dava; prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir. Dosyadaki yazılara,hükmün dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere, bu delillerin takdirinde isabetsizlik görülmemesine ve özellikle Toplu İş Sözleşmesine göre yapılan ödemelerin normal çalışma, hafta sonu, resmi tatil ücretlerinin prime esas kazanç hesaplamasına dahil edildiği bunların dışında kalan diğer tüm ödemelerin prime esas kazanç niteliğinde olduğu fakat prime esas kazanç hesaplamasına dahil edilmediği yani bu farkların ilgili ay bildirgesinde prime esas kazanç olarak ilgili aya mal edilmediğinin anlaşılmasına göre usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılan hükme yönelik davalı belediye vekili ve davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine 6100 sayılı HMK 'nın 353/1- b-1. maddesi gereğince karar vermek gerekmiş, açıklanan sebeplerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Uyulan bozma ilamı ile oluşan usuli kazanılmış hak çerçevesinde, her bir sigortalıya ödenen ücretlere ilişkin olarak inceleme yapılması gereğinin gözetilmemesi ve sigortalılar hakkında esas alınan prime esas kazanç matrahı içerisinde yol yardımının olup olmadığının ve davalı kurumun bu tutarları prime esas kazanç matrahı içerisinde değerlendirerek prime tabi tuttuğu iddiasına ilişkin olgunun dava dosyasına henüz yansıtılmaması karşısında, öncelikle her bir sigortalı hakkında davalı Kurumun esas aldığı prime esas kazançları gösterir belgelerin celbi ile yol yardımlarına dair yapıldığı belirtilen ödemelerin bu belgelerde açıkça belirtilip belirtilmediği, ayrıca, ödemelerin varlığına ilişkin olarak sigortalı imzalı günlük tediye fişlerinin dosyaya kazandırılması ve bu aşamadan sonra, davalı kurumca yol yardımlarının sigorta primine esas kazanç içerisine dâhil edildiğine ilişkin iddianın irdelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya...
ve ücret bordrolarının dosyaya kazandırılması ve bu aşamadan sonra, davalı kurumca yol ve yemek yardımlarının sigorta primine esas kazanç içerisine dâhil edildiğine ilişkin iddianın irdelenmesi ve yasal muafiyeti aşan yemek yardımının prime esas kazanç matrahı içerisinde değerlendirilmesi ile sonucuna göre davacı şirketin alacağının varlığı net bir şekilde ispatlandıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
Dolayısı ile bazı aylar ücret yüksek bildirilmiş, daha sonra bordro da düşürülmüş ise sigortalının yazılı muvafakati olmadığı sürece kuruma bildirilen prime esas kazancı teşkil eden ücret sigortalıyı bağlamayacaktır. 17. İşçilik alacakları davasında ücrete ilişkin tespitin, prime esas kazanç tespiti davasında dikkate alınması sorunu; Prime esas kazanç tespiti davası kamu düzeninden olduğuna göre kural olarak işçilik alacakları davasında saptanan ücret, prime esas kazanç tespiti davasında kesin delil niteliğinde kabul edilemez. Ancak bu işçi ile işveren arasında kesinleşmiş ve tahsil edildiğinde anılan ücret, fazla mesai, tatil ücret alacakları gibi alacaklarda sigorta primi kesintisi yapılarak kuruma ödeneceğinden, bir anlamda prime esas kazanç dolaylı olarak belirlenmiş olacaktır. Dolayısı ile unsur etkisi yaratarak kuvvetli(ciddi) delil niteliğinde kabul edilmesi kaçınılmazdır....
Maddeye göre; bu tür kazançlara salt hak kazanmak, bu kazançların prime esas alınması için yeterli bulunmamakta, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesi, hizmet akdi daha önceki bir tarihte sona erdiği takdirde ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekmektedir. Somut olayda hizmet akdinin işçilik alacaklarına dair kararın kesinleşmesinden önce sona ermiş olması karşısında, yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekecektir. Davacının işten ayrılış olarak bildirilen 01.09.2010 tarihinde çalışma bildirimi bulunmamakla, 2010/08 ay fark sigorta primine esas kazanç olarak tespiti gereken tutar 5.259,46 TL olmaktadır. 5510 sayılı Kanumın 82. maddesinde, alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise günlük kazanç alt sınırının 7,5 katıdır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece "Davanın kısmen kabulü ile, 506 sayılı yasanın yürürlükte olduğu dönem açısından 2011/6.ayında prime esas kazanç üst sınırı üzerinden kuruma bildirim yapılmasıyla kuruma bildirilmesi gereken ek prime esas kazanç bulunmadığına, 5510 sayılı yasanın yürürlükte olduğu dönem için ödenen 6.124,80 TL ücret farkının prime esas kazanç üst sınırını aşmamak üzere hak edilen ayların kazancına ilave edilmesi gerektiğinin tespitine, 5510 sayılı yasanın yürürlükte olduğu dönem için ödenen kıdem teşvik primi farkı, tahsil tazminatı farkı, akdi ikramiye farkı, ilave tevdiye farkı ve fazla çalışma ücreti farkına ilişkin ödemenin yapıldığı 2011/6.ay ile takip eden 2011/7.ayında davacının prime esas kazanç miktarı prime esas kazan üst sınırı üzerinden kuruma bildirildiğinden kuruma bildirilmesi gereken ek prime esas kazanç bulunmadığına," karar verilmiştir....
Aylarında Prime Esas Kazanç farkının brüt her bir ay için 2.810,34 XX 518- 2009/7. Aylarında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.930,34 XX 258- 2009/9. Aylarında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.797,34 XX 897- 2009/10 ve 12. Aylarında Prime Esas Kazanç farkının her bir ay için brüt 2.587,34 XX 456- 2009/11. Aylarında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.625,34 XX 520- 2010/1 ve 3. Aylarında Prime Esas Kazanç farkının her bir ay için brüt 2.401,34 XX 797- 2010/2. Ayında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.551,34 XX 967- 2010/4. Ayında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.451,34 XX 724- 2010/5. Ayında Prime Esas Kazanç farkının brüt 1.936,34 XX 877- 2010/6. Ayında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.001,34 XX 183- 2010/7. Ayında Prime Esas Kazanç farkının brüt 2.106,34 XX 352- 2010/8, 10 ve 12.Aylarında Prime Esas Kazanç farkının her bir ay için brüt 1.703,34 XX 799- 2010/9 ve 11. Aylarında Prime Esas Kazanç farkının her bir ay için brüt 1.781,34 XX 415- 2011/1 ve 3....
Somut olayda, davacının dava dışı hastane işyerinden 2007/4. ayda 30 gün hizmeti için 2.937,71 TL prime esas kazançla bildiriminin olduğu, yine davalı işyerinden ise 19 gün hizmeti için 356,25 TL prime esas kazanç bildiriminin olduğu, 2007/4. ayda prime esas tavan ücretin 3.656,40 TL olduğu sabittir. Davacı, 12/04/2007 tarihinde işe başladığı için bu ayda çalıştığı gün sayısı ve aynı süre için davalı ve dava dışı işyerinden bildirilen prime esas kazanç miktarı esas alınarak kurum tavan ücretine göre prime esas kazancının eksik bildirilip bildirilmediği, eksik bildirilmişse ne kadar eksik bildirildiğinin belirlenmesi gerekirken bir ay üzerinden hesaplanması hatalıdır. .../... Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
K A R A R 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine, 2-Dava, davacı şirketin çalıştırdığı işçilere ödediği yemek ve yol yardımının sigorta primine esas kazanç niteliğinde olmadığının tespiti ile, bu yardımlar dahil edilmek sureti ile tahsil edilen 10.000,00 TL'nin faizi ile birlikte tahsili istemine ilişkin olup, davacı 12.09.2014 tarihinde talebini 41.684,63 TL olarak ıslah etmiştir. Mahkemece, davanın ıslah doğrultusunda kabulü ile, davacı şirkete ait işyerinden verilen prim bordrolarında çalışan işçilere ödenen yol ve yemek yardımının prime esas kazanç niteliğinde olmadığının tespitine, 41.684,63 TL alacağın 10.000 TL sinin dava, kalanının ıslah tarihi olan 12.09.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğine karar verilmiştir....
Prime Esas kazanç yönünden; 1.Çoğunluk ile aradaki temel uyuşmazlık prime esas kazancın (ücretin) tespitinde, aylık ücret tutarının 6100 sayılı HMK.’un 200 ve 202. Maddelerinde belirtilen sınırları aştığı takdirde yazılı delille kanıtlanması gerekip gerekmediği, bu konuda işçilik alacakları davasında belirlenen ücretin esas alınıp alınmayacağı” noktasında toplanmaktadır. 2.Dairemizin 2022/3692 Esas, 2022/7029 Karar sayılı kararında yazılan karşı oy gerekçelerinde açıklandığı üzere; 3.Prime esas kazanç tespiti davası kamu düzeninden olduğuna göre kural olarak işçilik alacakları davasında saptanan ücret, prime esas kazanç tespiti davasında kesin delil niteliğinde kabul edilemez. Ancak bu işçi ile işveren arasında kesinleşmiş ve tahsil edildiğinde anılan ücret, fazla mesai, tatil ücret alacakları gibi alacaklarda sigorta primi kesintisi yapılarak kuruma ödeneceğinden, bir anlamda prime esas kazanç dolaylı olarak belirlenmiş olacaktır....
