İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 05/10/2021 NUMARASI : 2021/175 ESAS, 2021/346 KARAR DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar (Sendikanın Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Tespiti (Çoğunluk Tespiti) (Send. K. M. 43,44)) KARAR : İSTANBUL 4. İŞ MAHKEMESİ'nin 05/10/2021 Tarih, 2021/175 Esas, 2021/346 Karar sayılı kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosyanın dairemize tevzi edildiği anlaşılmakla, dosya ve ekleri incelendi....
DAVA KONUSU : İş (Sendika Yetkisinin Tespiti İstemli) KARAR : Tekirdağ İş Mahkemesinin 2017/467 Esas -2018/257 Karar sayılı dosyası istinaf incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmiş olmakla, yapılan ön inceleme sonunda ; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekilinin 02/08/2017 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı T3 Çalışma genel Müdürlüğü tarafından diğer davalı T5- İş Sendikasının 17/07/2017 tarihli talebine binaen, çoğunluk tespiti yapılarak müvekili iş yeride toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin bulunduğuna dair 19/07/2017 tarihli tespitin hatalı olduğunu, çalışan sayısının ve sendika üyesi işçi sayılarının hatalı olduğunu, iş yerideki giriş çıkışların dinamik olup sürekli değişmekte olduğunu, iş yerinde başka sendikaların da faaliyetinin bulunduğunu, diğer sendikaların üyelerinin davalı sendikanın üyesi olarak gösterildiğini, işlemlere esas alınan belgelerin eksik olduğunu, kurum kayıtlarınnı güvenirliğinin sorgulanması gerektiğini, üye kayıt fişlerinin...
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip olan kişi veya kuruluşların mevzuatta öngörülen şartları sağlaması durumunda toplu iş sözleşmesi yapabilme yetkisi olarak ifade edilebilir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41’inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42’nci maddesi ise; “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Görev makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü, aynı Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için Bakanlık'tır (6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, m.2/1- c). İşletme Toplu İş Sözleşmesi, bir gerçek veya tüzel kişiye ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait aynı işkolundaki birden çok işyerini kapsayan sözleşmedir (6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, m.2/1- d). Yetkinin kesin olduğu hallerde mahkemenin yetkili olması (HMK, m.114/1- ç), dava şartlarındandır....
Toplu ... sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Ancak işkolu tespiti sonucuna göre çoğunluk tespiti davasındaki yetkili mahkeme değişebilecektir. İşkolu tespiti prosedürü tamamlandıktan sonra sonucuna göre ; 2822 s. yasanın 3/2 fıkrasında belirtilen “Bir gerçek ve tüzelkişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerine sahip bir işletmede ancak bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. “tanıma uygun aynı işkolunda kurulu birden çok işyerinden oluşan bir işletme olup olmadığı tespit edilmelidir. Kural olarak toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi tespiti istenen işyeri veya işyerlerinin bağlı bulunduğu Bölge Çalışma Müdürlüğüne göre, Bakanlık kararına itiraz edilecek mahkeme belirlenir....
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü olduğunu, ...’ya kayıt ettirilmeyen dava dilekçesi ile dava açılabilmesinin mümkün olmadığını, davanın hak düşürücü süre içinde görevli makama kayıt ettirilmemesi nedeniyle reddine karar verilmesini talep ettiklerini, 6356 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinde görevli makamın “Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı” olarak tanımlandığını, yetki belgesinin işyeri toplu iş sözleşmesi için verildiğini, verilen işyerinin ise 1197255.001 SGK No.lu Kışla Mah. Dr. Mithat Özsan Bulvarı ......
Davalı T5 vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde 09.12.2022 tarihli ve 200959 sayılı yetki belgesine dayanarak PTT-Sen tarafından noter marifetiyle 28.12.2022 tarihli ihtarnamenin gönderildiğini, ihtarname şekinde toplu iş sözleşmesi teklif metni bulunduğunu, toplu görüşme çağrısında bulunulmadığını, sendikanın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 46 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan çağrı süresine uymadığı iddia edilerek yetki belgesinin hükümsüz kaldığı öne sürüldüğünü, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 45'inci maddesinde toplu görüşmeye çağrıya ilişkin şekil şartı belirtilmediğini, bu nedenle çağrı şeklinin toplu iş sözleşmesi sürecinin devam etmesinin önünde bir engel teşkil etmeyeceğini beyanla haksız davanın reddini savunduğu görülmüştür. Mahkemece; 24/02/2023 tarihki ara kararda "HMK 389 vd.maddelerince belirtilen koşulların mevcut olmadığı anlaşıldığından ihtiyati tedbir talebinin REDDİNE" karar verilmiştir....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara 2013, s.942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde üçünün üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” Madde gerekçesine göre “Maddenin ilk fıkrasında işçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için ülke barajı ve işyeri barajı olarak adlandırılacak oran düzenlenmiştir....
