DAVA KONUSU : Sendika Yetkisinin Tespiti KARAR : Yerel mahkemece verilen karar sonrasında istinaf başvurusu üzerine dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; T5 23/05/2017 tarihinde müvekkiline ait iş yerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki tespiti başvurusunda bulunduğunu, davalılardan T3 Genel Müdürlüğü tarafından yapılan incelemede davalı sendikanın 6356 Sayılı Kanunda aradığı gerekli çoğunluğu sağladığının ve T5 toplu iş sözleşmesi yapmak içi yetkili olduğunun tespit edildiğini, ancak davalı T5 müvekkili iş yerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için yetkisinin bulunmadığını, müvekkiline ait iş yerinde toplam çalışan sayısının yetki tespiti için başvuru tarihi olan 23/05/2017 tarihi itibariyle 289 olduğunu, Mayıs 2017 tarihi itibariyle çalışan sayısının ise 292 olduğunu, 6356 Sayılı Kanun'un 41. maddesindeki çoğunluk şartının gerçekleşmediğini, iş yerindeki toplam çalışan sayısının yarıdan bir fazlasının davalı sendikanın üyesi olması...
Kurumu İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen 16.07.2021 tarihli “...Arabulucu Tayin Toplantısı Talebi” konulu yazı ile davalı Sendikanın görevli makama arabulucu tayin talebi ile uyuşmazlığı bildirir başvuruda bulundukları tarihin 14.07.2021 olduğunun belirtildiğini, akabinde düzenlenen arabulucu tayin toplantısında tutulan tutanakta da davalı Sendikanın Düzce Çalışma ve ... Kurumu İl Müdürlüğüne taraflar arasındaki uyuşmazlığı bildirdiği tarihin 14.07.2021 olduğunun tekrar edildiğini, Sendikanın yetkisinin 6356 sayılı Kanun’un 49 uncu maddesi uyarınca düştüğü açık olmasına rağmen toplu ... sözleşmesi sürecinin devam ettirilmesinin gayri hukuki olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı ... Sendikasının müvekkili işyerinde toplu ... sözleşmesi yapma yetkisinin düştüğünün tespitine karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP 1....
yürürlüğünün tedbiren durdurulmasına karar verilmesi ile davalı tes-iş sendikasının 6356 sayılı sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu'nun 60. maddesi uyarınca yetkisinin düştüğünün tespitine karar verilmesini talep etme zarureti doğduğunu, bu nedenle yüksek hakem kurulu tarafından düzenlenen toplu iş sözleşmesinin yürürlüğünün tedbiren durdurulmasına, 6356 sayılı sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanunu uyarınca davalı tes-iş sendikasının yetkisinin düştüğünün tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Sendikasının müvekkili işyerlerinde toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkili olmadığının, yetki belgesinin hükümsüz kaldığının ve toplu ... sözleşmesi yapma yetkisinin düştüğünün tespitine karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP 1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın toplu ... sözleşmesi sürecini uzatmaya yönelik olup haksız ve yersiz olduğunu, 08.05.2018 tarihli ve 12391 sayılı 2018/2 No.lu Bakanlık Genelgesi ekinde yer ... Çalışma ve ......
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir (Günay, C. İlhan: İş Hukuku, Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942). Başka bir anlatımla, toplu iş sözleşmesinin yer bakımından konusunu oluşturacak iş yeri, iş yerleri ya da işletmede hangi sendikanın iş kolu temsil gücü ve iş yeri çoğunluğuna sahip olduğunun belirlenmesine “yetki tespiti” denir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41'inci maddesinin birinci fıkrasına göre, kurulu bulunduğu iş kolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek iş yerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu iş yeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir....
Gerekçe: Dava, ... tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline ilişkindir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 79. maddesine göre “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un 2/1-c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır....
Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasanın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 2/1- ğ maddesinde tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olarak tanımlanan sendikaların amacı ise, yine aynı maddede, üyelerinin ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak olarak ifade edilmiştir. Şüphesiz, sendikaların belirtilen amacı gerçekleştirebilecekleri en iyi araç, serbest toplu pazarlık hakkı çerçevesinde bağıtlanacak bir toplu iş sözleşmesidir....
Gerekçe: Dava olumsuz yetki tespitine itiraz istemine ilişkindir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 41. maddesinin birinci fıkrasının dava tarihinde yürürlükte olan metnine göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde üçünün üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” Maddeye göre, toplu iş sözleşmesi yetkisi için, işkolu barajı ile işyeri ve işletme çoğunluğu olarak ifade edilebilecek iki kıstas söz konusudur. Belirtilen düzenlemeye göre, sendika tarafından toplu iş sözleşmesi yetkisi alabilmek için gerçekleştirilmesi gereken ilk koşul, işkolu barajını sağlama gerekliliğidir....
B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkil sendikanın 16/12/2013 başvuru tarihi itibariyle dava dışı ....'nin toplu iş sözleşmesi yapmaya hukuken yetkili olduğunu, 6356 Sayılı kanunun 49. Maddesi hükmü gereğince işveren tarafından toplu görüşmeye gelmemesi, geldiği halde görüşmeye başlamaması veya toplantıya devam etmemesinin bir uyuşmazlık hali olarak belirlendiği ve toplu iş uyuşmazlığının varlığını gösteren hallerden biri gerçekleştiğinde de bunun görevli makama bildirilmesi zorunluluğunun getirildiği ve bildirim yükümlülüğüne uyulmaması halinde işçi sendikasının yetkisinin düşeceği sonucuna bağlandığı, konuya ilişkin olarak adı geçen iş yerinde toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olduğuna ilişkin davacı ......
Maddesi gereğince kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf sebepleriyle bağlı olarak yapılan inceleme sonunda; Davacı tarafın, grevin durdurulması talebi ile açtığı ve ıslah yolu ile davalı sendikanın iş yerindeki toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkisinin kalmadığının ve yetkisinin düştüğünün tespitine dair talepleri yönünden yerel mahkemece verilen karar taraf vekillerince istinaf edilmiştir. Davacı vekili, yerel mahkeme gerekçesinde sendikanın yetkisinin düşme sebebinin sadece üye sayısının dörtte üçünün kaybı nedenlerine dayalı olduğuna dayanıldığını, diğer delillerinin değerlendirilmediğini ileri sürerek istinaf talebinde bulunmuştur. Yerel mahkemece karar gerekçesinde, davacının sendikanın grevi kaldırarak işyerindeki yetkisinin düştüğü, yine ıslah dilekçesinde açıklanan, grevin uygulanamaz hale gelip gelmediği, bu durumun yetkinin düşmesi nedeni sayılıp sayılamayacağı, iddiası yönünden herhangi bir inceleme yapmamış, bu iddia karada gerekçelendirilmemiştir....
