ise şöyledir:“(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
kaldırılmasının önüne geçmek için grevi kaldırmasının davalı Sendikanın işyerinde tabanı kalmadığını ve artık işyerindeki işçiler adına hareket etme gücünü ve işçileri temsil yeteneğini yitirdiğini açıkça ortaya koyduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı Sendikanın toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin 18.05.2022 tarihinde sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 01/03/2023 NUMARASI : 2022/698 ESAS, 2023/192 KARAR DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar (Sendikanın Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Tespiti (Çoğunluk Tespiti) (Send. K. M. 43,44)) KARAR : Davalı T2 vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın süre yönünden reddini, 6356 Sayılı Kanunun 43 maddesinin 3. Fıkrasında yer alan "itiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması halinde itirazın incelenmeksizin reddedileceğini, işçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazlarının mahkemece altı iş günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar" düzenlemesine göre davacı tarafın somut delil sunmaksızın yapmış olduğu yetki tespit itirazının reddedilmesi gerektiğini, haklı bir nedene dayanmayan davanın reddine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Taraflar arasında davalı sendika lehine yapılan olumlu yetki tespitinde sendikanın yasanın aradığı çoğunluğu sağlayıp sağlamadığı noktasında toplanmaktadır. Toplu İş Sözleşmesinin kapsamı ve düzeyi başlıklı 6356 sayılı Kanunun 34.maddesinde “1-Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir.(2) Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir…(4) İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi halinde Yargıtay onbeş gün içinde kesin olarak karar verir.” hükmüne yer verilmiştir. Yine Yasanın 5.maddesinde “(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmi Gazete’de yayımlar....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
İlgili Hukuk 1.Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir (Günay, C. İlhan: İş Hukuku, Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942). Başka bir anlatımla, toplu iş sözleşmesinin yer bakımından konusunu oluşturacak iş yeri, iş yerleri ya da işletmede hangi sendikanın iş kolu temsil gücü ve iş yeri çoğunluğuna sahip olduğunun belirlenmesine “yetki tespiti” denir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41'inci maddesinin birinci fıkrasına göre, kurulu bulunduğu iş kolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek iş yerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu iş yeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir....
Görüldüğü üzere; 6356 sayı yasa gereği toplu iş sözleşmesi 3 farklı türde yapılabilmektedir. Bunlar; işyeri, işletme ve grup toplu iş sözleşmeleridir. İşletme toplu iş sözleşmesi yapılabilmesi için işletme niteliğinin tespiti gereklidir. İktisadi ve hukuki açıdan “işletme” kavramı ile işletme toplu iş sözleşmesindeki “işletme” kavramı özdeş değildir. Genel anlamda işletme, iktisadi açıdan kar amacıyla, üretim faktörlerinin bir girişimci tarafından planlı bir şekilde mal veya hizmet için organize edilmesidir. İşletme bu anlamda hukuki ve mali bakımdan bağımsızdır. Bu bağlamda işletme tek bir işyerinden oluşabileceği gibi, birden fazla işyerinden de oluşabilir. Buna karşılık, toplu iş sözleşmesi ünitesi olarak işletmeden bahsedebilmek için aynı iş kolunda en az iki işyerinin olması gerekli ve yeterlidir....
Görüldüğü üzere; 6356 sayı yasa gereği toplu iş sözleşmesi 3 farklı türde yapılabilmektedir. Bunlar; işyeri, işletme ve grup toplu iş sözleşmeleridir. İşletme toplu iş sözleşmesi yapılabilmesi için işletme niteliğinin tespiti gereklidir. İktisadi ve hukuki açıdan “işletme” kavramı ile işletme toplu iş sözleşmesindeki “işletme” kavramı özdeş değildir. Genel anlamda işletme, iktisadi açıdan kar amacıyla, üretim faktörlerinin bir girişimci tarafından planlı bir şekilde mal veya hizmet için organize edilmesidir. İşletme bu anlamda hukuki ve mali bakımdan bağımsızdır. Bu bağlamda işletme tek bir işyerinden oluşabileceği gibi, birden fazla işyerinden de oluşabilir. Buna karşılık, toplu iş sözleşmesi ünitesi olarak işletmeden bahsedebilmek için aynı iş kolunda en az iki işyerinin olması gerekli ve yeterlidir....
İş Sendikası'nın toplu sözleşme yapma yetkisi alabilmek için 6356 sayılı Yasa’nın 4. maddesinde belirlenen şekilde “kurulu bulunduğu iş kolunda çalışan işçilerin en az %1” oranındaki üye sayısına sahip olmadığını, yetki tespiti kararının bu ön koşulun yokluğu nedeniyle iptalinin gerektiğini iddia ederek, davalı Bakanlık tarafından diğer davalı ... İş Sendikası’nın müvekkili Şirkete ait işyerlerinde-işletmede toplu sözleşme yapmak için yasanın aradığı çoğunluğu sağladığını belirterek 23.8.2017 tarihli 73830 sayılı (olumlu) yetki tespiti kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir. B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı ... İş Sendikası vekili; işverenin toplu iş sözleşmesini geciktirmek amacıyla yetki itirazında bulunduğunu, müvekkili sendikanın ... Bilişim San ve Tic AŞ’ne bağlı işyerlerinde toplu iş sözleşmesi sürecini başlatmak üzere ...’na 15.8.2017 tarihi itibariyle çoğunluk tespiti başvurusunda bulunduğunu, ...’nın 23.8.2017 tarihli yetki tespit yazısında davacı ......
