Anılan Kanun hükmü ile sendikal özgürlüğün kapsamı belirlendikten sonra 4 üncü fıkrasında da işverenin kapsam dahilindeki özgürlüklere aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedileceği amir hüküm olarak düzenlenmiştir. Buna göre sendikal tazminat 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesindeki iş güvencesi tazminatı gibi işe başlatmamanın bir hukuki yaptırımı değil, feshin sendikal nedenle yapılmasının ve bu nedenle feshin geçersiz olmasının bir sonucu olarak öngörülmüştür. Bu durumda, sendikal feshe dayalı işe iade davası açılması halinde eğer feshin geçersizliği sendikal faaliyet nedeniyle tespit edilirse işe iade yanında, işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata karar verilmesi ve Kanun hükmünün 5 inci fıkrası uyarınca işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın bu tazminatın hüküm altına alınması gereklidir....
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21. maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak - işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21'inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez...." hükmüne yer verilmiştir. Bu madde hükmü gereği; sendikal tazminat, işe başlatmama koşuluna bağlı değildir. İşçi, 4857 sayılı Kanun gereği işe iade davası açmasa bile bu durum ayrıca sendikal tazminat istemesine mani değildir Sendikal tazminat hesabında; Yargıtay H.G.K 2004/9- 255 Esas-2004/290 Karar sayılı ilamı, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 28.03.2016 tarih, 2015/1438 Esas, 2016/7407 Karar sayılı, Yargıtay 9....
Fesih dışında kalan sendikal nedene dayanan ayrımcılık hallerinde ise, işçinin doğrudan sendikal tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır. 4773 sayılı yasa ile sözü edilen maddeye eklenen 7. fıkrada ise, iş güvencesi hükümlerinin uygulaması dışında kalan hallerde ve feshe bağlı tazminat istekleriyle sınırlı olmak üzere ispat yükünün işverene ait olduğu öngörülmüştür. Bu durumda sendikal nedenle fesih iddiasıyla açılan feshin geçersizliğinin tespiti ile işe iade davasında ispat yükü, önceden olduğu gibi işçi üzerindedir. Ancak, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaya bir işçinin açmış olduğu sendikal tazminat isteklerini içeren bir davada, aksinin ispatı işverene aittir....
Somut olaya uygun, kapsamlı, gerekçeli ve denetime elverişli hesap bilirkişi raporundaki hesaplamalar doğrultusunda işçinin işe başlatılmaması halinde ödenecek tazminatın işçinin kıdemine göre 4 (dört) aylık brüt ücret tutarı ile dört aya kadar ücret ve diğer hakların parasal değeri belirlenerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesi ile "davanın kabulüne, sendikal tazminat talebinin dava şartı yokluğundan usulden reddine" dair hüküm kurulmuştur. İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekili istinaf dilekçesinde; İşe iade davası öncesinde ara buluculuğa başvurulduğunu, bunun işe iadenin feri sonuçlarından olan sendikal tazminatı da kapsayacağını, sendikal tezminat yönünden ara buluculuya başvuru dava şartının gerçekleştiğini belirterek istinaf talibinde bulunmuştur. Davalı vekili istinafa cevap dilekçesi ile; Sendikal tazminat yönünden verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğunu, işe iade yönüyle kararın hukuka uyarlılığı bulunmadığını belirterek istinaf talibinde bulunmuştur....
Bu durumda, sendikal feshe dayalı işe iade davası açılması halinde eğer feshin geçersizliği sendikal faaliyet nedeniyle tespit edilirse işe iade yanında, işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata karar verilmesi gerekmekle zikredilen Kanun hükmünün 5 inci fıkrası mucibince işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın bu tazminatın hüküm altına alınması gereklidir. Somut olayda; davacı, işveren feshinin gerçek nedeninin sendikal faaliyetten kaynaklı olduğunu iddia etmiştir. Mahkemece sendikal nedenle fesih iddiası ispatlanamadığı gerekçesiyle bu yöndeki tazminat talebinin reddine hükmedilmiş ise de; bu karar dosya içeriğine uygun değildir....
Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, davalı işverenliğin feshe gerekçe olarak gösterdiği işletmesel kararı tutarlı olarak uyguladığını ispat edemediği gerekçesiyle feshin geçersizliğine karar verilmiş ancak davacının sendikal tazminat talebi, iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği ispatlanamadığından yerinde görülmemiştir. Davacı tarafça temyiz edilmesi üzerine Dairemizce yapılan incelemede karar, iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedilip edilmediği hususunun araştırılmasına yönelik olarak bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyulmakla yapılan araştırma sonucunda işe iade konusunda karar verilmesine yer olmadığına ve sendikal tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine hükmedilmiştir. Temyiz: Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, işe iade davası açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez....
Söz konusu düzenlemede feshin haklı veya geçerli nedene dayanması, sendikal nedenin bulunması yönlerinden herhangi bir ayrıma gidilmeksizin fesih bildirimine itiraz (işe iade) davaları bakımından temyiz yolu öngörülmemiştir. Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun "Sendikal Özgürlüğün Güvencesi" başlıklı 25. maddesinde düzenlenmiş olup, tazminat miktarı "işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere" şeklinde belirlenmiştir. Fesih bildirimine itiraz edilmeksizin sadece sendikal tazminat talepli olarak açılan bir davada, kabul veya reddedilen miktara göre temyiz yolunun değerlendirileceği açıktır. Diğer taraftan aynı Kanunun 25. maddesinin 5. fıkrasında ise, "Sendikal bir nedenle iş sözleşmesinin feshi hâlinde işçi, 4857 sayılı Kanunun ... 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir....
HUKUK DAİRESİ DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkemece, davanın işe iade talebinin kabulüne sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacı vekili sendikal tazminat, davalı vekili işe iade yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi taraflar avukatlarının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27....
tespitine, -Davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının, ödenecek boşta geçen süre günler alacağından mahsubuna, -Sendikal tazminat talebinin reddine, " dair hüküm kurulmuştur....
