Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/452 Esas Sayılı Dosya: Taraflar arasındaki sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat ve TMK'nın 1007. maddesi uyarınca tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşı, davacılar ile davalı idareler vekilinin istinaf başvurusu üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nin istinaf isteminin kabulü ile HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle esas hakkında yeniden karar verilmesine dair yukarıda gün ve sayıları yazılı kararının Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: -K A R A R- Dava ve birleştirilen davalar, sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat ve TMK'nın 1007. maddesi uyarınca tazminat istemlerine ilişkindir....
Davacı tarafça, yapılan bu giderlere rıza gösterildiği ileri sürülmediğine göre vekalet hükümleri ya da Medeni Kanun’un 690. maddesi gereğince bu masraflar davalılardan istenemeyeceğinden bu masrafların yapılmış olması sebebiyle diğer ortağın mal varlığında gerçekleşen artış Borçlar Kanunu’nun 61 ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istenebilir. Sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca ortağın mal varlığındaki artış ise ancak ortaklığın giderilmesi yoluyla yapılan satış sonunda elde edilecek gerçek değer ile uyuşmazlık konusu masrafların yapılmamış olması durumunda ortaklığın giderilmesi gününde malın satılmış olması halinde elde edilecek değer olarak bilirkişinin bildireceği kıymet arasındaki fark bulunarak tespit edilir....
Şöyle ki; davacı sigorta şirketi, sigortalısının karıştığı trafik kazası sebebiyle kazada vefat edenlerin mirasçılarına ödenen tazminat tutarının fazla olduğunun sonradan tespit edildiği gerekçesiyle, fazladan ödenen tutarın sebepsiz zenginleşme hükümlerine istinaden iadesi talebiyle icra takibi başlatmış ve akabinde bu davayı açmıştır. Davacı taraf, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığı gibi davalı yan sigorta sözleşmesinin tarafı değildir. Bu haliyle, sebepsiz zenginleşme hükümleriin TTK'da değil TBK'da düzenlenen bir konu olması, davalı tarafın tacir olmadığı gibi sigorta sözleşmesinin tarafı olamaması, dolayısıyla bu tür davalarda Asliye Hukuk Mahkemeleri görevli olup arabuluculuk dava şartına tabi olmaması hususlarının gözden kaçırılmasının hatalı olduğu, bu nedenle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK.nun 353/1- a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Mahkemece dava konusu uyuşmazlık, taraflar arasındaki bayilik sözlemesi ve intifa hakkının Rekabet Kurumu kararıyla geçersiz hale gelen süresi için davalıya verilen ivaz bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri ve denkleştirici adalet kuralı uyarınca tahsili istemi olarak nitelendirilmiş olup, mahkemenin bu nitelendirilmesine göre dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 12.09.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Mahkemece dava konusu uyuşmazlık, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi ve intifa hakkının Rekabet Kurumu kararıyla geçersiz hale gelen süresi için davalıya verilen ivaz ve teşvik bedellerinin sebepsiz zenginleşme hükümleri ve denkleştirici adalet kuralı uyarınca tahsili istemi olarak nitelendirilmiş olup, mahkemenin bu nitelendirmesine göre dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 25.09.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık, harici taşınmaz satım sözleşmesine dayalı alacağın sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir. Yasanın aradığı şekil şartlarına uyularak resmi merciler önünde yapılmış bir satış sözleşmesi olmadığından yapılan taşınmaz satış işlemi TMK. nun 706, BK.nun 213, Tapu Kanununn 26. maddesi hükmüne göre geçersizdir. Bu nedenle, taraflar ancak verdiklerini ./.. isteyebilir. Bu durumda, taraflar arasındaki uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme kurallarına uygun çözümlenmesi ve tasfiye edilmesi gerekir. Geçersiz satış sözleşmesi gereğince; diğerinin mal varlığına kayan değerlerin iadesi "Denkleştirici Adalet" düşüncesine dayanmaktadır....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının, geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Kural olarak zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Burada kastedilen yanlışlık, eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır. Şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödeme, Borçlar Kanununun sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde geri istenebilecektir....
nin sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında zenginleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE : Dava, aidat borcunun faiziyle birlikte tahsili için başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali istemine ilişkin iken, ıslah dilekçesiyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak genel gider alacağının tahsili istemi olarak ıslah edilmiştir. İtiraz dilekçesi ekinde bulunan tapu kayıtları kapsamından, davalının Ankara..... A.Ş.'den satın almış olduğu anlaşılmaktadır. Dairemizin 2023/1401 E. sayısında istinaf incelemesinde bulunan, aynı taraflar arasındaki Ankara 31....
Sebepsiz zenginleşme, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine ilişkin birinci kısmın birinci bölümünde “borç ilişkilerinin kaynakları arasında” ve üçüncü ayırımında 77 ilâ 82. maddeler arasında düzenlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nun 77. maddesinin 1. fıkrasına göre, haklı bir sebep olmaksızın başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen kimse, onu geri vermek zorundadır. Hemen belirtilmelidir ki, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’nun konuya ilişkin 77 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Mahkemece; davacı ile davalıların paydaşı olduğu taşınmazın satışına ilişkin sözleşme uyarınca taşınmazın 101.000-TL'ye satışının kararlaştırıldığı, davacının emlak komisyoncusu davalı ... 'ya 3.000-TL 'yi "mal sahiplerine verilmek üzere kaparo mahiyetinde alınmıştır" yazılı belge ile -4.850-TL 'yi ise "... 'dan satın almış olduğu ev için masraf olarak alınmıştır." yazılı belge vermek suretiyle toplam -7.850-TL sı verdiği, ayrıca davacı tarafından tapu ödemeleri için bankaya 1.327,00.-TL ödeme yaptığı, böylece davacının toplam 9.177,00 TL harcama yaptığı sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca paydaşlardan geri isteme hakkının bulunduğu , davalılardan ......
